Ukrayna piyasaları korkuttu

Ukrayna devlet demiryolları şirketinin, Barclays’a olan 110 milyon dolarlık borcunu ödeyememesi ‘Doğu Avrupa, tekrar Avrupa’ya yük mü olacak?’ endişesi yarattı

Ukrayna devlet demiryolları işletmesi Ukrzalyznitsya’nın, yatırım bankası Barclays’a olan 550 milyon dolarlık borcunun, kasım ayı 110 milyon dolarlık taksidini ödeyememesi ve söz konusu borcu yeniden yapılandırmak istemesi üzerine, Ukrayna’ya ilişkin kaygılarla borsalara sert satış geldi.

Dolara yöneldiler
Borsalarda satış yapan yatırımcılar dolara yöneldi. Dolar hem yurtiçinde hem yurtdışında değer kazandı. Yurtiçinde dolar, 1.50 lirayı aştı. Dolar, euro karşısında da 1.48’le son iki haftanın en yüksek seviyesine ulaştı.
Global krizin etkisiyle geçen mart ayında Ukrayna iflasın eşiğine gelmişti. Avrupa Birliği’nin Doğu Avrupa’da faaliyet gösteren bankalarına yardımda bulunmamasıyla birçok banka el değiştirmişti. Ukrayna’da da bankalar el değiştirmiş, para birimi değer kayderken, Polonya ve Macaristan’a ilişkin kaygılar borsalarda sert satışlara neden olmuştu.
Ancak, daha sonra ekonomilerini biraz olsun toparlayan bu ülkeler Avrupa ülkelerinin gündemlerinden çıkmıştı. Ancak dün Ukrayna’dan gelen haber piyasalar da yeniden, “Doğu Avrupa, Avrupa’yı etkileyecek mi?” endişesi yarattı.

Riskten kaçtılar
Uzmanlar, “Ukraynalı şirketin borcunu geri ödeyemeyeceği konuşuluyor. Devletin, bu şirketin borcuna garantör olduğu söylentisi var. Geçen günlerde de Ukrayna’nın yine kamuya ait doğalgaz şirketi borcunu ödeyememişti. Piyasalarda tekrar Doğu Avrupa korkusu oluştu” yorumunda bulundu. Gelişmenin arkasından riskten kaçınma eğilimiyle Avrupa borsalarındaki kayıplar yüzde 1’i aştı.
Güne sakin başlayan İMKB de yurtdışı borsaların negatife dönmesiyle ikinci seansta sert satışlarla günü yüzde 1.92 düşüşle 45 bin 230 puandan tamamladı. Bono faizi de yüzde 8.93’e kadar yükseldi ancak, günü yüzde 8.80 seviyesinden kapattı.

Dell’in bilançosu üzdü
Öte yandan ABD borsaları, bilgisayar üreticisi Dell ile konut inşaat şirketi D.R. Horton’un açıkladığı olumsuz bilançıların etkisiyle ekonomide toparlanmanın beklendiği kadar sorunsuz olmayacağı endişeleriyle düşüşle açıldı.
Avrupa borsalarının değer kaybında Ukrayna’nın yanı sıra Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet’nin piyasalara verilen likiditenin kademeli olarak çekileceğini açıklaması da etkili oldu.

Yuanın değeri dolara karşı yüzde 20 düşük
Reuters anketinden, Çin para birimi yuanın değerinin dolara karşı yüzde 20 düşük olduğu çıktı. Analistlere göre, Çin’in para birimini serbestleştirme girişimleri de yuanın, 2020 yılına kadar serbest işlem görür konuma geleceğini gösteriyor.
Hong Kong’daki Barclays Capital’dan ekonomist Wensheng Peng, “Çin yönetiminin uzun vadede yuanı uluslararası bir para konumuna getirme isteği, liberalizasyon için bir teşvik olur ama bence bu birdenbire değil, tedricen yapılacak” dedi.

ABD Başkanı Barack Obama, Çin liderlerinden yuanın değerini artmaya bırakmalarını istemiş, ancak beklentiler sonuçsuz kalmıştı. Analistler, yuanın değerinde büyük bir artışın ülkenin ihracatına zarar verebileceğini, istihdamda kayıplar yaratacağını ve Çin’in en büyük endişesi olan toplumsal çalkantılara neden olabileceğini düşünüyorlar.