1 litreyle 4 bin km giden öğrenci

25 ülkenin katıldığı Shell Eco-marathon'a Türkiye'den 17 proje gidiyor. Öğrenciler tasarladıkları araçlarla en az yakıtı tüketmeye çalışıyor.

En az yakıtla en çok yol yapmak üzerine kurulu Shell’in Eco-marathon yarışması, Türkiye’deki okullardan büyük ilgi görüyor. Tüm dünyada okulların prestij gösterisi haline gelen yarışmada bu yıl Türkiye’den 15 okul kendi tasarladıkları 17 projeyle yarışacak.

Öğrenciler yarışmada inanılması güç rekorlar kırıyor. Geçen yıl 200 takımın yarıştığı Shell Eco-marathon’da içten yanmalı prototip araçlar kategorisinde Fransa Nantes St Joseph La Joliverie’den katılan Microjoule takımı 1 litre yakıtla 3 bin 771 km yol katederek birinci olmuştu. Bu yıl Yıldız Teknik Üniversitesi, prototip kategorisinde Fransızların rekorunu altetmek istiyor. Okul, 1 litre yakıtla 4 bin km yol yaparak dünya birincisi olacak.

25 yıldır düzenleniyor
4-7 Mayıs 2010 tarihinde Almanya’nın Berlin kentinde gerçekleştirilecek Shell Eco-marathon 2010 yarışmasında 25 ülkeden 221 tasarım ve üretim yarışacak. Shell, yarışmayı çevre bilincini yerleştirmek ve yeni nesil teknolojileri teşvik etmek için düzenliyor.

Shell Eco-marathon 2010’a Türkiye’den başvuran 20 lise ve üniversiteden 15’i yarışmaya hak kazandı. Geçen yıl Türk okulları büyük başarı sağlamıştı. Sakarya Üniversitesi’nin hidrojenli aracı 1 litre ile 568 km yol kat ederek şehir araçları kategorisinde 3’üncü olmuş, Sakıp Sabancı Anadolu Lisesi ise iletişim ödülüne layık görülmüştü.

Yarışma için tasarlanan araçlar, geleceğin otomobillerini andıran ‘Prototip’ ve dış görünüş olarak otomobillere benzeyen ‘Urban’ (şehir) olmak üzere iki ayrı kategoride yapılıyor. Bu yıl Türkiye’den yarışmaya Ankara Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Celal Bayar Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Yeditepe Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Eskişehir Anadolu Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Özel Şişli Terakki Fen Lisesi katılıyor.

Nasıl başarıyorlar?
Ekipler, yakıt olarak dizel, benzin ve LPG gibi geleneksel yakıtların yanı sıra, güneş, elektrik, hidrojen, biyoyakıt gibi alternatif enerji kaynakları da kullanılabiliyor. Ekipler belli bir zaman içinde kendileri için belirlenmiş bir mesafeyi kat etmek zorunda. Takımlar rekoru hafif araçlarla elde ediyor.
Araçlarda pistte gitmek için gerekli donanım dışında hiçbir gereksiz parça yok. Prototipte en az 50 Urban’da ise 70 kiloluk araçlarla yarışılıyor. Pilot olarak da takımın en hafif üyesi seçiliyor. Toplamda 110 kiloluk araç otomobilin 10’da birine denk geliyor. Lastikler ve dış tasarım da en az sürtünmeye göre tasarlanıyor. En çok kullanılan yakıt olan hidrojen de benzine göre daha büyük verimliliğe sahip. Türk okulların en büyük sorunu bütçelerinin rakiplerinin dörtte biri kadar olması.

En büyük sorun sponsorsuzluk
Boğaziçi Üniversitesi 2007’den bu yana yarışa katılıyor. Bu yıl yeni bir hidrojenli araçla girecek takım 1 litre yakıtla 2 bin km yol yapmayı hedefliyor. Takım kaptanı Lütfi Uçar, bu hedefi gerçekleştirdiklerinde yarışta ilk 10’a girebileceklerini söylüyor.

Takım bu yıl 49 kiloluk pilot Mustafa Gülap’la yarışa katılacak. Uçar, en büyük sorunlarının finansman olduğunu söylüyor. Fransız takım 200 bin avroyla çalışırken Boğaziçi 50 bin lira harcayabiliyor.

Maliyet için aracı kendileri yaptı
Marmara Üniversitesi 10 kişilik ekiple ve hidrojen enerjili araçla yarışa katılıyor. 2008’de Almanya’ya giden ama teknik sorunlardan yarışa katılamayan okul bu yıl Avrupa’da ilk 10’a girmek istiyor.
Takımın en büyük sponsoru Marmara Üniversitesi. Aracın yapımında dış aksamını oluşturan fiberglası üreten Metix firması da yardımcı olmuş. 60 bin lira harcayan takımda, aracın büyük kısmını maliyeti düşürmek için öğrenciler kendileri yapmış.

35 kiloluk pilota ek ağırlık!
Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği öğrencisi ve takım kaptanı Eray Ateş, geçen yıl yarışın en hafiflerinden olan araçlarını bu yıl 25 kilo ağırlığa düşürdüklerini söylüyor. Takım 35 kiloluk öğrenciyle prototip yarışına katılacak. Prototipte 50 kiloluk sınır olduğu için araca 15 kiloluk daha ek ağırlık takılacak. Takımın hedefi 1 litre yakıtla 4 bin km giderek bu alanda dünya birincisi olmak. Urban’da da 950 km yol yapmak istiyorlar. İki araç için yaptıkları harcama 300 bin lira.

Aracı tersanede yaptırıyorlar
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), rektörlükten aldıkları bütçeyle aracı Tuzla’daki tersanelerden birinde yaptırıyor. Takım geçen yılki yarışta hidrojeni normalin üzerinde kullandığı için derece yapamamıştı. Bu yıl eski aracı modifiye eden takım daha verimli şekilde kullanacak.

Ağırlığı en fazla 70 kilo olan prototip sınıfı araçla yarışacak takım geçen yıl 570 km yol yapmıştı. Bu yıl Urban yani şehir araçları kategorisinde ise benzinli araçla katılacaklar.