Dışişleri Bakanlığı, hükümeti, köyünü terk etmek zorunda kalan terör mağdurlarına tazminatlarının ödenmemesi durumunda, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) çok zor durumda kalabileceği konusunda uyardı. Dışişleri’nin raporunda, hükümetin yasayı hızlandırması, yasanın yürürlülük süresini uzatması ve ödenecek tazminat miktarlarını artırması istendi.

Meclis’te 17 Temmuz 2004’te kabul edilen 5233 sayılı yasa ile terörden zarar görenlerin zararlarının tazmin edilmesi öngörüldü.

Terörle mücadeleden doğan zararların karşılanması hakkındaki yasa, Avrupa’da da önemli bir adım olarak algılandı.

Yasaya eklenen geçici birinci madde ile 1987’den bugüne kadar terörden zarar görenler de tazminat kapsamına alındı.

Kanun çok önemli bir adım olmasına rağmen uygulamada istenen sağlanamadı. Her ilde kurulan tazmin komisyonlarının çok yavaş karar alması, kanunu neredeyse işlevsiz kıldı.

BAŞVURULAR VE SONUÇLAR

31 Mart 2005 tarihi itibariyle tazminat komisyonlarına 69 bin 832 başvuru yapıldı. Bunlardan sadece bin 595’i, yani yaklaşık beşte biri sonuçlandı. Başvurulardan bin 253’ü reddedildi.

Tazminat verilmesi kabul edilenlerin sayısı sadece 342’de kaldı. Yani toplam başvurunun yaklaşık yüzde ikisi yerinde görüldü ve tazminat ödenmesine karar verildi.

Bu arada kanun, başvuruların altı ay, en geç dokuz ay içinde sonuçlandırılmasını öngörüyor.

Türkiye’nin yürürlüğe koyduğu yasa sadece maddi zararların karşılanmasını öngörüyor.

TÜRKİYE’Yİ BEKLEYEN TEHLİKE

Ancak benzer durumlarda AİMH’ye yapılan başvurularda hem maddi hem de manevi tazminat talep ediliyor.

AİHM bu iki talebi de yerinde görebiliyor.

Türkiye tazminat için her ilde kurduğu tazminat komisyonlarında çok düşük rakamlar tesbit ederken, AİMH, bunun en az on katı yüksek tazminat ödenmesini isteyebiliyor.

Dışişleri Bakanlığı’nın raporuna göre, eğer Ankara tazminat komisyonlarını daha verimli hale getirmez, yasanın yürürlülük süresini uzatmaz ve tazminat rakamlarını yükseltmez ise Türkiye AİHM’de on binlerce yüksek tazminat davası ile karşı karşıya kalabilecek.