Arkeologlar ayağa kalktı

Koruma Kurulu, Aspendos antik kenti yakınında 18 Temmuz’da hizmete girmesi planlanan Aspendos Arena Gösteri Merkezi’nin Aspendos’la rekabet edecek şekilde inşa edilmemesini istedi. Ancak projenin gösterişi, arkeologları ayağa kaldırdı 


Aspendos antik tiyatrosunun onarım çalışmaları nedeniyle sanatsal etkinliklere kapatılacak olması üzerine Anadolu Ateşi tarafından yapılacak olan dev gösteri merkezi Aspendos Arena, hizmete girmeden tartışmalara yol açtı.
Koruma Kurulu, binlerce yıllık geçmişi olan Aspendos Antik Tiyatrosu’nda geçen yıl gösteri yapılmasını yasaklamıştı. Uluslararası Opera ve Bale Festivali’ni de tehdit eden bu karardan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı yeni çözümler arama yoluna gitti. Bakanlık ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB), Aspendos Antik Kenti içinde bulunan 1. derece arkeolojik sit alanında, antik tiyatronun doğusunda yeni bir tiyatro inşa edilmesini istedi.

Arkeologlar hayrete düştü 

Anadolu Gösteri Eğitim Prodüksiyon ve Danışmanlık şirketi de bu amaçla projeyi üstlendi. Antalya Koruma Kurulu otopark alanı olarak kullanılan 1. derece sit alanında kalan 71. parselde açık hava tiyatrosu oluşturulmasına izin vermedi.
Ancak kurul, 1 Mayıs 2008 tarihinde, arkeologları hayrete düşürecek bir karar aldı:
“DÖSİM Yönetim Kurulu’nca yapılan protokol doğrultusunda 2008 yılında onarıma alınması planlanan Aspendos Antik Tiyatrosu’nda bu onarım sırasında gerek daha önceki tarihlerde planlanmış olan kültürel ve sanatsal etkinliklerin aksamaması, gerekse bakanlıkça gerçekleştirilen ve ülke tanıtımına katkı sağlamayı hedefleyen 15. Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali de dahil olmak üzere icra edilmesine imkân sağlayabilmek amacıyla, Opera ve Bale Festivali’nin başlama tarihi dikkate alınarak Antalya Müze Müdürlüğü, DÖSİM ve Belkıs Belediye Başkanlığı’nca 3. derece arkeolojik sit alanında tespit edilecek bir alanda geçici olarak yapılabileceğine, gişeler, revir, WC gibi tesislerin beton dökülmeksizin portatif yapılabileceğine, Aspendos’un restorasyonunun tamamlanmasından müteakip tesisin kaldırılarak eski haline getirilmesine karar verildi.”
“Aspendos”la rekabet edecek ölçüde olmasın” diyen Koruma Kurulu kararına rağmen Aspendos Arena projesinin inşaatına başlayan Mustafa Erdoğan şöyle konuştu:
“1300 metrekarelik sahnesiyle dünyanın en büyük tiyatro sahnesine sahip merkez, 4 bin 500 kişi kapasiteli olacak. Toplam 25 bin metrekarelik inşaat alanına sahip Aspendos Arena, çevreye ve tarihsel dokusuna uygun mimarisi, ağaçlandırılmış açık alanları, otoparkı ve özel mimarisine uygun dükkânlarıyla sanatseverlere farklı bir yaklaşım sunacak. Zengin kültürel tarihten oluşturulan ve antik kent yaşamının izlerinin yer aldığı Aspendos Arena, sosyal ve sanatsal etkinliklerin merkezi olacak.“


Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Antalya’da Anadolu Ateşi tarafından Aspendos Antik Tiyatrosu’nun yanında yapılacak “Aspendos Arena”nın inşaat çalışmalarını inceledi. Bakan Günay, Anadolu Ateşi Genel Sanat Yönetmeni Mustafa Erdoğan’dan da çalışmalarla ilgili bilgi aldı. 

UZMANLAR NE DİYOR? 

‘Bütün antik kentlerde aynı şey yapılabilir’

Arkeoloji ve Arkeologlar Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Tırpan, bunun kabul edilebilir bir karar olmadığını söyledi. Yakında Efes, Perge ve daha birçok antik kentte benzer uygulamanın başlatılabileceğini söyleyen Tırpan, “Saçma sapan bir karar. 3. derece arkeolojik sitler koruma amaçlıdır. Kazı yapmıyorsunuz ama onun yerine üzerine inşai faaliyette bulunuyorsunuz. Bu kabul edilebilir bir durum değil. Müze orada kazı yaptığında eser çıkarsa ne olacak? Böyle bir uygulama kabul edilemez” dedi.

‘Aspendos 1 yılda yetişirdi’ 

Rölöve uzmanları ise, “Aspendos’ta yeni tiyatro inşa edeceklerine antik tiyatro bir yıl restorasyona tabi tutulsaydı, burası Opera Bale Festivali’nde kullanılabilir duruma getirilirdi. Aspendos Antik Tiyatro’nun rölöve ve restorasyon projeleri hazır. Ancak yıllardır bir türlü ihale edilmiyor” dedi.