18
Mayıs
2025
Pazar
ANASAYFA

AKP İhlas'ı kurtardı

Özel finans kurumlarının tasfiyesi de TMSF'ye geçerken İhlas Finans komisyanda CHP'liler tarafından yasaya eklenmişti. Ancak Genel Kurul İhlas tasfiyelerden istisna tutuldu.

Bankacılık Yasası, bankalar için ’’düzeltici’’, ’’iyileştirici’’ ve ’’kısıtlayıcı önlemler’’ olmak üzere 3 aşamalı bir sistem öngörüyor.

Yeni yasaya göre, faaliyet izni kaldırılan kredi kuruluşları nezdinde bulunan ve doğruluğu hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde kanıtlanan mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmı, Fon
kaynaklarından ödenecek.

Kanun kapsamındaki kuruluşlar ve faaliyetleri, BDDK’nın denetim ve gözetiminde olacak.
Konsolide denetimi de getiren tasarı uyarınca, konsolide bazda sınırlama ve oranlara tabi olan ana ortaklık, bankalar ve bunların yurtiçi ve yurtdışı bağlı ortaklıkları, birlikte kontrol edilen ortaklıkları, şube ve temsilcilikleri konsolide denetime tabi olacak.
Bankalar her türlü kayıt, bilgi, belge, yapı ve sistemlerini konsolide denetime uygun ve hazır hale getirmek zorunda olacak.

Konsolide veya konsolide olmayan bazda yapılan denetimler sonucunda, tedbir alınmasını gerektiren koşulların var olduğu belirlenirse ’’düzeltici’’, ’’iyileştirici’’ ve ’’kısıtlayıcı önlemler’’ alınacak.

-FAALİYET İZNİNİN KALDIRILMASI VEYA FON’A DEVİR-

Denetlemeler sonucunda bir bankayla şu durumlardan biri ya da birkaçının varlığı halinde BDDK, en az beş üyesinin aynı yöndeki oyuyla alınan kararla bankanın faaliyet iznini kaldıracak ya da kredi kuruluşunun temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi, zararın mevcut ortakların sermayesinden indirilmesi kaydıyla, kısmen
veya tamamen devri, satışı veya birleştirilmesi amacıyla Fona devredecek.

’’-Kısıtlayıcı önlemlerin süresi içinde ya da her halükarda en geç 12 ay içinde kısmen ya da tamamen alınmaması ya da bu tedbirleri kısmen veya tamamen almış olmasına rağmen, mali bünyesinin güçlendirilmesine imkan bulunmadığı veya bu tedbirler alınmış olsa dahi mali bünyesinin güçlendirilemeyeceğinin tespit edilmesi,

-Faaliyetine devamının mevduat ve katılım fonu sahiplerinin hakları ve mali sistemin güven ve istikrarı bakımından tehlike arz ettiğinin ortaya çıkması,


Yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremediğinin tespit edilmesi,

-Yükümlülüklerinin toplam değerinin varlıklarının toplam değerini
aşması,

-Hakim ortaklarının veya yöneticilerinin, banka kaynaklarının,
bankanın emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde
doğrudan veya dolaylı veya dolanlı olarak kendi lehlerine kullanması
veya dolanlı olarak kaynak kullandırması ve bankayı bu suretle zarara
uğratması.’’

-BAŞKA BANKAYLA BİRLEŞTİREBİLECEK-

Fon, ortaklarının temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve
denetimi kendisine devredilen bankalarla ilgili yetkilerini, maliyet
etkinliğini sağlama ve mali sistemin güven ve istikrarını koruma
ilkeleri doğrultusunda kullanacak.

Fon, hisselerinin çoğunluğu veya tamamı kendisine intikal eden
bankanın, gerektiğinde mali ve teknik yardım da sağlamak suretiyle
varlık ve yükümlülüklerini kısmen veya tamamen, mevcut bankalardan
istekli olanlara ya da kurulacak bir bankaya devredebilecek. Ayrıca
Fon, bankayı istekli olan başka bir bankayla birleştirebilecek.

Fon, mali bünyenin güçlendirilmesi ve yeniden yapılandırılması
için gerektiğinde sermayesini artırabilecek, zorunlu karşılık ve umumi
disponibilite yükümlülüklerinden kaynaklanan cezai faizlerini
kaldırabilecek, iştirak, gayrimenkul ve diğer aktiflerini satın
alabilecek veya bunları teminat olarak alıp karşılığında avans
verebilecek. Bankanın likidite ihtiyacını gidermek üzere mevduat
koyabilecek olan Fon, sahip olduğu aktifleri üçüncü kişilere satmaya
ve BDDK’dan izin almak kaydıyla üçüncü kişilere devretmeye de yetkili
olacak.

Finansal sistemin bütününe sirayet edebilecek ölçüde olumsuz bir
gelişmenin ortaya çıkması ve bu durumun kurumun koordinasyonunda Fon,
Hazine Müsteşarlığı ve Merkez Bankası tarafından müştereken tespiti
halinde alınacak olağanüstü önlemleri belirlemeye, Bakanlar Kurulu
yetkili olacak. İlgili kurum ve kuruluşlar da bu önlemleri derhal
uygulamakla yetkili ve sorumlu olacak.

-EN GEÇ 9 AY İÇİNDE-

Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Fon’a
devredilen bankaların, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden
yapılandırılması, devri, birleştirilmesi ve satışı ile ilgili süreç,
devrin yapıldığı tarihten itibaren en geç 9 ay içinde tamamlanacak. Bu
sürede devir, birleşme veya satışın tamamlanamamış olması halinde
Fon’un talebi üzerine BDDK, bankanın faaliyet iznini kaldıracak.

-BANKA KAYNAKLARININ İSRAFI-

Faaliyet izni kaldırılan veya Fon’a devredilen bankaların hakim
ortakları ve yöneticileri, bu kanunun şahsi sorumluluğa ilişkin
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kullandıkları kaynakları ve bu
suretle uğranılan zararları Fon tarafından verilecek süre içinde iade
ve tazmin edecekler.

Faaliyet izni kaldırılan bankanın yönetim ve denetimi Fon’a
geçecek.

İznin kaldırılmasına ilişkin BDDK kararının Resmi Gazete’de
yayımlandığı tarihten itibaren, banka hakkındaki ihtiyati tedbir dahil
her türlü icra ve iflas takibatı duracak, yeni icra ve iflas takibatı
yapılamayacak. Banka hakkında Fon haricinde üçüncü kişiler tarafından
açılmış tüm dava, icra ve iflas takipleri mahkeme, icra ve iflas
dairesi tarafından derhal Fon’a bildirilecek.

Fon, yönetim ve denetimi kendisine intikal eden bankadaki
sigortalı mevduatı ve sigortalı katılım fonunu doğrudan veya ilan
edeceği bir başka banka aracılığı ile ödeyerek, mevduat ve katılım
fonu sahipleri yerine bankanın doğrudan doğruya iflasını isteyecek. Bu
görev ve yetki münhasıran Fona’a ait olacak. Bu şekilde yapılacak
iflas isteminde, 2004 sayılı İcra İflas Yasası’nın iflasın
ertelenmesine ilişkin hükümleri uygulanmayacak.

Yönetim ve denetimi Fon’a intikal eden banka hakkında iflas kararı
verilmesi halinde Fon, iflas masasına, tüm imtiyazlı alacaklılardan
önce gelmek üzere imtiyazlı alacaklı sıfatıyla iştirak edecek. Fon,
iflas dairesi alacaklılar toplantısı ve iflas idaresi görev ve
yetkilerine sahip olarak bankayı tasfiye edecek.

İflas kararı verilmeyen hallerde bankanın iradi tasfiyesi, banka
genel kurul kararı aranmaksızın ve Türk Ticaret Kanunu’nun anonim
şirketlerin infisah ve tasfiyeye ilişkin hükümlerine tabi olmadan,
tasfiye kurulu üyelerinin Fon tarafından atanması suretiyle
gerçekleştirilecek.

Faaliyet izni kaldırılan yabancı banka şubeleri hakkında da bu
hükümler uygulanacak.

-ÜCRETLER, MALİ VE DİĞER SOSYAL HAKLAR-

BDDK Başkanı ve Fon Kurulu Başkanına, Başbakanlık Müsteşarı için
belirlenen her türlü ödemeler dahil, mali ve sosyal haklar tutarında
aylık ücret ödenecek. Kurul başkan ve üyelerine, bu ücretlerin yarısı
tutarında herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın her ay tazminat
ödenecek.

Kurumun kadro karşılığı sözleşmeli personelinin ücretleri ile
diğer mali ve sosyal hakları, belirlenen ücret tavanını geçmemek üzere
kurul tarafından tespit edilecek.

Fon’un yönetim ve denetimini devraldığı şirketlerin yönetim,
denetim veya tasfiye kurularına atanan memurlar ve diğer kamu
görevlilerine, KİT yönetim kurulu üyeleri için belirlenen aylık
ücretin 3 katına kadar ücret ödenebilecek.

-CEZAİ VE HUKUKİ SORUMLULUK-

Kurul başkan ve üyeleri ile kurum personelinin görevleriyle
bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin
soruşturmalar, kurul başkan ve üyeleri için ilgili bakanın, kurum
personeli için ise başkanın izin vermesi kaydıyla genel hükümlere göre
yapılacak.

Kurul üyeleri ile personelinin iştirak halinde işledikleri iddia
edilen suçlara ilişkin soruşturmalarda kurum personeli hakkında
soruşturma izni verme yetkisi, ilgili bakana ait olacak.

Kurul başkan ve üyeleri ile kurum personelinin, görevden ayrılmış
olsalar dahi görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen
suçlardan dolayı başlatılan soruşturma ve kovuşturmalar, ücreti BDDK
tarafından ödenecek bir avukat tarafından takip edilecek.

Fon Kurulu Başkanı ve üyeleri, Fon’a devredilen kuruluşlar ve bunların ortaklıkları ile Fon’un satışını yaptığı kuruluşlarda, görevlerinden ayrılmalarını izleyen 2 yıl içinde görev alamayacak.

Yeni Bankacılık Yasası’na göre, faaliyet izni kaldırılan veya
Fon’a devredilen bankaların ana sözleşmelerinde yer alan
düzenlemelerin, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın, genel
kurul yapılmadan değiştirilmesine ve tescil ettirilmesine Fon yetkili
olacak.

Fon, faaliyet izni kaldırılan veya Fon’a devredilen bankaların
hakim ortaklarından ve tüzel kişi ortaklarının sermayesinin yüzde
10’undan fazlasına sahip gerçek kişi hissedarlarından ve
yöneticilerinden, eş, üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye
kadar kayın hısımları, evlatlıkları ve kendilerini evlat edinenlerden
mal beyanı istemeye yetkili olacak.

Bir bankanın yönetici ve denetçilerinin, kanuna aykırı karar ve
işlemleriyle bankanın faaliyet izninin kaldırılması veya Fon’a devrine
neden olduklarının tespiti halinde, bankaya verdikleri zararlarla
sınırlı olarak bunların şahsi sorumlulukları yoluna gidilecek. Bu
kişilerin, Fon Kurulu kararına istinaden ve Fonun talebi üzerine,
doğrudan şahsen iflaslarına mahkemece karar verilebilecek.

Bu karar ve işlemler, bankanın hakim ortaklarına menfaat temini
amacıyla yapıldığı takdirde, menfaat temin eden ortaklar hakkında da
temin ettikleri menfaat üzerinden uygulanacak.

-TMSF İLE İLGİLİ HÜKÜMLER-

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF-Fon), Bankacılık mevzuatı ve
ilgili diğer hukuki düzenlemelerle verilen yetkiler çerçevesinde,
tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla şu
görevleri yerine getirecek:

’’Mevduatın ve katılım fonlarının sigorta edilmesi, Fon
bankalarının yönetilmesi, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden
yapılandırılması, devri, birleştirilmesi, satışı, tasfiyesi, Fon
alacaklarının takip ve tahsili işlemlerinin yürütülmesi ve
sonuçlandırılması, Fon varlık ve kaynaklarının idare edilmesi ve
kanunla verilen diğer görevlerin ifası.’’

TMSF, kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip
olacak.

Görevini bağımsız olarak yerine getirecek olan Fon kararları
yerindelik denetimine tabi tutulamayacak. Hiçbir organ, makam, merci
veya kişi, Fon Kurulu’nun kararlarını etkilemek amacıyla emir ve
talimat veremeyecek.

Fon, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu ile Başkanlık’tan
oluşacak. Merkezi İstanbul’da olacak Fon, görevli ve yetkili bulunduğu
alanın yoğun olduğu illerde ve sayısı üçü geçmemek kaydıyla Bakanlar
Kurulu kararıyla yurt içi temsilcilik ve tahsilat birimleri
açabilecek.

Fon, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet
Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, Devlet İhale
Kanunu ile Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayacak.

-GÖREVLERİNE SON VERİLEMEYECEK-

Fon Kurulu Başkan ve üyelerinin görev süresi altı yıl olacak.
Süreleri biten başkan ve üyeler, yeniden atanamayacak. Başkanlığın ve
üyeliğin herhangi bir sebeple boşalması halinde, boşalan yere bir ay
içinde atama yapılacak. Bu şekilde atananlar, bir defalığına tekrar
atanabilecek.

Fon Kurulu Başkan ve üyelerinin görev süreleri dolmadan herhangi
bir nedenle görevlerine son verilemeyecek. Ancak, ciddi hastalık veya
sakatlık nedeniyle iş göremeyecekleri, atanmaları için gerekli
şartları kaybettikleri, durumlarının yasada belirtilen yasaklara
aykırı olduğu anlaşılan veya görevleri ile ilgili olarak işledikleri
suçlardan dolayı haklarında verilen mahkumiyet kararı kesinleşen Fon
Kurulu başkan ve üyelerinin görevleri, Başbakanın onayıyla sona
erecek.

Fon Kurulu Başkan ve üyeleri, asli görevlerini aksatmayan bilimsel
amaçlı yayın, ders ve konferans ile telif hakları hariç Fon’daki resmi
görevlerinin yürütülmesi dışında kalan resmi veya özel hiçbir görev
alamayacak, dernek, vakıf, kooperatif ve benzeri yerlerde yöneticilik
yapamayacak, ticaretle uğraşamayacak, serbest meslek faaliyetinde
bulunamayacak, bu kanun kapsamındaki kuruluşlar ve bunların doğrudan
ya da dolaylı ortaklıklarında pay sahibi olamayacak, hakemlik ve
bilirkişilik yapamayacak.

-2 YILLIK GÖREV YASAĞI-

Fon Kurulu Başkan ve üyeleri, göreve başlamadan önce, kendilerinin
veya eş ve velayeti altındaki çocuklarının sahibi bulunduğu menkul
kıymetlerden Hazine tarafından çıkarılan borçlanmaya ilişkin olanlar
hariç, bu kanun kapsamındaki kuruluşlar ve bunların doğrudan ya da
dolaylı ortaklıklarına ait her türlü sermaye piyasası araçlarını eş,
evlatlık, üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın
hısımları dışındakilere 30 gün içinde satarak elden çıkaracak.

Atanmalarını izleyen 30 günlük sürede bunu yapmayan Fon Kurulu
üyeleri, üyelikten çekilmiş sayılacak.

Fon Kurulu Başkan ve üyeleri, görevden ayrılmalarının üzerinden
iki yıl geçmeden, Fon’a devredilen veya Fon’un sattığı kuruluşlarda ve
bunların doğrudan ya da dolaylı ortaklıklarında görev alamayacak.

-FAİZ ORANLARI-

Bakanlar Kurulu, bankaların ödünç para verme işleminde ve mevduat
kabulünde uygulanacak azami faiz oranlarını, katılma hesaplarında kar
ve zarara katılma oranlarını, özel cari hesaplar dahil sayılan
işlemlerde sağlanacak diğer menfaatlerin nitelikleri ile azami miktar
ve oranlarını tespit etmeye, bunları kısmen veya tamamen serbest
bırakmaya yetkili olacak. Bakanlar Kurulu, bu yetkilerini Merkez
Bankası’na devredebilecek.

-İHLAS FİNANS İSTİSNA-

Yasa uyarınca, genel hükümlere göre tasfiye edilmekte olan özel
finans kurumlarının tasfiyesi, Fon tarafından yürütülecek. Genel
hükümlere göre atanmış tasfiye memurlarının görevi, düzenlemenin
yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla sona erecek. Özel finans
kurumlarının iradi tasfiyesi kaldığı yerden, Fon tarafından
yürütülecek. Fon, söz konusu özel finans kurumlarının tasfiyesine
ilişkin olarak kendisine verilen görev ve yetkilere de sahip olacak.

TBMM Genel Kurulu’nda verilen bir önergenin kabul edilmesiyle özel
finans kurumlarının fon tarafından tasfiyesini öngören bu hükümden
İhlas Finans istisna tutuldu.

-VAKIFBANK-

Vakıfbank’ın özelleştirilmesinin önündeki engel kaldırılıyor.
Vakıfbank’ın sermaye artırımı yoluyla halka arz yapabilmesini teminen,
mevcut sermaye piyasası mevzuatı ve SPK uygulamaları kapsamında (D)
grubu olarak adlandırılan yeni bir pay grubu ihdas edilecek.

-BANKA SANDIKLARI DÜZENLEMESİ-

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası’ndaki söz konusu
düzenleme, bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret ve
sanayi odaları, borsalar ve bunların oluşturduğu birlikler personeli
için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortalarından aylık veya gelir alanlar ile bunların hak
sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın yasanın yayımı
tarihinden itibaren 2 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na
devredilmesini ve devir tarihi itibarıyla iştirakçilerin sigortalı
olmasını öngörüyor.

Devir tarihi itibariyle devredilen kişilerle ilgili olarak
sandıkların yükümlülüğü, peşin olarak hesaplanacak. Peşin değerin
aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz olarak 30 Haziran 2005
tarihi itibarıyla en uzun vadeli iskontolu YTL cinsinden ihraç edilmiş
devlet iç borçlanma senedinin ihraç anındaki nominal faiz oranı,
enflasyon hedefi kullanılarak reel hale getirilen faiz oranı esas
alınarak belirlenecek.

Belirlenen peşin değer, 15 yıldan fazla olmamak üzere yıllık eşit
taksitlerle ve iç borçlanma senetlerinin yıllık ortalama nominal faizi
üzerinden sandıklar ile sandıkların iştirakçilerine istihdam eden
kuruluşlardan tahsil edilecek.

Devir tamamlanıncaya kadar, sandık iştirakçilerine sağlanan sosyal
sigorta yardımları ile iştirakçilerin primlerinin tahsiline, sandık
mevzuatı hükümlerine göre devam edilecek.

Kuruluşlara ve ilgili kişilere ilişkin idari para cezalarına alt
sınır getirildi. Verilecek cezaların alt sınırı, 5 bin YTL’den
başlayacak.


AA
Yayın Tarihi : 2 Temmuz 2005 Cumartesi 23:01:50
Güncelleme :3 Temmuz 2005 Pazar 11:50:48


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?