Adam Smith'in kemikleri sızladı

İktisatçılar İskoçyalı Adam Smith’i kapitalizmin babası kabul ederler. Smith’in “Görünmez el” teorisine göre, devlet müdahalesine gerek kalmaksızın piyasalar kendi dengesini bulur. Ancak kapitalizmin mabedi ABD, görünmez eli beklemeden piyasayı kendisi dengelemeye çalıştı ve iki mortgage devine el koydu. Pazar günü yapılan bu operasyondan sonra dün açılan piyasalar adeta bayram yerine döndü. İMKB de yüzde 3.58’lik artışla çıkışa ortak oldu

ABD’nin iki mortgage devi Fannie Mae ve Freddie Mac’in Pazar günü gerçekleştirilen operasyonla “devlet malı” haline gelmesi, beklendiği gibi tüm dünya borsalarına bayram havası yaşattı. Yükseliş furyası önce Japonya Borsası ile başladı, ardından Avrupa borsalarını etkisi altına aldı ve son olarak Amerika borsalarının yükselişi ile operasyon tamamlandı.

Tokyo yüzde 3.4 arttı

Nikkei Endeksi yüzde 3.4 oranında yükselerek, son beş ayın en yüksek endeks değeri olan 12.624,46 puandan kapandı. Japon Borsası’nda işlem yapan broker’lar yükselişin tek sebebinin geçen yıl patlak veren emlak krizinden en çok etkilenen Fannie Mae ve Freddie Mac’in denetimine, daha büyük bir krizin çıkmaması amacıyla el konulması olduğunu belirtti.

Uzakdoğu’nun ardından yükseliş furyası Avrupa’ya sıçradı. Geçen haftanın son 3 işlem gününde yüzde 10’a yakın düşüşler gösteren Avrupa borsalarında dün yüzde 4’leri geçen günlük yükseliş dikkati çekti. Almanya’da Frankfurt DAX endeksi yüzde 3 artışla puandan kapandı. Londra FT 100 endeksi ise yüzde 3.81 artarak 5 bin 440 puana çıktı. En hızlı artış Fransa’da oldu. Paris CAC endeksi dün yüzde 4.22 oranında artış gösterdi.

İMKB de yükselişe katıldı

Mortgage devlerinin kamulaştırılmasından sonra İstanbul Borsası da beklendiği gibi güne alıcılı bir seyirle başladı. Gün boyu alımlar devam ederken endeks gün sonunda yüzde 3.58’lik artışla 40 bin 517 puandan kapandı. İMKB’deki analistler de dünkü yükselişi yorumlarken, “Bırakınız yapsınlar, bırakınız batsınlar mottosuna uygun davranılmadı. ABD Hazine Bakanı Paulson’ın dediği gibi bu iki kurumun ya da birinin batmasına izin verilse tüm dünya tepetaklak olurdu. Eğer piyasalar üzerinden stres kalkarsa, büyüme ile ilgili sinyaller de kötüleşmezse artık krizin sonuna geldik diyebiliriz” şeklinde olumlu konuştu.

Konut satışları artar

ABD yönetiminin operasyonunun konut piyasasına yarayacağı belirtildi. Analistler, konut sektöründeki likidite sıkıntısının giderilmesiyle, ertelenmiş olan yeni konut alımlarının yeniden başlayabileceğini belirtiyor. Konut satışlarının yeniden ivme kazanmasının hem reel ekonomiye hem de elinde bol miktarda mortgage kredisi bağlantılı türev enstrüman olan finansal kurumlara çok iyi geleceği kaydediliyor.

Trichet ve Buffett’tan el koymaya ağır övgü

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean- Claude Trichet, ABD yönetiminin iki mortgage devine müdahale kararının memnuniyet verici olduğunu kaydetti. Trichet bu sayede piyasalara istikrar geleceğini ancak küresel ekonomide enflasyon tehditinin devam ettiğini söyledi. Ünlü yatırımcı Warren Buffett da alınan kararın toparlanma adına doğru yönde atılmış güçlü bir adım olduğunu söyledi. Buffett, el koymanın ciddi bir maliyeti olsa da bu maliyetin herhangi bir başka alternatifle karşılaştırıldığında kabul edilebilir olduğunu savundu.

Paulson: Bize maliyetini henüz tam bilemiyoruz

ABD Hazine Bakanı Henry Paulson, konut kredisi sektöründeki Fannie Mae ve Freddie Mac’ın el konulmasının maliyetini, ABD’deki konut fiyatlarındaki istikrarın belirleyeceğini söyledi. Paulson, CNBC televizyonuna yaptığı açıklamada, müdahalenin maliyetinin şu an itibarıyla tahmin edilemeyeceğini belirterek, konut sektöründeki fiyatların istikrara girerek, eski günlerine dönmesinin ardından gerçek maliyeti nihai olarak ortaya çıkaracağını bildirdi.

ABD Kongresi Bütçe Dairesi iki hafta önce hazırladığı bir raporda 5 trilyon dolara yakın vadesi tamamlanmamış kredinin sağlayıcısı olan iki mortgage devine el konulmasının, vergi mükelleflerine 25 milyar dolara malolacağını belirtmişti. Analistler ise tahmini yükün 50 milyar doları aşabileceğini belirtiyor. Ancak ev fiyatlarındaki gerileme durursa ve piyasalara yeniden istikrar gelirse sözkonusu faturanın düşebileceğine de dikkat çekiliyor.