KÜÇÜK DEV: ASUS EEE PC 901

İlk çıkan Asus Eee PC 701 kendinden beklenenden çok daha fazlasını vererek pazarda fırtına gibi esmişti. Asus daha önceleri es geçtiği bu yeni pazardan önemli bir kazanç sağlamış olacak ki önceki sürümlerde eksik olarak görülen özellikleri geliştirerek yeni modelleri pazara sürmeye devam ediyor.

PC 701'in ekranı pek çok kullanıcıya küçük gelmişti. 800x480 çözünürlüklü 7" ekran fiyat ve taşınabilirlik açısından önemli artılar sağlasa da kullanılabilirlik açısından pek parlak sayılmazdı. Özellikle bu bilgisayarların temel görevlerinden birisi olan internet sayfalarını göstermeyi ele alırsak günümüzde çoğu internet sitesinin 1024 piksel genişliğe göre tasarlanmış olması ekranda sitenin kaydırılarak gezilebilmesi anlamına geliyordu ve bu durum çoğu kullanıcının canını sıkıyordu.

Ayrıca PC 701'in ucuz olması için işletim sistemi olarak Linux kullanılmıştı. Bu işletim sistemi her ne kadar temel görevleri sorunsuz bir şekilde yerine getirse de son kullanıcıya uygulama yükleme açısından pek esneklik sağlamıyordu.

Asus bütün bu istekleri göz önünde tutarak Asus Eee PC 900'ü piyasaya çıkardı. Üzerinden çok fazla geçmeden de Eee PC 901 duyuruldu. Bu iki model temelde aynı sadece 901'de pil ömrünü daha da artırabilmek için Intel'in kısa bir süre önce duyurduğu Atom işlemci kullanılmış. Şimdi yeni Eee PC 901'in özelliklerine yakından bakalım.

Temel Özellikler

Asus Eee PC 901 

İşletim Sistemi Genuine Windows XP® Home, GNU Linux
Ekran 8.9"
Intel CPU & Yongaseti Intel® Atom N270
Kablosuz Ağ WLAN: 802.11n
Bluetooth: Var
Bellek 1 GB (DDR2)
Sabit Disk SSD 12 GB (Genuine Windows® XP Home)
SSD 20 GB (Linux)
Kamera 1.3 Megapiksel
Ses Dolby Sound Room Sertifikalı
Stereo hoparlör
Sayısal Dizi Mikrofon
Pil 6 Hücreli, 4.2 ~ 8 saat* (Genuine Windows® XP Home)
6 Hücreli, 4.5 ~ 6 saat* (Linux)
Ağırlık 1.1 kg

* Pil ömrü kullanıma göre değişiklik gösterebilir.

Giriş bölümünde de söylediğimiz gibi Eee PC 701'in kullanıcıları en çok rahatsız eden eksikliği ekran çözünürlüğünün gerçekten düşük olmasıydı. Asus Eee PC 901 modelinde 1024 x 600 çözünürlüğe sahip 8.9" ekran kullanmış. Eskiye göre oldukça iyi bir gelişme. İşin güzel tarafı ekranın büyümüş olması kasanın boyutlarında aşırı büyümeye neden olmuyor (901'in ekranı 701'e göre biraz daha yüksek) çünkü Eee PC 701'in 7" ekranının kenarlarında bir hayli boşluk kalıyordu. Bu da kullanıcıya sınırlanmışlık hissi veren bir durumdu. 8.9" ekrana sahip Eee PC 901'de ise ekran normal dizüstü sistemlerde olduğu gibi kenarlardan az bir boşluk kalacak şekilde kapağa tam olarak oturuyor.

Ekranın üzerinde 1.3 Megapiksel çözünürlüğe sahip bir kamera var. Bu özellik artık dizüstü sistemlerde standart hale geldi. Ekranın hemen altında ise dizi mikrofon unutulmamış. Böylece yanınızda mikrofon taşıma derdini çekmiyorsunuz. 

Sol tarafta dört adet işlev tuşu var. En soldaki ekranın ışığını kapatıp açıyor, böylece başından kalktığınızda dizüstü sistemlerde en çok güç çeken bileşeni kapatabiliyorsunuz (pil ömrünü uzatmak açısından önemli bir özellik). Onun hemen sağında ekran çözünürlüğünü hızlı bir şekilde değiştirmeye yarayan bir düğme bulunuyor. Bunların dışında iki adet de programlanabilir işlev tuşu koyulmuş. Solda bulunan programlanabilir işlev tuşu SuperHybrid Engine denilen uygulamayı kontrol ediyor. Bu uygulama ile dizüstünün hangi başarım kipinde çalışacağını seçebiliyorsunuz. En sağdaki tuş ise varsayılan olarak Skype'yi açıyor (Internet Explorer daha mantıklı bir seçim olabilirmiş). 

Gelelim ürünün en zayıf kaldığı noktaya: Klavye. Açıkçası buna pek yapacak bir şey yok. Bu kadar küçük bir alana bütün tuşları sığdırmaya çalışmak ve bunların aynı zamanda rahatça kullanılabilir olmasını beklemek adil değil. Asus ortada bulunan harf tuşlarını mümkün olduğunca büyük tutmaya çalışmış tabi bu sefer kenarlarda bulunan noktalama işaretleri, Tab gibi düğmeler küçük kalmış. Eliniz bir süre sonra alışsa da yazı yazarken gerçekten zorlanıyorsunuz. Bayanlar belki çok zorluk çekmeyebilirler ancak parmakları büyük olanlar bu tuş takımıyla kalp krizi geçirebilirler.

Ürünün üzerinde gelen dokunmatik alan Eee PC 701 sürümünde son derece küçüktü ve bu nedenle eleştirilmişti. Asus Eee PC 901'de dokunmatik alanı da biraz daha büyük tutmuş ve eski sürümlerinin tersine iki adet fare düğmesi eklemiş. Ayrıca dokunmatik alan bazı hareketleri de (iki parmakla sayfa kaydırma, resim büyütme küçültme gibi) algılayabilir hale gelmiş. 

Asus Eee PC 901, Windows sürümünde 12 GB (4+8), Linux sürümünde 20 GB (4+16) SSD sabit diskle birlikte geliyor. Anlaşılan Windows lisans ücreti bu şekilde sabit disk alanından kısılarak dengelenmiş. Daha önceki sürümlere göre (Eee PC 701'de 4 GB SSD vardı) kapasite konusunda önemli bir gelişme yapılmış. Ancak yine de bu kapasitenin normal bir kullanıcı için yeterli olduğunu söylemek zor. Fakat harici sabit diskler istendiği anda sisteme USB girişinden bağlanabilir ve istediğiniz kadar depolama alanına kavuşabilirsiniz. Ayrıca kart okuyucuya yüksek kapasiteli bellek kartlarından takarak da depolama alanı genişletilebilir. Kısacası bunu büyük bir eksik olarak görmüyoruz.

Başarım

Sistemin güç tüketimi ve başarım özellikleri Asus'un "Super Hybrid Engine" adını verdiği bir uygulama ile kontrol ediliyor. "Super Performance" ayarı seçildiğinde normalde 1.6 GHz hıza sahip olan Intel Atom işlemci 1.8 GHz'ye hızaşırtılıyor. "High Performace" ayarında işlemci 1.6 GHz hızında çalıştırılıyor. "Power Saving" kipinde ise işlemci 1.2 GHz hızına yavaşlatılıyor. "Auto Power Saving" seçildiğinde de sistem işlemcinin yük durumuna göre gerekli olan çalışma hızını kendisi ayarlıyor. Asus'un bu özelliğine ek olarak Intel işlemcilerde standart olarak gelen SpeedStep de güç yönetimi için her zaman devreye girerek sistem boşta kaldığı sürece pil ömrünü uzatmak için işlemciyi kendiliğinden yavaşlatıyor.

Yaptığımız denemelerde pil ömrünü mümkün olduğunca uzatmak için "Power Saving" kipindeyken internet siteleri rahatlıkla gezilebiliyor, ofis uygulamaları sorun çıkartmadan çalışıyordu. Oyun oynamayı seçenekler arasından çıkarırsak sisteme en fazla yük getirebilecek uygulama film izlemektir. Tam güç koruması devredeyken bile DivX filmler sorunsuz bir şekilde tam ekran izlenebiliyor. Herhangi bir atlama, donma veya takılma sorunuyla karşılaşmadık. Sadece Youtube'dan izlenen filmlerde küçük ekranda pek hissedilmese de tam ekranda takılmalar gördük. Ancak sistemi yüksek performans kipine soktuğumuzda bu takılmalar da ortadan kalktı.
Kısaca özetlemek gerekirse Asus Eee PC 901 üretiliş amacını (ofis ve internet uygulamaları) sağlıklı bir şekilde yerine getiriyor. Böyle bir üründen de kimsenin oyunları sorunsuz çalıştırmasını bekleyeceğini sanmıyoruz. 

Pil Ömrü 

Asus Eee PC 901'in en iddialı olduğu alanlardan birisi de pil ömrü. Eee PC 701'e göre taşınabilirliği artırmak için pil kapasitesi daha da geliştirilmiş. Ayrıca kullanılan Intel Atom işlemci güç tasarrufu konusunda daha yetenekli. Bunları yan yana koyduğumuzda Asus Eee PC 901'in 7-8 saate kadar çalışabileceğini iddia ediyor. Yaptığımız denemelerde güç tasarrufu kipinde normal ofis ve internet uygulamaları ile ve ekran parlaklığı en yükseğe ayarlıyken sistem beş buçuk saate yakın bir süre çalıştı! Gerçekten inanılmaz bir değer! 

Eğer ekranı en düşük parlaklığa getirirseniz ve kablosuz ağ/Bluetooth bağlantılarını devre dışı bırakırsanız çok daha uzunca bir süre sistemi kullanabilirsiniz. Asus bu konuda gerçekten iyi iş çıkartmış. 

Sonuç 

Asus, Eee serisi Ultra Taşınabilir Bilgisayarları (UMPC) ile gerçekten iyi iş çıkartıyor. Eee PC 901'de önceki sürümlerde bulunan eksiklikleri tamamlayarak daha fazla gözümüze girdi. Yeni Intel Atom işlemciler ve inanılmaz pil ömrü ile böyle bir taşınabilir sistem pek çok kişi tarafından tercih edilebilir. Tabi ki taşınabilir olmanın getirdiği bazı dezavantajlar da var. Özellikle klavyenin tuşlarının küçük olması insanı çileden çıkarabiliyor. 

Hep öncekine göre artan başarımdan genişleyen ekrandan bahsettik. Peki, olayın maliyet boyutu ne? Bu sistemin en hassas noktası bizce fiyatı. İlk Asus Eee PC'lerin çok tutulmasını sağlayan en önemli etkenlerden birisi de cazip olan fiyatlarıydı. Ancak Asus özellikleri geliştirdikçe ve daha fazlasını sundukça normal olarak ürünlerinin fiyatı da yukarıya taşınıyor. Asus Eee PC 901'in yurt dışında tavsiye edilen satış fiyatı 599 USD (Türkiye satış fiyatı ve pazara ne zaman gireceği henüz belli değil). Bu fiyat artık normal bilgisayarların sınırına gelmiş bulunmakta. Kullanıcılar neden daha fazlası varken azıyla yetineyim diyebilir ve Asus, en önemli artılarından birisi olan fiyat avantajını kaybedebilir. O zaman sadece yüksek taşınabilirlik artısına sığınmak zorunda kalır ki bu durumda ilk modellerdeki başarısını devam ettiremeyebilir. 

Ayrıca UMPC alanında Asus'un başarısını gören rakipleri benzer ürünleri çıkarmakta gecikmedi. Artık bu alanda HP, Dell, Acer ve MSI'nın başarılı modelleri de kendilerinden söz ettiriyor.