İzmir'de Aleviler, hukuki varlıklarını kanıtlamak amacıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurdu. Avukat Kemal Kırlangıç aracılığıyla başvuru yapan İzmir Limontepe Cemevi Rehberi Hüseyin Sürmeli, “Biz bu konunun Türkiye'deki mahkemelerde sonuçlanmasını istiyorduk. Gönül istemiyordu Avrupa'ya peşkeş çekelim. Ama dışlanıyoruz” diye konuştu.

Önümüzdeki birkaç ay içinde AİHM'nin davayı kabul etmesi bekleniyor.

Aleviler'in 2001 yılında Ankara İdare Mahkemeleri'ne ‘Alevilik varlık ve haklarının tanınması, Cemevleri'nin Alevilere özgü ibadet yeri olarak kabulü, dedelik, rehberlik, zakirlik sıfatıyla kadro tahsisi, Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluş ve görevleri hakkındaki 633 sayılı yasanın çok sayıda maddenin Anayasa ve uluslararası sözleşmelere aykırılık’ iddiaları davaları reddedildi.

Davacıların vekili Avukat Kemal Kırlangıç'ın Danıştay nezdinde temyizi üzerine, Danıştay 12'inci Dairesi, İdare Mahkemesi kararlarını bozdu. Avukat Kemal Kırlangıç, davaların 5 yıldır sürdüğünü, en az 5 yıl sürecek olması karşısında AİHM'e başvurduklarını açıkladı. Avukat Kırlangıç, şunları söyledi:

“Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6'ıncı maddesine göre davaların makul sürede sonuçlandırılmaması, 13'üncü maddeye göre etkili başvuru yolunun Türkiye'de olmaması, aynı sözleşmenin 14'üncü maddesindeki ayrımcılık yasağının Türkiye tarafından çiğnenmesi, 9'uncu maddedeki inanç ve ibadet özgürlüğünün ihlal edilmesi, ek protokol 2'inci maddede eğitim hakkı kurallarının ihlali gibi nedenlerle bir dosyada Avrupa İnsan Hakları Komisyonu ve Mahkemesi'ne başvurduk. Bu laiklik, eşitlik ve çoğulcu demokrasiye AB ilkelerine aykırı durumu Türkiye'nin nasıl savunacağını merakla bekliyoruz.”

KİMLİK DAVASI

Kırlangıç, açılan davaların Türkiye'de 20 milyonun üstündeki vatandaşı ilgilendirdiğini iddia etti. Kırlangıç, bu davaların bir kimlik davası olduğunu da söyledi. Kırlangıç, AİHM'nin önümüzdeki birkaç ay içinde davayı kabul etmesini beklediklerini kaydetti.

AİHM'nin Aleviler lehine karar vermesi durumunda, mahkemenin bunu tüm dünyaya duyurma hakkı olduğunu vurgulayan Kırlangıç, “AB üyeliği sürecinde bulunan Türkiye'nin aleyhine karar verilmesi durumunda, bu Türkiye'nin hanesine eksi olarak yazılır. Türkiye'nin de AİHM kararlarına uyma taahhütü var. Bu dava ayrıca kimliğe yönelik AİHM'ye giden ilk dava. Aleviler fiilen var, ama hukuken yoklar. Hukuken varlıklarını kanıtlamak için biz bu davaları açtık” diye konuştu.

‘MAALESEF DIŞLANIYORUZ’

İzmir Limontepe Cemevi Rehberi Hüseyin Sürmeli de, Aleviler'in Türkiye'de inanç haklarının hasıraltı edildiğini öne sürerek, “Malesef dışlanıyoruz. Biz bu konunun Türkiye'deki mahkemelerde sonuçlanmasını istiyorduk. Gönül istemiyordu Avrupa'ya peşkeş çekelim. Alevilik toprak davası gütmüyor. Alevilik kardeşlik, insanlık sevgisi güdüyor” dedi.