Krizin geçmesini bekleme gibi bir lüksümüz yok' diyerek yeni pazarlar peşinde koşan Türk iş dünyası Kuzey Irak'tan girdi Tanzanya'dan çıktı. 800 bin kilometre yol kat eden iş dünyası 20 kez devri alem (dünya turu) yapmış oldu.
Global mali krizin etkisiyle tüketimdeki daralma Türkiye'nin son bir yıllık ihracatında yüzde 30'luk düşüşe yol açınca, üreticiler çareyi "fellik fellik" yeni pazarlar peşinde koşmakta buldu. "Krizin geçmesini bekleme gibi bir lüksümüz yok" diyen işadamları Güney Afrika, Latin Amerika, Asya Pasifik, Ortadoğu ve Körfez ülkeleri arasında mekik dokudu. İş dünyasının çatı örgütleri Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), İstanbul Ticaret Odası, Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu (TÜGİK), Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), Dış İlişkiler Kurulu (DEİK) toplam 800 bin kilometrenin üzerinde yol katetti. Yani dünyanın etrafını 20 kere dolaşmış oldular.
Çatı örgütleri üyeleri ile yaptıkları gezilerin meyvelerini de toplamaya başladı. Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu (TÜGİK) Başkanı Hazim Sesli, "Yeni pazarlara düzenlediğimiz geziler sayesinde 2009'da TÜGİK üyeleri olarak neredeyse tam kapasite çalışmayı başardık. Özellikle enerji, tekstil ve inşaatta yeni iş bağlantıları kurduk" açıklamasını yaptı. Genç İşadamları Derneği (İGİD) Başkanı Mehmet Timuroğlu da, "Dış pazarlar daraldı, krizin geçmesini beklemek yerine yeni pazarlar arıyoruz. Türk iş adamı için girilemeyecek pazar olmamalı. Dersimizi iyi çalışarak gitmemiz halinde yeni fırsatlar bizi bekliyor" dedi.
Orkide Karayipler'e yağ sattı
Yeni pazar arayışı içinde olan şirketlerden Orkide Yağları Dış Ticaret Müdürü Ahmet Kuddusi Us, ihracat yaptıkları ülke sayısını bu yıl 76'dan 100'e çıkardıklarını belirtti. Krizle artan ziyaretlerin kendilerine ihracat olarak geri döndüğünü söyleyen Us, "Bu yıl ilk kez Orta ve Güney Amerika'ya ihracat yaptık. Türkiye'ye 10 bin kilometre mesafede olan ve 85 milyon nüfus yer aldığı Karayipler'de Dominik Cumhuriyeti, Barbados gibi 15 ülkeye yağ sattık" dedi.
Üretiminin yüzde 30'unu Rusya, Suudi Arabistan ve Almanya'ya ihraç eden Gezer de aradığı fırsatı Afrika pazarında buldu. Mısır, Kenya, Nijerya, Fas ve Libya'ya sık sık ziyaretlerde bulunarak tanıtımlar yaptıklarını belirten Gezer Pazarlama Müdürü A. Dirsehan Bekiroğlu, iş hacimleriyle ilgili şu bilgileri verdi: "Afrika'nın nüfusu yoğun ve potansiyeli çok yüksek. En son Kenya'da daha yeni bir fuara katıldık. Afrika'da bir ekibimiz var. Bu ülkelerdeki satışlarımızı aracılar vasıtasıyla yapıyoruz. Bizim için Afrika güzel ve gelişen bir pazar. İhracatımızın yaklaşık yüzde 15-20'sini Afrika'ya yapıyoruz. 2010 yılı içn Afrika'ya 2 milyon adet terlik satmayı hedefliyoruz. Çok uzakta kaldığı için Çin Afrika'ya girmeye çekiniyor. Biz de potansiyeli karşılayamadığımız için orada üretim yapma kararı aldık. Önümüzdeki 1-1.5 sene içinde Kuzey Afrika ülkelerinden birinde üretim yapıp, oradan bütün Afrika'ya ihracat yapmak istiyoruz."
TOBB Başkanı 2009'da 126 bin kilometre yol kat etti
Yaklaşık 1 milyon 300 bin işletmeyi temsil eden Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı (TOBB) M.Rifat Hisarcıklıoğlu, 2009 yılında 40'ı aşkın ülkeye yaptığı ziyaretlerle 126 bin 464 kilometre yol kat etti. TOBB başkanlığına seçildiği 2001 yılından bu yana 1529 kez yabancı ülke heyetleriyle temaslar gerçekleştiren Hisarcıklıoğlu, geçen 8 yıllık dönemde 410 defa uçak yolculuğu yaptı. 2009 yılında ise yurtdışı temaslara ağırlık vererek 49 gününü yurtdışında geçiren Hisarcıklıoğlu, bu dönemde 65 kez uçak seyahati yaptı.
TUSKON, Afrika kıtası başta olmak üzere 100 ülke gezdi
Yaklaşık 14 bin 844 girişimciyi temsil eden Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON), 2009 yılında 40'ı Afrika ülkesi olmak üzere 100'e yakın ülkeye iş gezisine çıktı. Konfederasyon'un 150 bin kilometrenin üzerinde yol katettiği belirtiliyor. Dış ticaret köprüsünü ilk olarak Afrika ile kuran TUSKON, Pasifik'ten Orta Avrupa ve Balkanlara kadar uzandı.
İTO, Çin'e kadar uzandı 200 bin kilometre gitti
İstanbul Ticaret Odası (İTO), bu yıl ABD, Çin, Almanya, Fransa, Katar, Kırgızistan, Türkmenistan, Bosna-Hersek ve İspanya gibi çok sayıda ülkeye ziyaret gerçekleştirdi. İTO'nun gerek Başkan Murat Yalçıntaş gerekse üyeler bazında bu yıl 200 bin km'nin üzerinde yol katettiği ifade ediliyor. İTO Başkanı Murat Yalçıntaş, özellikle Lübnan bankalarında 110 milyar dolarlık nakit bulunduğu ve Lübnan'ın bu nakdi yatıracak yer aradığını belirterek, Türk iş adamlarını bu ülkede iş yapmaya çağırdı.
TİM Şili, Libya ve Irak arasında mekik dokudu
Türkiye'deki 23 ayrı sektördeki 59 ihracatçı birliğin çatı örgütü olan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) yönetimi yurtdışına yaklaşık 130 bin kilometre yol yaptı. TİM üyeleri, ihracatı artırmak için bu yıl iki kez Şili, Libya, Irak, birer kez de Brezilya, G.Afrika, Kosova, Makedonya, Pakistan, İran, Cezayir ve Mısır gibi ülkelere ticari geziler düzenledi.
TÜGİK üyeleri 50 bin km yol alarak tam kapasite çalıştı
İç pazarda bu yıl payını artırmaya çalışan Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu (TÜGİK) üyeleri, diğer yandan yeni pazarlara açılmayı da ihmal etmedi. TÜGİK, bu yıl ikişer kez ABD, Güney Afrika, Almanya ve Özbekistan'a, birer kez de Mısır, Makedonya ve Bosna Hersek'e ticari heyet gezisi düzenledi. Toplam 50 bin kilometre yol katetti. TÜGİK Başkanı Hazim Sesli, "Yeni pazarlara düzenlediğimiz geziler sayesinde 2009'da TÜGİK üyeleri olarak neredeyse tam kapasite çalışmayı başardık. Özellikle enerji, tekstil ve inşaatta yeni iş bağlantıları kurduk" dedi.
MÜSİAD 350 işadamıyla Mısır'a çıkarma yaptı
Kaybedilen pazarları telafi etmek için yeni pazar arayışını sürdüren MÜSİAD (Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği), bu yıl 350 işadamıyla Mısır'a giderek, ev sahibi ve çevre ülkelerden gelen bin 700 işadamıyla buluştu. Özellikle Irak ve Basra Bölgesi'ne ilk geziyi kendilerinin düzenlediğini belirten MÜSİAD Başkanı Ömer Cihad Vardan, "Irak pazarı işadamları için çok önemli. Savaştan çıktıkları için hemen herşeye ihtiyaçları var" dedi. Vardan, bu yıl Avusturya, Danimarka, Almanya, Slovakya, Bosna Hersek, Makedonya, Cezayir, Fas, Suriye'nin de aralarında bulunduğu birçok ülkeye gittiklerini söyledi. MÜSİAD'ın 2009 yılında kat ettiği yol ise 50 bin kilometrenin üzerinde.
DEİK, 189'u yurtdışında toplam 494 etkinlik yaptı
2009 yılında 189'u yurtdışında olmak üzere toplam 494 etkinlik gerçekleştiren Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), bu etkinliklerle yerli ve yabancı 25 bin civarında işadamını biraraya getirdi. Kostarika, Brezilya, Kenya, Sudan, Çin, Vietnam'a seyahatler düzenledi. Yaklaşık 50 bin kilometre yol kat etti.
İzmir, Afrika'ya odaklandı
Küresel ekonomik krizden az etkilenen pazarlara yönelen İzmirli genç işadamları yeni pazar arayışında bir yılda 80 bin kilometre yol yaptı. Dış ticaret amacı ile yıl içinde toplam 65 gün yurt dışında kalan işadamları, Tanzanya'dan Demokratik Kongo'ya, Sırbistan'dan Kuzey Irak'a çok sayıda ülkeyi ziyaret etti. İzmir Genç İşadamları Derneği (İGİD) Başkanı Mehmet Timuroğlu, geleneksel pazarların daralmasıyla birlikte dernek olarak yeni pazar arayışını yoğunlaştıklarını kaydetti. Timuroğlu, krizde borsa ve türev piyasası olmayan veya gelişmemiş, kapalı ekonomi özelliğini aşamamış ülkeleri hedef pazar olarak belirlediklerini dile getirerek, yıl içinde bu kapsamda 17 ülke ziyaret ettiklerini dile getirdi. Para piyasalarının gelişmediği Afrika ülkelerini bu amaçla yakın takibe aldıklarını söyleyen Timuroğlu, Demokratik Kongo ve Senegal üzerinde yoğunlaştıklarını ifade etti.
Krizin etkisinin ABD ve Avrupa dışında daha az hissedildiğini anlatan Timuroğlu, "Elimiz boş döndüğümüz ülke yok. Dış pazarlar daraldı, krizin geçmesini bekleyelim lüksümüz yok. Yeni pazarlar arayacağız. Türk iş adamı dışa açılmada büyük başarılar kazandı ama bu asla yeterli değil" diye konuştu.
Timuroğlu, geleneksel ticaret yöntemlerinin geçerli olduğu bu ülkeleri hedefleyen gezilere 2010 yılında da ağırlık vereceklerini ifade etti. Timuroğlu, yılın ilk aylarında Sırbistan, İran, Ürdün ve Demokratik Kongo'ya gitmeyi planladıklarını söyledi.
HANGİ FIRSATLARIN PEŞİNDE KOŞTULAR
İTHALAT REKORTMENİ AFRİKA
Alternatif pazarlardan en fazla umut vaadeden kıta Afrika. Dünya ticaretinde yüzde 2,4 payı olan Afrika'yı önemli kılan özelliklerin başında kıtada sanayileşmenin neredeyse yok denecek kadar az olması geliyor. Sanayi ürünlerinin yüzde 95'ine yakın kısmını ithal etmek zorunda kalan kıtanın yıllık ithalatı ise 250 milyar doları buluyor. Yatırım ve ihracat açısından çok büyük fırsatları barındıran pazarda öne çıkan sektörlerin başında ise tekstil ürünleri, gıda, tarım, tarıma dayalı sanayi, modüler mobilya, otomotiv yedek parçası, tarım aletleri, inşaat ve alt yapı hizmetleri geliyor. Türkiye'den bu kıtaya yapılan ihracat bir yılda yüzde 54 artışla 8.4 milyar dolara ulaştı. Dünyanın gözünü diktiği bu kıtaya her türlü riske rağmen giren firmaların bazı ülkelere ihracat artışı rekorlar kırıyor. Mayotte'te yüzde 473, Somali'de yüzde 279, Angola'da yüzde 264, Çad'da yüzde 160, Zambiya'da yüzde 138 ihracat artışı sözkonusu.
TÜRKİYE'NİN GÖZDESİ KÖRFEZ
Ortadoğu ve Körfez Bölgesi, sahip olduğu varlık değerleriyle yatırımcıların gözünü kamaştırıyor. Bu iki bölge, özellikle Türk müteahhitleri için büyük fırsatlar sunuyor. Bölgede 8.3 milyar dolar olan ihracat miktarının 5 yıl içinde 3 katına çıkması bekleniyor. Son yıllarda yaptıkları ataklarla dünyada 110 milyar dolarlık sipariş alan Türk firmalarının iş hacminin 60 milyar doları da bu bölgelere ait. Müteahhitlik hizmetlerinin dışında pazardaki ihracat hacmi ise 2 yılda 5.4 milyar dolardan 8.3 milyar dolara çıktı. Bölgenin önemi ihracat rakamlarında da ortaya çıkıyor. 2008 yılı kasım ayı verilerine göre, Türkiye'nin bölgeye ihracatı önceki yıla oranla Bahreyn'e yüzde 318, Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yüzde 166, Katar'a yüzde 151, Kuveyt'e 127, Lübnan'a yüzde 90, İran'a yüzde 51 ve Irak'a yüzde 40 arttı.
ASYA-PASİFİK GÖZ KAMAŞTIRIYOR
Çin, Hindistan ve Japonya gibi dev ekonomilerin yanı sıra Malezya, Endonezya, Güney Kore, Singapur gibi gibi ülkelerin bulunduğu Asya-Pasifik
sahip olduğu potansiyel ile Türk firmalarının gözde pazarları arasında yerini aldı. Asya Pasifik bölgesinin toplam dış ticaret hacmi 6.9 trilyon dolar. Türk firmaları, Asya Pasifik ülkelerine yaptıkları ihracatı Ocak-Ağustos 2008 döneminde yüzde 67 artırdı. Bölgeye yapılan 4 milyar dolarlık ihracatı henüz "emekleme" dönemi olarak niteleyen Türk firmaları çok daha büyük hedeflere kilitlenmiş durumda.
HEDEF PAZAR LATİN AMERİKA
Kriz sürecinde ticaret köprüsü kurulan bölgelerden biri de Latin Amerika. Brezilya, Arjantin, Kolombiya, Şili, Venezuella ve Peru başta olmak üzere diğer Latin ülkelerine çok sık ziyaretler yapıldı. 600 milyonu aşan nüfusu ve gelişen ekonomileri ile Latin Amerika ülkeleri, Türk firmaları için büyük önem taşıyor. Krizden en az etkilenen coğrafya olarak dikkat çeken Latin Amerika'ya 5 yılda 20 milyar dolarlık ihracat hedefleniyor. Türkiye`nin bu bölgeye makine, gıda ve otomotiv yan sanayi ürünleri satma şansı bulunuyor.
ÇAĞLAYAN 6 AYDA DÜNYAYI 4.5 KEZ DOLAŞTI
Dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan da ihracatçıların dünyanın her yerinde pazar arayışında olacaklarını dile getirmişti. Çağlayan "Kriz var diye oturmayacağız. Gerekirse kapı kapı dolaºıp mallarımızı satacağız. Kapıdan kovarlarsa bacadan gireceğiz ama gene de mallarımızı satacağız. Kriz Türkiye 'yi etkiledi ama aynı zamanda bizim için bir By-Pas fırsatı oldu " demişti. Çağlayan, göreve geldikten sonra 6 ayda, Çin ve Irak'a 3'er kez olmak üzere 21 ülkeye 25 ziyaret gerçekleştirdiğini ve toplam 168 bin 735 km yol aldıklarını belirterek dünyanın etrafını 4.5 kez dolaşmış olduklarını söylemişti. Çağlayan, her gün ortalama 1000 km havada yol aldıklarını kaydetmişti.
TOBB:
40'ı aşkın ülkeye çıkarma yaptı. 126 bin kilometre yol katetti.
TUSKON:
Başta Afrika kıtası olmak üzere 100 ülke ezdi. 150 bin kilometre yol yaptı.
MÜSİAD:
Mısır ve Kuzey Afrika'ya çıkarma yaptı. Orta Avrupa ülkelerine odaklandı.
İTO:
ABD'den Çin'e çok uzak ülkelere uzandı. 200 bin km'nin üzerinde yol katetti.
TİM:
Güney Amerika ve komşu ülkelere odaklandı. 130 bin km. yol yaptı.
TÜGİK:
Güney Afrika'dan Orta Asya'ya, Avrupa'dan ABD'ye geniş coğrafyaya uzandı.
DEİK:
189'u 189'u yurtdışında olmak üzere toplam 494 etkinlik gerçekleştirdi.