Trafikteki bomba: LPG

Türkiye’de 1.5 milyon LPG’li aracın 500 bininde montaj tespit raporu, yüzde 75’inde de gaz sızdırmazlık raporunun bulunmaması Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nı harekete geçirdi.

Rakamlara göre, Türkiye yollarındaki bir buçuk milyon LPG’li araçtan 500 bininin donanımı şüpheli. Çünkü TSE onayı yok. İşi ucuzuna tercih edenler ise şimdi denetime takılıyor.

Son beş yılda LPG dönüşümü için yeterli denetim yapılmaması nedeniyle de, her gün onlarca araç bu gerekçelerden dolayı kontrol merkezlerinden geri dönüyor.

Sanayi Bakanlığı, kazalar artınca çareyi denetim yetkisini beş yıl aradan sonra Makine Mühendisleri odasına verdi ve 11 nisanda başlayan denetimlerde, kontrol edilen 2 bin araçtan 600’ünün montajında hata belirlendi.

Denetimler, araç sahiplerini ikiye böldü

Araç sahiplerinin kimisi ekstra masraftan dertli, kimisi de can taşıdığı aracının onay almasının rahatlı içinde. Kontroller ise hem sıkı hem de ücretsiz.

Ancak araç sahiplerinin tavrı asıl tehlikenin dönüşüm sistemleri kadar zihniyette olduğunu gösteriyor. Oysa, dönüşümde olduğu gibi bozuk parçaların da TSE yeterlilik belgesi olan merkezlerde yapılması gerekiyor.

LPG Piyasası Yasa Tasarısı neler getiriyor?

LPG Piyasası Yasa Tasarısı, Meclis Genel Kurulu’nda geçtiğimiz mart ayında kabul edilmişti. Yasaya göre, LPG ithalatı ihtisas gümrüklerinden yapılacak. LPG ticareti için lisans alınması da zorunlu olacak.

Yasaya göre:

LPG’nin dağıtımı, taşınması ve otogaz bayilik faaliyetlerinin yapılması, depolanması, LPG tüpünün imalatı, dolumu, muayeneyi, tamiri ve bakımı ile bu amaçla tesis kurulması ve işletilmesi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan lisans alınması zorunlu olacak.

LPG ithalatı ihtisas gümrüklerinden yapılacak. LPG dağıtım ve pazarlama şirketlerinin, mevcut mevzuat kapsamında tanınan hak ve menfaatleri ile yükümlülüklerine ilişkin hükümler, lisans verilinceye kadar saklı olacak.


Yasa, dağıtıcıların yurtiçi pazar payının yüzde 45’i geçmemesini ve rafineriler ile dağıtıcıların tavan fiyat belirlemesini de öngörüyor.

Cinayet gibi kaza

1 ocak 2005 tarihinde, Şirinevler’den Avcılar yönüne giden LPG’li bir otmobilin, Gözcü Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Rahmi Turan’ın sekreteri Oya Kayaoğlu’nun bulunduğu otomobile çarpması sonucu, LPG’li araç alev almış ve Oya Kayaoğlu aracın içinde yanarak hayatını kaybetmişti.

Kaza sonrasında hurdaya dönen araçta yapılan ilk teknik incelemede LPG tankının sağlam, ancak aracın rutin sızdırmazlık muayenesinden geçmediği ve sistemdeki arızanın tespit edilemediği belirlenmişti.

Kaza tutanağında 8’de 6 kusurlu bulunduğu saptanan LPG’li aracın sürücüsü Uğur Çapar ise, ‘tutuklu kaldığı süre gözönüne alınarak’ tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.

LPG TEHDİDİ

İstanbul’da 100 binden fazla LPG donanımlı araç var. Bu rakamın 18 binini ise taksiler oluşturuyor. Büyük bölümü rutin denetimden bile geçmeden birçok araç yollarda tehlike saçıyor.

Makine Mühendisleri Odası, istasyonlarda her ay ortalama 200 aracın donanımında sorun tespit ediyor. Ancak, araç sahipleri aksaklığı gidermek yerine farklı yollara başvuruyor ve aylar geçtikçe dönüşüm yaptıran araç sayısı arttıkça tehlike de hızla büyüyor.

LPG’li taksilerin her yıl, şahıs araçlarının da iki yılda bir sızdırmazlık testinden geçmesi ve polisin de sıkı denetim yapması gerekiyor.

İLGİLİ YORUM

İstanbul Makine Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik Peker: "Gerekli denetim, kontroller ve gereğine uygun montajı yapıldığında LPG’li araçların hiçbir zararı olmaz. Oyunu kuralına göre oynamak gerek. Uzun yıllar denetimden yoksun bir piyasayı ortadan kaldırmaya çalışıyoruz. Kamusal denetim bizde ve Oda’ya bağlı 44 yetkili firma var. 11 nisan öncesinde denetim sıfırdı. Piyasada şu anda çok büyük bir rant var. 700 ile 1 milyar arasında değişen denetim maliyeti da sürücüleri caydırıyor."