İşte Zübeyde Hanım'ın gözlüğü
İşte Zübeyde Hanım’ın o meşhur gözlüğü
Yapı Kredi Bankası, Atatürk ve yakınlarına ait kişisel eşyaların bulunduğu özel arşivini Hürriyet’e açtı. Çekim için fotomuhabiri arkadaşım Senih Gürmen’le hepsini masaya yerleştirdik. Hepimizin hafızasında iki yana süzülen beyaz eşarbı ve gözlükleriyle yer eden annesi Zübeyde Hanım’ın gözlüğünü elime aldım. Hafif, esnek ve hálá sapasağlamdı. Anıtkabir’de, Dolmabahçe Sarayı’nda gezmekten, Atatürk’ün camekanlarda saklanan eşyalarını görmekten çok daha heyecan verici.
Koleksiyondaki parçalar Atatürk’le ilgili 10’un üzerinde kitabı bulunan yazar Eriş Ülger’den alınmış. Yapı Kredi Tarihi Arşivi Yöneticisi Günay Enginöz "Eriş Bey bunları değişik yerlerden toparlamış, bazılarını Sabiha Gökçen’den almış. Bu eşyaları korumak titizlik gerektiriyor.
Örneğin akla giysileri naftalinlemek gelir ama bu aslında giysiye zarar verdiğinden bu tür tarihi giysileri koruyan çok özel kağıtları kullanıyoruz. Onları kağıtla sarıp özel bir bohça içinde ve kasada tutuyoruz. Tabancaları da periyodik olarak temizleniyor."
Anıtkabir’de bulunan Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi yetkilileri de gelip eşyaları incelemiş ve kayıt altına almış. Salih Bozok’un silahını seri numarasıyla kontrol edip silahın o silah olduğunu onaylamışlar. Yapı Kredi arşivi, fotoğrafları araştırmacılar ve okullarla paylaşıyor ancak sergilenmesi konusunda henüz bir organizasyon yok.
SALİH BOZOK’UN HATIRATI OKUNURKEN KAPILAR KİLİTLENDİ
Atatürk’ün çocukluk arkadaşı Salih Bozok’un el yazısıyla kaleme alınmış hatıratı da bu arşivde. Hatıratı, Yapı Kredi’ye daha önce bu anılara dayanarak yazılar yazan Eriş Ülger sattı. Osmanlıca bilen Yapı Kredi Arşiv uzmanları Abdullah Gül ve Ayhan Uçar da, hatıraları yeni yazıya çevirdiler. Arşiv yöneticisi Enginöz "Salih Bozok’un hatıratının tercümesi yapılırken odayı kilitledim. İçinden ne çıkacağını bilemediğimiz için ’Buradan çıkan her şey burada kalacak’ dedim. Bu hatıratla ilgili bir kitap da hazırlamayı düşünüyoruz" diyor.
Salih Bozok’un hatıra defteri, kendisinin ve Mustafa Kemal’in çocukluk döneminden başlayıp Trablusgarp ve 1. Dünya Savaşı’na kadar olan dostluklarını ve yazışmaları içeriyor. Bozok defterine "Hatta kendisi ile akrabalığımız dahi vardır" diye yazmış.
SALİH BOZOK BU SİLAHLA İNTİHARA KALKIŞTI
Atatürk’ün yaveri ve yakın dostu Salih Bozok, Atatürk öldüğünde Smith Wesson marka bu tabancayla intihar teşebbüsünde bulunmuş ancak yakınındaki doktorların müdahalesiyle kurtulmuştu. Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi yetkilileri, seri numarasıyla kontrol edip silahın o silah olduğunu onayladılar.
ÖLDÜĞÜNDE BU GECELİĞİ Mİ GİYİYORDU?
Yapı Kredi koleksiyonunda, Atatürk’ün bazı giysileri de yer alıyor. Bunlardan biri, öldüğü zaman üzerinde olduğu söylenen ama doğrulanmayan gecelik. Diğeri ise İngiliz yapımı yelek.
Yapı Kredi Bankası, Atatürk ve yakınlarına ait kişisel eşyaların bulunduğu özel arşivini Hürriyet’e açtı. Çekim için fotomuhabiri arkadaşım Senih Gürmen’le hepsini masaya yerleştirdik. Hepimizin hafızasında iki yana süzülen beyaz eşarbı ve gözlükleriyle yer eden annesi Zübeyde Hanım’ın gözlüğünü elime aldım. Hafif, esnek ve hálá sapasağlamdı. Anıtkabir’de, Dolmabahçe Sarayı’nda gezmekten, Atatürk’ün camekanlarda saklanan eşyalarını görmekten çok daha heyecan verici.
Koleksiyondaki parçalar Atatürk’le ilgili 10’un üzerinde kitabı bulunan yazar Eriş Ülger’den alınmış. Yapı Kredi Tarihi Arşivi Yöneticisi Günay Enginöz "Eriş Bey bunları değişik yerlerden toparlamış, bazılarını Sabiha Gökçen’den almış. Bu eşyaları korumak titizlik gerektiriyor.
Örneğin akla giysileri naftalinlemek gelir ama bu aslında giysiye zarar verdiğinden bu tür tarihi giysileri koruyan çok özel kağıtları kullanıyoruz. Onları kağıtla sarıp özel bir bohça içinde ve kasada tutuyoruz. Tabancaları da periyodik olarak temizleniyor."
Anıtkabir’de bulunan Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi yetkilileri de gelip eşyaları incelemiş ve kayıt altına almış. Salih Bozok’un silahını seri numarasıyla kontrol edip silahın o silah olduğunu onaylamışlar. Yapı Kredi arşivi, fotoğrafları araştırmacılar ve okullarla paylaşıyor ancak sergilenmesi konusunda henüz bir organizasyon yok.
SALİH BOZOK’UN HATIRATI OKUNURKEN KAPILAR KİLİTLENDİ
Atatürk’ün çocukluk arkadaşı Salih Bozok’un el yazısıyla kaleme alınmış hatıratı da bu arşivde. Hatıratı, Yapı Kredi’ye daha önce bu anılara dayanarak yazılar yazan Eriş Ülger sattı. Osmanlıca bilen Yapı Kredi Arşiv uzmanları Abdullah Gül ve Ayhan Uçar da, hatıraları yeni yazıya çevirdiler. Arşiv yöneticisi Enginöz "Salih Bozok’un hatıratının tercümesi yapılırken odayı kilitledim. İçinden ne çıkacağını bilemediğimiz için ’Buradan çıkan her şey burada kalacak’ dedim. Bu hatıratla ilgili bir kitap da hazırlamayı düşünüyoruz" diyor.
Salih Bozok’un hatıra defteri, kendisinin ve Mustafa Kemal’in çocukluk döneminden başlayıp Trablusgarp ve 1. Dünya Savaşı’na kadar olan dostluklarını ve yazışmaları içeriyor. Bozok defterine "Hatta kendisi ile akrabalığımız dahi vardır" diye yazmış.
SALİH BOZOK BU SİLAHLA İNTİHARA KALKIŞTI
Atatürk’ün yaveri ve yakın dostu Salih Bozok, Atatürk öldüğünde Smith Wesson marka bu tabancayla intihar teşebbüsünde bulunmuş ancak yakınındaki doktorların müdahalesiyle kurtulmuştu. Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi yetkilileri, seri numarasıyla kontrol edip silahın o silah olduğunu onayladılar.
ÖLDÜĞÜNDE BU GECELİĞİ Mİ GİYİYORDU?
Yapı Kredi koleksiyonunda, Atatürk’ün bazı giysileri de yer alıyor. Bunlardan biri, öldüğü zaman üzerinde olduğu söylenen ama doğrulanmayan gecelik. Diğeri ise İngiliz yapımı yelek.
