BİR EKİP KURDULAR Kİ, YOK YOK!

Türkiye’de organizasyon ve koordinasyon güçlü yanlarımız değil. Özellikle birçok uzmanın bir araya gelip, süratli, koordine ve sonuca giden bir ekip çalışması yapması gerektiğinde, zorlanıyoruz. Sağlık gibi hata kabul etmeyen bir alanda, özellikle fizyoterapi ve rehabilitasyon gibi zamanın ve farklı uzmanlıkların devreye girdiği bir konuda ilginç bir ’vaka’ aktarıyoruz bugün size.

Özsezikli ekibi, fizik tedavi ve rehabilitasyonla ilgili bütün yan kolları içinde bulunduran bir organizasyon. Kurdukları ekipte yok yok. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, fizik tedavi ve rehabilitasyon ve romatoloji uzmanı, uzman fizyoterapist, fizyoterapist, hidroterapist, yardımcı sağlık personeli, ortez protez uzmanı, uzman psikolog ve mimar ekibin üyeleri...

Şu anda Darüşşafaka’nın fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezinde bu ekip görev yapıyor; a’dan z’ye tedavi protokolleri oluşturarak hastaları tedavi ediyorlar. Ekip aynı zamanda evlerde de rehabilitasyon uygulayabiliyor. Hasta taburcu olduktan sonra evde rehabilitasyon gerekiyorsa ev ekibi tedaviye başlıyor.

Tam bir ekip kurmak şart

Rehabilitasyon işi, tam bir ekibi bünyesinde bulundurmak zorunda. Tek başına yapılabilecek çok da fazla şey yok. Uzman fizyoterapist Bülent Özsezikli rehabilitasyonun ciddi alt grupları olduğunu belirtiyor. "Mesela doktor muayenesinden sonra hastaya medikal düzenlemesi yapılıyor. Ardından fizyoterapistler hastayı çalıştırıyor.

Felçli bir hastanın çalışmasını yapıp ayağa kalkmasını sağlıyorlar. Bir cihazlama gerekiyorsa ortez protez uzmanı devreye giriyor. Eğer konuşma yetkinliği etkilendiyse konuşma terapisti, havuz içinde tedavi görecekse hidroterapist devreye giriyor. Taburcu olacaksa ve bir engeliyle birlikte yaşayacaksa engelli mimarımız gidip evinde düzenlemeyi yapıyor ve bundan sonra hasta çıktığı zaman evinde nasıl yaşayacağını terapistlerin rehberliğinde yol çizerek öğreniyor."

Bunların hepsinin farklı bir ekibin birleşkesinden oluştuğunu belirten Özsezikli yurtdışında birçok ülkede bu ekip anlayışı olduğunu söylüyor. "Türkiye’de bu konuda sorun yaşanıyor. Biz de bunun için bir ekip organize ettik."

Ekibin oluşumu 2004 yılında başlamış, 2006 yılında da kurumsallaşmışlar. Özsezikli Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Ekibi o yıllarda sadece evlere gidiyormuş. 2008 yılı başından itibaren de Darüşşafaka Cemiyeti’yle birlikte yaptıkları çalışmalar sonucunda, bu işe merkezi de adapte etmişler.

Yüze yakın hastası olan ekip, destek elemanlarla birlikte 26 kişiden oluşuyor. Ortez protez uzmanı, psikolog ve mimar ihtiyaç olması durumunda ekibe yardım ediyor. ’Kadrolu’ olanlar ise fizyoterapist, doktor, hidroterapist, konuşma terapisti, yardımcı sağlık personeli ve hemşire. Yani ekibin yüzde 80’i kadrolu. Yola çıkıldığında ekip sadece 4 kişiymiş. 2008’de 4’ü dışardan destek olmak üzere 26 kişi olmuşlar.

Adım adım tamamlıyoruz

Ekibin büyük çoğunluğunu fizyoterapistler oluşturuyor. Gerektiğinde çift terapistle çalışıyorlar. Hastalar, bütün uzmanları aynı merkez çatı altında buldukları için memnun. Özsezikli bu ekiple, rehabilitasyonla ilgili her türlü problemin yüzde 80’ini çözüp ya da en azından hastaları yönlendirip taburcu ettiklerini belirtiyor.

"Ekipte işinin ehli uzmanlar olması nedeniyle hastalar da çok memnun. Sonuca daha hızlı yaklaşabildiklerinin farkına varabiliyorlar." Vakaların ve nasıl daha hızlı sonuca ulaşılacağının tartışıldığı ekip toplantıları yapılıyor. Hastaların tedavi programları da bu toplantılarda çıkan sonuçlara göre çiziliyor ve uygulanmaya başlıyor. Vaka toplantılarına hastalar da katılıyor. Hastanın ilk geldiği zaman ve geldiği nokta ile geçen süreç tartışılıyor.

Ekip oluşturulurken uzmanlar önce bu işin zor olduğunu söylemişler. Yavaş yavaş ilerlediklerini belirten Özsezikli "Şu andaki resim, bizim beklediğimiz resmin yüzde 80’ini 90’ını oluşturmuş durumda. Adım adım tamamladık, hepimiz beraber emekledik, sonra ayağa kalktık ve şimdi de yürümeye başlayacağız. Herkes bu süreci beraber yaşadı."

Özsezikli Fizyoterapi ve Rehabilitasyon ekibi sadece rehabilitasyon konusunda uzman. Özsezikli, uzmanların bildikleri her konuyu, hastalara maksimum düzeyde verdiklerini belirtiyor.

Tedavi süreci daha hızlı

Hastaların problemleri tek çatı altında, aynı ekip tarafından çözülüyor. Bu da daha çabuk sonuca ulaşılmasını sağlıyor. "Kısa sürede hasta ve hasta yakınlarının daha az çaba sarfetmesini gerektiren ve kaliteli bir hizmeti sunduğumuzu düşünüyoruz. Hastalarımız iyileştikçe bizim tecrübemiz de artıyor."

Ekibin büyük bir kısmı yurtdışındaki gelişmeleri takip ediyor ve bu gelişmeleri uygulamaya, adapte etmeye çalışıyor. "Yeni çıkacak şeyleri hastalara nasıl tavsiye edeceğimize karar veriyoruz. Bir hastane gibi 20 tane branşla ilgileneceğimize bir ekip tek bir branşla, bütün çabasını bütün gücünü aynı yere odaklıyor. Bu sayede rehabilitasyon konusunda daha kolay yol alıyoruz."

İmkanlar neler

Merkezde kenarları cam olan özel bir terapi havuzu ve Türkiye’de sadece iki tane bulunan lokomat cihazından var. Halka açık olan cihaz yalnızca bu merkezde. Lokomat cihazı omurilik yaralanmalarında kullanılıyor. Cihaz sayesinde hastalar, askı yardımıyla ayağa kaldırılarak robot bir makineyle yürüme çalışmaları yapıyor. Merkezin en üst katında mini bir evin bulunduğu yaşama dönüş ünitesi var.

Tuvalet, banyo, mutfak, yatak odası, salon bulunan mini ev engellilerin kullanımına göre düzenlenmemiş. Bu mini ev sayesinde hastalar merkezden çıktıkları zaman zaman kendi evlerinde yaşayabilecekleri sorunları önceden görebiliyor ve bu konuda kendilerini geliştirebiliyorlar. Evin dışında ise değişik kaldırımlar ve çukurlar bulunuyor. Böylece sokakta yürüme pratikleri de yapılıyor.

Yine evin dışında yer alan araba sayesinde tekerlekli sandalyeyle arabaya nasıl binilir, arabadan nasıl inilir, hastalara öğretiliyor. Merkezde hiç merdiven yok. Herşey engellilerin rahatça kullanabileceği şekilde hazırlanmış. Yatan hastaların kendilerini bir hastane odasında gibi hissetmemeleri için özen gösterilmiş. Banyolar da engelliler için özel olarak tasarlanmış.