Hükümete banka şikayeti

ASO tarafından hazırlanıp ekonomiyle ilgili bakanlara sunulan rapora göre bankalar şirketleri, kredileri kapatmaya zorluyor. Kamu bankalarının devreye sokulmasını isteyen ASO, ‘Bankaların dikkati çekilsin’ dedi

Ankaralı tekstil ve hazır giyim sanayicileri, sektöre açılan kredileri geri çağırmaya başlayan bankaları hükümete şikâyet ettiler. Sanayiciler, sadece tüketimi teşvik edici kredi kartı bankacılığı yapmakla suçladıkları bankaların sektördeki firmaları, kredileri kapatmaya zorladığını belirtirken, kamu bankalarının ve Vakıfbank’ın devreye sokularak sektörün finansman sorununun çözülmesini istediler. Sanayiciler ayrıca kredi garanti fonunun da etkin bir şekilde devreye sokulması gerektiğini belirtti.
Ankara Sanayi Odası’nda (ASO) önceki gün yapılan Meslek Komiteleri toplantısında, 11 meslek komitesi tarafından ortaklaşa hazırlanan rapor Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren ile Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan’a sunuldu. Raporda, hem her bir sektöre özgü, hem de tüm sektörlere özgü sorunlar ve çözüm önerilerine yer verildi.

‘Kaynak sıkıntısı var’

Tekstil ve hazır giyim sanayiinin finansal kaynak sıkıntısının dile getirildiği raporda, şöyle denildi: “Uzun zamandır sıkıntı içerisinde bulunan tekstil ve hazır giyim sanayicilerinin karşısına bu kez de bankalar çıkmaktadır. Bankalar, tekstil ve hazır giyim sektörüne, içinde bulundukları durumdan dolayı sıcak bakmamaktadır. Yeni kredi açmaya yanaşmadıkları gibi, mevcut kredilerin kullandırılmasında güçlükler çıkartıp, firmaları, kredilerini kapatmaya zorlamaktadırlar. Bu da zaten sıkıntıda olan firmaları daha zor durumda bırakmaktadır. Bankalara, sadece tüketime dayalı tüketimi teşvik edici kredi kartı bankacılığının yanında üreten, istihdam sağlayarak sosyal çalkantıların önüne geçen, ülkemize döviz kazandırarak ekonomimizi ayakta tutmaya çalışan, dolayısıyla bankaların da yaşamasını sağlayan tekstil ve hazır giyim sanayicilerinin de olduğu hatırlatılmalı ve dikkatleri çekilmeli.”
Raporda, tekstil ve hazır giyim sanayiinin finansal kaynak sıkıntısının giderilmesi için “Devlet ve vakıf bankaları tarafından, kolay şekilde uygun kredilerin verilmesinin sağlanması” istendi.

Kredi Garanti Fonuna işlerlik

Tüm sektörlerin ortak sorunu olarak finansman sorununun çözümüne katkı amacıyla, Kredi Garanti Fonu’na işlerlik kazandırılması gerektiği belirtilen raporda, bu konuda da şöyle denildi:
“İpotek verme şansı az olan firmalara bankalardan alacakları kredilerde kefalet vererek destek olması için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin önderliğinde kurulan Kredi Garanti Fonu A.Ş.’nin fonksiyonunu yerine getirmekte aksaklıklar yaşanmaktadır. Kredi Garanti Fonu A.Ş. kuruluş gayesinden uzaklaşmıştır. Bankalar, ipotek veremeyen sanayicilerden kredi vermek için birinci derece ipotek istemektedir. Bu müessesenin kuruluş gayesine uygun hale getirilmesi özellikle ekonomik kriz ortamında çok önemlidir.”

Sosyete pazarından yakındı

Kamu ihalelerinde alınan teminat mektuplarının, ihale bittikten sonra iadesi aşamasında Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan prim borcu bulunmadığı belgesinin istendiği kaydedilen raporda, “Bu belgeyi almak en az bir yıl almaktadır. Bu süre içerisinde sanayicinin banka kredi limitleri bloke olmaktadır. Kamu ihalelerinde teminat mektuplarının iade edilmesinde istenen ilişkisizlik belgesinin belli bir limitteki teminat mektuplarından istenmesi dolayısıyla SGK’nın iş yükünün azaltılması veye SGK’ya kadro takviyesi yaparak bu incelemeyi yapan eleman sayısının artırılması gerekmektedir” denildi.
Tekstil ve hazır giyim sektörü büyük kentlerde kurulmaya başlanan sosyete pazarları gibi yerlerde, piyasada kayıt dışı işporta mallarının satılmasının sektörü olumsuz etkilediği gibi, standart dışı kimyasallarla boyanmış kumaşlardan yapılan ürünlerin, halkın sağlığını da tehdit ettiğinden yakındı. Bu tür yerlerde ve sokaklarda satılan malların, marka ürünlerle hiçbir ilgisi bulunmadığı kaydedilen raporda, “Kendi ürünlerine çeşitli markaların etiketlerini takıp, korsan ve taklit ürün yapmaktadırlar. Bu da, haksız rekabete ve çok ciddi rahatsızlıklara neden olmaktadır” ifadesine yer verildi.

‘Vergi ve kira vermiyorlar’

Raporda, bu pazarlarda satış yapanların vergi, kira ve elektrik parası ödemedikleri, eleman çalıştırmadıkları, üstelik sanayicilerin ve emek verenlerin yarattığı marka ve modellerden beslenerek yaşadıkları vurgulanarak, buraların derhal denetim altına alınması, vergi mükellefi olmalarının sağlanması, ürünlerinin kaynağı ve yapısının incelenmesi istendi.

ASO Meslek Komiteleri tarafından hazırlanan raporda ayrıca, iç piyasada yaşanan belirsiz ve kurallara uygun olmayan ucuzluk dönemleri kaosunun önüne geçilmesi, ihracatçıların KDV iadelerinin hızlandırılması, inşaat sektörünün belli kalemlerde beklediği fiyat farkı kararnamesinin Meclis’ten bir an önce çıkartılması gerektiği belirtildi.

Plastik sektörü işçi bulamıyor

Türkiye’de yaklaşık 2.3 milyon açık işsiz bulunmasına karşın, plastik ve kauçuk sektörü eleman bulamamaktan yakındı. Yaklaşık yüzde 90’ı KOBİ mahiyetinde olmak üzere Türkiye’de bu sektörde 18 bin 500’ün üzerinde imalatçı/ithalatçı bulunduğu kaydedilen raporda, sektörün yetişmiş eleman ihtiyacını karşılamak üzere yılda 20 bin eleman yetiştirecek mesleki eğitime yönelinmesi gerektiği belirtildi.

Bazı bankalar firmalara ‘Kredini erken öde’ diyor

Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı, ‘Bazı bankalar firmalara erken ödeme için baskı yapıyor. Ama sektör genelinde böyle bir eğilim yok’ dedi

Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, kredi kullanan firmalara bazı bankalar tarafından ödemelerini erken yapmaları için baskı yapıldığı konusunda duyumlar aldıklarını söyleyip, “Bazı sıkıntısı olan firmalarla ilgili bazı bankalar panik yapmış olabilirler. Şu an bankacılık sektöründe kredileri vadesinden önce geri çağırmak gibi bir eğilim yok. Tam tersine KOBİ’lerin yanında olunmasını gerektiren bir yıldayız. Garanti Bankası’nda kesinlikle öyle bir şey söz konusu değil.KOBİ kredilerimiz büyümeye devam ediyor” dedi.
Karadere, Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) ile ortaklaşa düzenledikleri etkinliğe katılmak için geldiği Adana’da, yaptığı açıklamada, 2009’un herkes için kontrollü geçirilmesi gereken bir yıl olacağını belirtip, “Bu dönemde herkesin sermayelerini çok iyi yönetmesi, bankaların ise risklerini kontrol etmesi gerekecek” diye konuştu
Karadere, sektörde 2009’daki büyümenin de bu yılın altında kalacağını ifade ederek, yeni yılda da bankalar arasında birleşmelerin olabileceğini kaydetti. Halen yurt- dışında Romanya, Rusya ve Hollanda’da bankalarının olduğunu belirten Karadere, Ukrayna’da da banka almak için arayışlarına devam ettiklerini bildirdi.

Kredi ödemeleri azaldı

KOBİ’lere kullandırılan krediler ile otomobil kredilerinin geri ödemelerinde geçen yıla göre bir miktar azalış olduğunu anlatan Karadere, “Geçen yıl 10 krediden biri ödenmiyorsa bu yıl miktar 1,5’e çıktı. Kredi kartı borçlarının geri ödemesinde ise geçen yıla göre önemli bir değişim yok” diye konuştu.
Maliyetlerin artması nedeniyle otomobil ve konut kredisi faizlerinde artışların olduğunu anımsatan Karadere, mevduat faizlerinin arttığı ortamda bunun faizlere yansımasının doğal karşılanması gerektiğini, hazine bonosu fiyatlarının arttığını, bunların düşmesi halinde kendilerinin de kullandırdıkları kredilerin faizlerini düşüreceklerini ifade etti.
Ülkelerin aldığı önlemlerle ekonomik krizin büyük ölçüde bittiğini ve piyasaların rahatladığını anlatan Karadere, bundan sonra ülkelerin ekonomilerinde bir daralmanın olabileceğini, Türkiye’nin de 2009’da çok fazla büyüme beklentisi içerisinde olmadığının açıklandığını bildirdi. Karadere, şunları kaydetti:
“Çok bolluk içerisinde olduğumuz bir yılda da değiliz. 2009 da öyle olmayacak. Ancak bankalar yine reel sektörün yanında olmaya devam edecek, bu konuda hiçbir çekince yok. Ekonomilerin çok fazla büyümeyeceği yıllarda küçük ve orta ölçekli firmalar zorlanabilirler. Burada bankacılık sektörüne görev düşüyor. Kendi müşterilerimiz sorunla karşı karşıya kalmadan onların vadelerini yaymaya kadar uzanan birtakım bankacılık çözümlerini sunmamız lazım.”