Güney Asya'da yeni tehdit: Sıtma
Banda Açe - Güney Asya’da 26 Aralık’ta meydana gelen tsunami felaketinin ardından, sivrisineklere karşı acilen önlem alınmaması halinde bölgede sıtma hastalığının 100 bin kişinin ölümüne yol açabileceği uyarısında bulunuldu.
Endonezya’da sıtma kampanyasını yürüten Mentor grubunun başkanı Richard Allan, tsunami ve yağışların, Endonezya’da sivrisinekler için tarihte görülmemiş üreme alanları yarattığına dikkat çekerek, acilen önlem alınmaması halinde sivrisinekler yoluyla taşınan sıtmanın, Güney Asya’da 100 bin kişinin ölümüne yol açabileceğini söyledi.
Allan, Endonezya’da sağlık kuruluşlarının, ülke çapında bir ilaçlama kampanyası planladığını da belirtti.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tsunaminin vurduğu bölgelerde geçtiğimiz haftaya kadar ciddi bir salgın hastalık işaretinin bulunmadığını açıklamıştı.
Tsunami, 2 milyon kişiyi fakirleştirdi
Asya Kalkınma Bankası’nın raporuna göre, tsunaminin ardından bölgede muhtemelen yaklaşık 2 milyon kişi fakirleşti.
Rapora göre felaket, sadece Endonezya’da yaklaşık 1 milyon, Hindistan’da 645 bin, Sri Lanka’da da 250 bin kişiyi fakirliğe itti.
Raporda ayrıca, Maldiv Adaları’ndaki yerleşim birimlerinin yarıya yakınının felaketten etkilendiği ve buradaki nüfusun yarısından fazlasının fakirleşme riski içinde olduğu belirtildi.
Çocukların asker yapıldığı iddiası
Sri Lanka’daki BM Çocuk Fonu UNICEF’in temsilcisi Ted Chaiban, Tamil gerillalarının tsunami kurbanı çocukları asker yaptığı uyarısında bulundu.
Çocukların asker yapıldığı sorununa ilişkin kanıtlanmış üç vaka olduğunu belirten Chaiban, bu çocukların serbest bırakılması için Tamil Eelam Kurtuluş Kaplanları örgütünü ikna için görüşmelerde bulunulduğunu söyledi.
Çocukların üçünün de tsunamiden en çok etkilenen Sri Lanka’nın doğusundan oldukları kaydediliyor.
Yabancı yardım görevlilerine askeri koruma
Bu arada, isyancı Aceh bölgesindeki yardım çalışmalarına katılan yabancı askerlere ‘31 marta kadar ülkeyi bölgeyi terkedin’ çağrısı yapan Endonezya, güvenlik gerekçesiyle bölgenin büyük bir kısmındaki yabancı yardım görevlilerine askeri koruma verecek.
Endonezya ordusu, Banda Aceh ve Maluba dışındaki diğer çatışma yerlerinde askeri eskort gerektiğini belirterek, ’’ancak, herkesin güvenliğini sağlayacak kadar yeterli personele sahip değiliz’’ uyarısında bulundu.
Felaketinin ardından Endonezya’ya gelen binlerce yabancı asker ve yardım görevlisi, can kaybının üçte ikisinin meydana geldiği Sumatra’da yoğun bir yardım faaliyeti içinde çalışıyor.
Endonezya’ya ABD, Avustralya, Japonya, Almanya ve İngiltere’den gelen ve yardım faaliyetlerine katılan askerler silah taşımıyor.
Endonezya’nın isyancı Aceh bölgesinde 1976’dan bu yana bağımsızlık mücadelesinin yürütülüyor.
Tsunami erken uyarı sisteminin gerekliliği 
UNESCO Genel Direktörü Koiçiro Matsuura, Hint Okyanusu’nda 2006 yılına kadar tsunami erken uyarı sistemi kurulması gerektiğini söyledi.
Gelişmekte olan küçük adalarla ilgili bir toplantı için Mauritius adasında bulunan Matsuura, her şeyin yolunda gitmesi halinde 2006’nın haziran ayına kadar kurulabilecek bu sistemin maliyetinin 30 milyon dolar olacağını belirtti.
Dünya geneli için tsunami erken uyarı sisteminin de bir yıl sonra 2007’nin haziran ayında çalışacak hale gelebileceğini kaydeden Matsuura, "Pasifik’teki sistemi diğer bölgelerde, Hint Okyanusu ve Karayipler’de de çalışır hale getirmeliyiz" dedi.
İki yıl önce Hint Okyanusu’nda erken uyarı sistemi kurulmasını önerdiklerini, ancak bir çok hükümetin parasızlıktan harekete geçemediğini belirten Matsuura, "dünya 26 aralıktaki tsunamilerden ders aldı. Çok pahalı bir bedel ödeyerek öğrendik" diye konuştu.
UNESCO, 1968’de kurulan Pasifik’teki tek bölgesel tsunami uyarı merkezini eşgüdümle yönetiyor. Örgüt, dünkü açıklamasında, aynı sistemin dünya genelinde kurulması için yardıma hazır olduğunu bildirmişti.
Hindistan’da dilenciler afet bölgelerine göç ediyor
Bu arada, tsunami felaketinden etkilenen ülkelerden Hindistan’ın bilgisayar teknolojisi alanındaki başkenti Bangalore kentindeki dilenciler, afet bölgelerindeki yardımdan yararlanmak üzere buralara göç etmeye başladı.
Times of India gazetesinin haberine göre, Bangalore kentindeki dilenciler, tapınakları, camileri, kiliseleri, otogar ve istasyonları boşaltarak tsunaminin vurduğu Tamil Nadu eyaleti ve diğer bölgelere akın etti.
Türkiye’nin yardımları 9 milyon dolara ulaştı
Türkiye’nin gerek resmi, gerekse sivil kanallardan Güneydoğu Asya’daki depremzedelere sağladığı yardım 9 milyon dolara ulaştı.
Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin uluslararası camia içinde etkilenen ülkelere yardım elini ilk uzatan ve kapsamlı yardım sağlayan ülkeler arasında yer aldığını duyurdu. Türkiye’nin yaptığı yardımlar şöyle:
Endonezya’ya 600 bin
Sri Lanka’ya 350 bin
Tayland’a 125 bin
Maldivler’e 100 bin
Malezya’ya 75 bin
Somali’ye 20 bin
Seyşeller’e 10 bin ABD Doları
Felaketin büyüklüğü ve yarattığı önemli tahribat göz önünde bulundurularak yapılan son değerlendirme uyarınca, Türkiye’nin etkilenen bölge ülkelerine 1 milyon 280 bin ABD Doları tutarındaki yardımının toplam 5 milyon dolara tamamlanması kararlaştırıldı.
Diğer ülkelere ilaveten bu kez Myanmar’a da yardım yapılacak. Bu yardımların ilk seferinde olduğu gibi yine ivedilikle transferi öngörülüyor.
Acil insani yardım uçağı 
Türkiye bu yardımlara ek olarak, doğal afetten en ağır şekilde etkilenen Endonezya ve Sri Lanka’ya acil insani yardım malzemesi yüklü birer askeri nakliye uçağı gönderilmesi yönündeki çalışmalarını sürdürüyor.
Tıbbi sarf malzemesi, ilaç, aile gıda rasyosu ve su arıtma maddesi taşıyacak uçakların, gelecek hafta Endonezya ve Sri Lanka’ya hareket etmesi planlanıyor.
70 bin kişi SMS yoluyla bağış yaptı
Bu arada Kızılay Genel Müdürü Ömer Taşçı, bankalara açılan hesaplara dün itibariyle 20 bin kişinin bağış yaptığını, 70 bin kişinin de SMS yoluyla bağışını ilettiğini bildirdi.
Taşçı, dün akşam 3 trilyon 200 milyar lira (3 milyon 200 bin YTL) bağış toplandığını, 1 trilyon 500 milyar lira (1 milyon 500 bin YTL) Kızılay’ın kendi kaynaklarından aktaracağını, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin de 1 trilyon liralık (1 milyon YTL) yardımda bulunacağını belirtti.
Deprem bölgesine yapılan yardımlar çerçevesinde Başbakanlık Türkiye Acil Durum Yönetimi (TAY) Genel Müdürlüğü’nce de yardım kampanyası başlatıldı.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yurtiçi ve yurtdışı teşkilat mensupları ve yurtdışındaki Türk derneklerini de kapsayacak şekilde nakdi bağış toplamak için başlatılan kampanyada da 65 bin dolara ulaşıldı.
İsrailli gönüllülerden afetzedeler için tonlarca yiyecek
İsrail’de, geçtiğimiz hafta başlayan yardım seferberliği kapsamında ülke çapında süpermarketlere dağılan 4 bin gönüllü ve yardım görevlisi, Güneydoğu Asya’daki tsunami felaketinden en fazla etkilenen ülkelerden Sri Lanka için dört gün süren kampanya çerçevesinde binlerce ton yiyecek topladı.
Bağışlanan yardım malzemesi ve yiyeceklerin, yine bir İsrail firmasınca sağlanan gemiyle Sri Lanka’ya ulaştırılarak, Kolombo’daki İsrail Yardım ve Magen David Adom (İsrail ilk yardım kuruluşu) elemanlarınca felaketten etkilenenlere dağıtılacağı duyuruldu.
Kimlik belirleme çalışmaları dokuz aydan fazla sürebilir
Bu arada Tayland’da hayatını kaybedenlerin kimliklerinin dokuz aydan fazla bir sürede belirlenebileceği açıklandı.
Tayland’da tarihin en geniş kapsamlı adli tıp operasyonuna katılan yaklaşık 400 uzmandan Avustralyalı adli tıp uzmanı Jeff Emery, hayatını kaybedenlerin kimliklerinin dokuz aydan fazla bir sürede belirlenebileceğini kaydetti.
Tayland’ın turistik bölgesi Phuket Adası’nda Felaket Kurbanları Kimlik Belirleme Bilgi Merkezi’nin (DVI) açılışında konuşan Emery, kimlik belirleme işleminde hataya izin vermeyeceklerini bildirdi.
Çalışmalar kapsamında sadece kurbanlara ait olanlar değil, benzerlikleri tespit amacıyla yakınlarına da ait binlerce genetik bilgi de değerlendirmeye alınacak.
Kimlik belirleme işlemi temel olarak diş, cesedin bozulma durumuna bağlı olarak parmak izi ile DNA tespitine dayanıyor.
Adli tıp uzmanları, özellikle küçük çocukların diş kayıtları olmadığı için kimlik kayıt belirleme işleminin çok zor olduğunu belirtiyorlar.
Annan’dan ’geleceğe bakalım’ önerisi 
Felaket bölgesindeki ilk ziyaretinde duyduğu hayreti "hayrete düşüyorsunuz, bu kadar insan nereye gitti, onlar nasıl yok oldu?" sözleriyle anlatan BM Genel Sekreteri Kofi Annan, uluslararası topluluğun Güney Asya’yı vuran felaketten sonra artık geleceğe bakmasını istedi.
Genel Sekreter, ’’artık yüzümüzü geleceğe çevirmeli, hayatta kalanlar için neler yapabileceğimize bakmalıyız’’ dedi.
Felaket bölgelerindeki çocukların BM’nin yeniden inşa programlarının önceliği olduğunu belirten Annan, bu programların altyapının iyileştirilmesine yönelik olması gerektiğini vurguladı.
Annan, 6 ocakta Cakarta’da yapılan uluslararası toplantıda, uluslararası toplumun bölgeye acilen 977 milyon dolar yardım göndermesini istemişti.
Hint Okyanusu’na erken uyarı sistemi kuruluyor
6 ocakta Endonezya’nın başkenti Cakarta’da yapılan tsunami zirvesinde, Hint Okyanusu’na tsunami erken uyarı sistemi kurulması kararlaştırıldı. Toplantıda alınan iki önemli karar şunlardı:
Hint Okyanusuna Tsunami Erken Uyarı Sistemi kurulması
Felaket bölgesinin BM’nin denetiminde uluslararası toplum tarafından yeniden inşa edilmesi
Toplantıda ayrıca, birçok ülke tarafından yapılan ’borçlar ertelensin’ çağrısından duyulan memnuniyet de dile getirildi ve borç planlamasının bir an önce yapılması istendi.
Güney Asya’da yaşanan deprem ve tsunami felaketinin ardından, tüm dünya ülkelerinin seferber olup topladığı ve vaat ettiği 10 milyar dolara yaklaşan yardım felaketten en çok zarar gören Endonezya, Tayland, Sri Lanka, Maldivler, Hindistan ve Somali’den oluşan altı ülkeye muhtemel bir rahatlama getirecek. Bu altı ülkenin toplam dış borç miktarı 272 milyar dolar olduğu açıklandı.
Toplam borcun ülkelere göre dağılımı
Endonezya: 98.16 milyar dolar
Sri Lanka: 9.34 milyar dolar
Hindistan: 107.2 milyar dolar
Tayland: 56.7 milyar dolar
Somali: 2.5 milyar dolar
26 aralıkta meydana gelen deprem ve sonrasında meydana gelen tsunamiden etkilenenler için toplanan yardımlar, sadece uluslararası toplumun gösterdiği duyarlılık açısından değil, siyasi ve ekonomik sonuçları açısında da önem taşıyor.
Uzmanlara göre, ABD’nin yardımı bu ülkenin Müslüman dünyasında imajını düzeltmesine yardımcı olabilir. Yardımların büyük bölümü 100 binden fazla ölü beklenen Müslüman Endonezya’ya gidecek. Endonezya’da özellikle Irak savaşı ve küresel terörle mücadeleden dolayı yoğun bir ABD karşıtlığı hakim.
Uzmanlara göre, yardımların Almanya’ya da siyasi getirisi olacak. BM Güvenlik Konseyi’nde daimi üyelik isteyen Berlin, Asya ülkelerinin gerekli desteğini artık alabilir.
Kızılay ve GEA ekibi bölgede 
Türk Kızılayı’nın 11 uzman ve iki gönüllüden oluşan ekip de afet bölgesinde bulunuyor. Ekip yanında ilaç, suları dezenfekte etmek için klor ve bölgede barınmalarını sağlayacak araç ve gereç de götürdü.
Bangkok’tan Endonezya, Sri Lanka ve Tayland’a geçecek Kızılay ekibi, her ülkede bir kasabanın sorumluluğunu üstlenerek 500 aile ve 2 bin 500 kişiye beslenme ve sağlık hizmeti sunacak. Ekip, ilk iki ay acil müdahale, daha sonraki üç ayda ise rehabilitasyon hizmeti verecek.
Bölgeye ulaştığı andan itibaren ulusal Kızılay, Kızılhaç dernekleri ve uluslararası kuruluşlar ile temasa geçecek Türk ekibi, acil durum müdahalesi yapan kuruluşlara destek sağlayacak.
Güney Asya’daki 15 kişilik Türk yardım ekibi GEA’nın da bölgeye ilişkin raporunda, çocuk ilaçlarına ve özellikle uzman personele duyulan ihtiyacın altı çizildi.
50 bin kişinin evsiz kaldığı Kilinochchi-Pallai bölgesinde sağlık ve organizasyon hizmeti veren GEA ekibinin raporunda, çocuklar ve yaşlıların çok zor durumda olduğu belirtildi.
BM’den altı ay boyunca yardım
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Güney Asya’daki deprem felaketzedelerine yardımı altı ay boyunca sürdüreceğini açıkladı.
BMMYK’dan yapılan açıklamada, örgütün, Endonezya ve Sri Lanka’daki felaketzedeler için milyonlarca doların harcanacağı altı aylık bir çalışma yapmayı planladığı belirtildi.
Yardım miktarı 10 milyar dolara yaklaştı
Güney Asya’yı vuran tsunami felaketinden sonra birçok ülke, uluslararası örgüt ve yardım kuruluşunun bölge için yapacakları yardım miktarı 10 milyar dolara yaklaştı.
AVRUPA
YARDIMLARINIZ İÇİN
Koçbank Başkent Şubesi:
• YTL hesabı: 11100111
• dolar hesabı: 22200222
• euro hesabı: 33300333
Ziraat Bankası Etimesgut Şubesi:
• YTL hesabı: 404 37140-5001
• dolar hesabı: 404 37140-5002
• euro hesabı: 404 37140-5003
Ziraat Bankası Saraçoğlu Şubesi:
• YTL hesabı: 405 57835-5001
• dolar hesabı: 405 57835-5002
• euro hesabı: 405 57835-5003
Oyakbank Yenişehir Şubesi:
• YTL hesabı: 4447350-MT-001
• dolar hesabı: 4447350-MY-001
• euro hesabı: 4447350-MY-002
SMS ile yardım etmek için (5 YTL):
• 2868’e mesaj atın 
Almanya: 500 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 330,8 milyon euro bağış.
Norveç: 130 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 48milyon euro bağış.
İtalya: 70 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 30 milyon euro bağış.
İngiltere: 140,72 milyon dolar, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 187,63 milyon dolar bağış.
Danimarka: 56,5 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 15 milyon euro bağış.
İsveç: 72,37 milyon dolar, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 57,9 milyon dolar bağış.
İspanya: 50 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 14 milyon euro bağış.
Finlandiya: 50 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan15 milyon euro bağış.
Fransa: 179,8 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 95 milyon İRTİBAT
euro bağış.
Belçika: 30 milyon euro.
İsviçre: 22,85 milyon dolar, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 98,15 milyon dolar bağış.
Hollanda: 29 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 112 milyon euro bağış.
Avusturya: 8,16 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 10,2 milyon euro bağış.
Portekiz: 8 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 7 milyon euro bağış.
Çek Cumhuriyeti: 7 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 5 milyon bağış.
Rusya: 2 milyon dolar.
Polonya: 1,3 milyon euro.
İrlanda: 1 milyon euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 10 milyon euro bağış.
Macaristan: 885 bin euro.
Yunanistan: 850 bin euro, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 20 milyon euro bağış.
Romanya: 182 bin euro.
Monako: 100 bin euro.
AVUSTRALYA-ASYA
Avustralya: 760 milyon dolar, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 118,35 milyon dolar bağış.
Japonya: 500 milyon dolar.
Tayland: 134 milyon dolar.
Çin: 83 milyon dolar, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 15,1milyon dolar bağış.
Hindistan: 23 milyon dolar.
Kamboçya: 40 bin dolar
AMERİKA
ABD: 350 milyon dolar, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan 350milyon dolar bağış.
Kanada: 348,5 milyon dolar, artı devlet dışı kaynaklardan toplanan123 milyon dolar bağış.
Meksika: 1 milyon dolar.
ORTADOĞU
Suudi Arabistan: 30 milyon dolar, devlet dışı kaynaklardan toplanan 82 milyon dolar bağış.
Katar: 25 milyon dolar.
Birleşik Arap Emirlikleri: 20 milyon dolar.
Kuveyt: 100 milyon dolar, devlet dışı kaynaklardan toplanan 8 milyon dolar bağış.
İran: 627 bin dolar. 
AFRİKA
Zimbabve: 3,2 milyon dolar.
Gine: 200 bin dolar.
Senegal: 196 bin 300 dolar.
Madagaskar: 100 bin dolar.
Uluslararası örgütler
Uluslararası para fonu (IMF): 1 milyar dolar.
Dünya Bankası: 1 milyar dolar.
Asya Kalkınma Bankası: 500 milyon dolar.
İslam Kalkınma Bankası: 500 milyon dolar.
İslam Konferansı Örgütü: 118 milyon dolar.
Ölü sayısı 160 bine yaklaştı
Güney Asya’daki tsunami felaketinde ölenlerin sayısı 160 bine yaklaştı:
Bangladeş: 2
Doğu Afrika (Kenya, Seyşel Adaları, Somali, Tanzanya ve Madagaskar): 137
Hindistan: 15 bin 766
Endonezya: 106 bin 500
Malezya: 74
Maldivler: 74
Myanmar: 59
Sri Lanka: 30 bin 721
Tayland: 5 bin 305
TOPLAM: 158 bin 638
Haber alınamayan altı Türk kaldı
Dışişleri Bakanlığı, Güney Asya’da meydana gelen deprem ve tsunami felaketinin ardından haber alınamayan Türklerin sayısının altı olduğunu açıkladı.
Tayland’da beş, Sri Lanka’da bir Türk vatandaşından haber alınamıyor.
Felakette dünyanın dört bir yanından çok sayıda yabancı da hayatını kaybetti, binlercesinden de haber alınamıyor. Tayland yetkilileri, sadece Tayland’ın kıyı bölgelerinde 36 ülkeden 2 bin 230 yabancının öldüğünü duyurdu. Depreme kurban veren bazı ülkelerin dışişleri bakanlıklarının verilerine göre, öldüğü kesinleşenlerin sayıları şöyle: 
Avusturya: 13 ölü, 136 kayıp
Avustralya: 15 ölü, 18 kayıp
Belçika: 6 ölü, 12 kayıp
Brezilya: 2 ölü
İngiltere: 51 ölü, 359 kayıp
Kanada: 6 ölü, 30 kayıp
Çin: 3 ölü, 15 kayıp
Hırvatistan: 1 ölü, 1 kayıp
Çek Cumhuriyeti: 1 ölü, 7 kayıp
Danimarka: 8 ölü, 46 kayıp
Finlandiya: 2 ölü, 174 kayıp
Fransa: 22 ölü, 74 kayıp
Almanya: 60 ölü, 720 kayıp
Hong Kong: 10 ölü, 56 kayıp
Macaristan: 20 kayıp
İsrail: 4 ölü, 7 kayıp
İtalya: 20 ölü, 268 kayıp
Japonya: 24 ölü
Lüksemburg: 2 kayıp
Meksika: 1 ölü, 15 kayıp
Hollanda: 8 ölü, 30 kayıp
Yeni Zelanda: 6 ölü, 1 kayıp
Norveç: 13 ölü, 78 kayıp
Polonya: 1 ölü, 10 kayıp
Rusya: 2 ölü, 8 kayıp
Singapur: 9 ölü, 15 kayıp
Güney Afrika: 10 ölü, 6 kayıp
Güney Kore: 12 ölü, 8 kayıp
İspanya: 3 kayıp
İsveç: 52 ölü, 637 kayıp
İsviçre: 23 ölü, 90 kayıp
Tayvan 3 ölü
Türkiye: 1 ölü, 6 kayıp
ABD: 35 ölü, 18 kayıp
İrlanda: 2 ölü, 2 kayıp
Arjantin: 2 ölü, 1 kayıp
Malta: 1 ölü
Yunanistan: 9 kayıp
Portekiz: 8 kayıp
Estonya: 3 kayıp
TOPLAM: 429 ölü, 2 bin 873 kayıp
BM Nüfus Fonu’ndan kadınların korunması çağrısı
Deprem ve tsunaminin yerle bir ettiği Güney Asya’da hayatta kalan kadın ve kızlara yönelik taciz, tecavüz gibi cinsel saldırıların arttığı yönündeki haberler üzerine bir açıklama yapan Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, bölgedeki kadınların güvenliğinin acilen sağlanması çağrısında bulundu.
BMNF Direktörü yaptığı açıklamada, "sayısız kadının evlerini çekip çevirmek, çocuklarına ve geriye kalan diğer aile fertlerine bakmak için yalnız kaldığı bir dönemde, felaketten etkilenen bütün ülkelerdeki hükümetlerin ve yardım kuruluşlarının en birincil önceliği bu kadınların güvenliğini sağlamaktır" dedi.
