Umuda ve hüzne dair

Atinalı 14 genç fotoğrafçı, Nikos Economopoulos’un danışmanlığında ‘göç’e dair fotoğraflar çekti. ‘Göç’ konusundaki klişeleri aşan kareler santralistanbul’a taşındı.

Özellikle ‘göç’ konularına odaklanan foto röportaj çalışmalarıyla tanınan, usta fotoğrafçı, Magnum Photos üyesi Nikos Economopoulos, bu kez gençlere önayak oldu. 14 genç fotoğrafçı, Economopoulos tarafından yürütülen bir dizi atölye çalışması sonucunda ‘göç’, ‘toplumsal katılım’, ‘bir arada var olma’ gibi konular etrafında fotoğraflar çektiler... Yaşadıkları kent olan Atina’nın sokaklarını, odak noktalarına ‘göçmen olmayı’ alarak incelediler fotoğraflarıyla... Şimdi bu fotoğraflar “Kent Sokakları” başlığı altında santralistanbul’a taşındı. 

“Kent Sokakları” sergisi aslında 2 yıl öncesine uzanan uzun soluklu bir projenin ürünü. British Council Yunanistan ve Yunanistan Göç Politikaları Enstitüsü (IMEPO) tarafından gerçekleştirilen proje, bir kısmı göçmen ailelerinin çocukları olan 14 genç fotoğrafçının farkındalıklarını artırmayı ve kenti incelemelerini amaçlıyordu. 14 ay boyunca gençler Atina sokaklarını fotoğrafladı.

Göçmen çocukları da çekti
Aynı zamanda proje bir başka kola da sahipti. Bu kolda Atina’da özellikle göçmen ailelerinin çocuklarının okuduğu 10 farklı ilköğretim okulundan 85 öğrenci fotoğraflarla, kendi hayatlarını anlattı. Projenin bu bölümünde ortaya çıkan renkli fotoğraflar da santralistanbul’daki sergide yer alıyor zaten.
Bu iki süreçte çekilen fotoğraflara ek olarak, projenin göç konularındaki danışmanlığını üstlenen Nadina Christopoulou, Yunanistan’daki göçmenlerin anlattıkları hikâyelerden ve onlarla yapılan röportajlardan sergi için metinler derledi. Christopoulou, Atina’nın son 10 yılda yaşadığı büyük değişimi çocuklar ve gençlerin gözünden ifade etmek istediklerini söylüyor. Özellikle ‘göç’ temasına odaklanmalarını ise şöyle açıklıyor:
“Çünkü Yunanistan’da son 15 yılda en önemli konu göç. Diğer taraftan da çocukların ve gençlerin kendi göçleriyle ilgili olarak yaşadıkları tecrübeleri ifade etmelerini sağlamak istedik.”

‘Her fotoğrafı konuştuk’
Economopoulos ise gençlerle yürüttüğü çalışmayı şöyle anlatıyor:
“Proje için açılan yarışmaya 100 tane fotoğrafçı başvurdu. Bunların içinden en iyi 14’ü seçtim. Daha sonra onlarla tanıştım ve her ay iki defa buluştuk. İlk başta onlara ne yapmalarını istediğimi açıkladım. Çok fazla sokakta çalışma deneyimleri yoktu.
Zor şartlarda yaşayan göçmenlere nasıl yaklaşmaları, onların fotoğraflarını nasıl çekmeleri gerektiğini anlattım. Çektikleri her fotoğraf üzerinden konuştuk.”
“Benim için iyi fotoğraf cevap veren değil soru sorandır” diyen Economopoulos, fotoğrafların seçim sürecinde nelere dikkat ettiğini ise şöyle açıklıyor:
“Esas kriterim benim bilgim ve yapabilirliğimdi. Görsel etkiyi de dikkate aldım. Bana göre fotoğraf bir şeyin kanıtlanması için kullanılacak bir araç değil. Fotoğraf hissettirir. Fotoğrafı, onu gören kişinin algısına bırakırım.”

‘Amaç, klişeleri aşmaktı’
Fotoğrafçıların projenin ilk dönemlerinde ‘göçmenler’ ile ilgili klişe olmuş fotoğraflar çektiklerini vurguluyor Christopoulou. “Zaten” diyor ve ekliyor:
“Projeyi yapmanın amaçlarından biri bütün o klişeleri aşarak göç olayının daha da ötesine geçmeye çalışmalarını sağlamaktı.”
Sergiyi izlediğimizde tüm o bildik göçmen görüntülerinden sıyrıldığını görüyoruz bu çalışmanın. Gerçekten de konunun derinine inebilmiş fotoğrafçılar. Çok hüzünlü bir fotoğrafta bile bir umudun varlığını sezebiliyorsunuz. Ya da tam tersi, ‘mutlu’ bir anı belgeleyen fotoğrafın derinlerinde hüznü görebiliyorsunuz. “Kent Sokakları” özünde, çağdaş toplumların kimlik ve kültürel farklılık gibi konularda karşılaştıkları sorunlarla yüzleşmeyi sağlayan bir sergi. 30 Ekim’e kadar izlenebilir (0212)311 50 00