Reel sektörlerde global kriz fotoğrafı

Dünyada krizin giderek reel sektöre yayılmaya başlamasına paralel olarak Türkiye’de de tekstilden otomotive, boyadan demir-çeliğe kadar her alanda üreticiler, kriz nedeniyle üretimi kısmak, işçi çıkarmak ve küçülme gibi tedbirler alıyor

Türkiye’de üretici sektörleri sıkıntıya sokan en önemli neden, bankaların kredileri durdurma eğilimi, iç ve dış talebin daralması. Özellikle ihracatçı sektörlerde sıkıntı izleniyor. Perakendeye dönük sektörlerde şirketler cazip avantajlı kampanyalarla iç talebi canlı tutmaya çalışıyor. Ancak tüketici güven anketleri kötü sinyaller veriyor

Konut üreticileri ‘kur’ yapıyor

İnşaat sektörü 2007’de hız kesti. 2008’in ikinci çeyreğinde ise yüzde 0.9 büyüyen sektörün, yılın sıfır büyüme ile kaptacağı tahmin ediliyor. Kredi faizlerinin yüzde 1.79-2,40 bandına çıkmasından dolayı konuta talep yavaşladı. Üreticiler dövizle alım yapmak isteyenler için kuru sabitledi. TOKİ, Osmanlı Yapı, Ofton İnşaat ve Propa İnşaat konut projelerinde aynı uygulamaya yöneldi. Ayrıca Gül İnşaat, konutlarını mobilyasıyla satmaya başlarken, Kuzu Grup 30 ay vadeye 0 faiz uyguluyor. Ağaoğlu, Teknik Yapı da peşinatı yüzde 10’a indirdi.





















Otomotivde üretim geriledi sektör kampanyalara yükleniyor

Otomotiv sektöründe ekim ayında yüzde 38 gerileyen satışları yeniden hareketlendirmek için hemen hemen tüm markalar kampanyalara hız verdi. Kampanyalarda indirimler 2 bin YTL’den başlıyor, 25 bin YTL’ye kadar çıkıyor.
Özel Tüketim Vergisi’nde indirim bekleyen otomotiv sektörü, indirimi önce kendisi yaptı. Renault ticari araçlarda ÖTV’yi sıfırladı. Firmalar küçülme kararları uyguluyor. Bazı firmalar üretim araları verdi. Son olarak Ford Otomotiv Kocaeli ve İnönü fabrikalarında 13 Kasım-26 Kasım döneminde üretim yapmayacak. Sektörün üretimi ekimde yüzde 20.5 azaldı. 2009’da pazarda yüzde 20 daralma bekleniyor.

Tarımda fiyatlar indi tavukçular zora girdi

Süpermarketlerin daha önce 2 ayda ödedikleri et süt ürünlerinde vadeyi 4 aya çıkarması nedeniyle, özellikle beyaz et üreticileri sıkıntılı günler yaşıyor.
Buğday ve un fiyatı geriledi. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin elinde 900 bin ton stok var. Yeni ekim zamanı geldiği için paraya ihtiyacı olan Türk üreticisi, buğdayını satmak için acele ediyor. 50 kiloluk bir çuval (tip 650) un fiyatı 40 liradan 38 liraya indi. Et tüketimi yüzde 50 azaldı.
Ekimde litresi 66 kuruşa satılan sütün fiyatı, 60 kuruşa indi. Maliyeti 3.2 YTL olan bütün tavuk eti, toptan 2.5 YTL fiyatla satılıyor. Marmara Birlik, iri zeytinde alım fiyatını 5 YTL’den 4 YTL’ye indirdi. Fast food sektöründe de 7 YTL’ye sandviç satan Schlotzsky’s, 3 YTL’lik tosty isimli bir ekonomik ürünü piyasaya çıkardı.

Seramik fırınları birer birer soğuyor

Seramik ve porselen üreticileri, doğalgaza gelen zamlarla zor durumda kaldı. Eczacıbaşı Yapı Gereçleri çalışan sayısını yüzde 20 azaltacak, Gebze tesisini Bozüyük’e taşıyacak. Ege Seramik üretim ve personeli yüzde 25 azaltacak. Yurtbay Seramik üretime 1 ay ara veriyor. Kütahya Porselen 250 kişinin çalıştığı renkli sofra eşyası tesisini kapatıyor.
Boyada da Meges, ekonomik sıkıntıyı aşamadı, tasfiyeyi düşünüyor. ÇBS sermaye artırımından vazgeçti.

Tekstil devleri kilit vuruyor, fiyatı indiren indirene

Tekstilin devleri sessiz sedasız kapılarına kilit vuruyor. Sönmez Filament üretimi durdurdu, Edip İplik 31 Aralık itibariyle tekstilden çekiliyor. Büyük tekstilci Şahinler Holding zora girdi. Bu yıl Adana 7 tekstil, Çorlu’da 60 deri fabrikası, Adıyaman OSB’de 7 tekstil, Isparta ve Adıyaman’da 4’er, Diyarbakır, Malatya, Niğde, Karaman, Konya, Bursa ve Ankara’da birer, Denizli’de 5, Gaziantep’te ve Kahramanmaraş’ta 19’ar, Kayseri’de 6, Ege bölgesinde 5, İstanbul çevresinde 14, Urfa’da 8, Uşak’ta 2 tekstil fabrikası üretimden çekildi.
Tekstil mağazaları, önlem olarak indirim silahını erken çekti. Normal koşullarda ocak ayından sonra başgösteren indirimler, eylül ayından itibaren yapılmaya başlandı. İndirimler ürün ve mağazaya göre değişmekle birlikte yüzde 5’ten başlıyor, yüzde 70’e kadar çıkabiliyor. İndirim kampanyalarında ağırlıklı oran yüzde 40-50 seviyelerinde.

5 YTL’ye çamaşır makinesi fırsatı

Beyaz eşyda krizle birlikte, mevcut sıkıntının derinleşmesi bekleniyor. Sektörde önemli bir üretici zor durumdaydı.
Şirketler cazip kampanyalarla iç pazarı hareketlendirmeye çalışıyor. Electrolux’ün ankastre ürünlerden üçünü alanlar, bulaşık makinesine 2 bin 404 YTL yerine 99 YTL’ye sahip oluyor. Eski ürününü getirene yenisinde yüzde 20 indirim var. Vestel’de buzdolabı alanlar, çamaşır makinesine 5 YTL ödeyerek sahip oluyor.
Eski ürününü getirene Bosch yeni üründe 275 YTL, Profilo 300 YTL’ye varan indirim yapıyor. Siemens de No-Frost buzdolaplarını 275 YTL indirimle sunuyor. Diğer ürünlerde indirim tutarı 200 YTL. Gorenje, solo grubundan bir büyük beyaz eşya ya da ankastre üçlü set alana 410 YTL değerinde elektrik süpürgesi veriyor. Siemens’te kurutma makineleri yüzde 30 indirimli olarak satılıyor. Hotpoint-Ariston da 250 YTL’lik indirim seçeneği sunuyor.

Tersaneler durdu, 10 bin kişi işsiz kalabilir

Global ticareti omuzlayan deniz ticareti düşünce tersanelerde siparişler iptal edilmeye başladı. Türkiye’de yılın ilk 9 ayında 122 gemi siparişi iptal oldu, zarar 3 milyar dolara vardı. Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan, “ Durgunluğun yarattığı boşluğu bir iki yılda dolduramayacağız” dedi. Kalkavan, sektörde yaklaşık 10 bin çalışanın işsiz kalabileceğini öne sürdü. Kaptanoğlu Denizcilik de 11 gemilik siparişinin 6’sını erteledi.