Prostat kabus değil

Prostat kanserinin dünyadaki 1 numaralı uzmanı Prof. Edson Pontes erkeklerin korkulu rüyası olan bu hastalık konusunda son gelişmeleri VATAN’a anlattı

Prostat kanseri vakalarının sayısında tüm kanser türlerinde olduğu gibi son yıllarda bir artış var. Ama aslında modern teşhis yöntemleri geliştiği için artış var gibi gözüküyor. ABD’de 50 yaş üzerindeki tüm erkekler PSA testinden (prostat kanserini belirleyen kan testi) geçmeye başladı. İngiltere ve Avrupa ülkelerinde de buna benzer uygulamalar var. Prostat kanseri erkeklerde her zaman mevcuttu ancak PSA uygulanmadığı için erken teşhis imkanı yoktu. Kanser çoğu zaman ilerledikten sonra teşhis ediliyor çoğu zaman da hastanın neden öldüğü bilinmiyordu. Bu nedenle tıbben genel bir artış olduğunu kabul etmiyoruz. Diğer idrar yolları kanserlerinde de son 10-15 yıl içinde ciddi bir artış yok.

Son 10 yıl içinde bu kanserin tedavisinde büyük bir gelişme kaydedilmedi. Hâlâ rutin yolu izliyoruz. PSA testi ve ultrason sonucu gerek görülürse biyopsi yapıyor ve sonuca göre hastayı ameliyat ediyoruz. Son yıllarda PSA testine bakış açımız ve ameliyat tekniklerinde önemli değişmeler oldu.

PSA testinde tek bir ölçüm yeterli değildir. Önemli olan her 6 ay ve yıllık testte PSA’nın kademeli olarak yükselmesidir. Böyle bir durumda hastaya ultrason testi ve gerek görülürse biyopsi yapılır. Bu testler kanseri kesin olarak teşhis etmeye yeterlidir.

Badem ve ceviz yiyin

Yakın bir zamana kadar prostat ameliyatlarında klasik uygulama açık ameliyattı. Daha sonra “Laparoskopi”(karın bölgesinde küçük birkaç kesik yaparak dışardan monitöre bakılarak yapılan ameliyat) denilen teknik gelişti. Son yıllarda ise ameliyat tamamen robotların kontrolü ile yapılıyor. Doktor, robotu programlayan teknisyen olarak ameliyatı baştan sona kontrol ediyor. Açık ameliyatlar dahil tüm ameliyatlarda doktor deneyimli ise hastanın ereksiyon sinirleri kesilmeden ameliyat tamamlanır. Yoksa robotla yapılmayan ameliyatlarda hasta ereksiyonunu kaybeder diye birşey söz konusu değildir. Modern teknikler sadece hastanın iyileşme süresini kısalttı ve önemli ölçüde cerrahın hata yapma olasılığını da azalttı.

Sağlıklı beslenme kansere yakalanma ihtimalini azaltır. Diyetle birlikte sebze ve bitkilerde bulunan doğal bazı maddeler de prostat kanseri riskini azaltır. Güneşte kurutulmuş organik domates ve salçada bulunan “Lycopene” denilen antioksidan ile bazı kuruyemişlerde (badem ve ceviz) bulunan selenyumun koruyucu etkileri var. Önerim bol sebze ve meyve diyeti ile birlikte bu doğal maddelerin kullanılmasıdır. Bu rejim uygulanırsa prostat kanseri büyük ölçüde önlenir. Bu diyetlerin erken yaşlarda hatta çocuklukta başlaması çok daha etkili olur. Ben her erkeğe bu diyetlere geç de olsa bir an önce başlamasını tavsiye ederim.

Türkiye’de vakalar az

Türkiye prostat kanseri konusunda diğer Akdeniz ülkeleri Yunanistan, İtalya ve İspanya ve Fransa ile benzer bir eğilim gösteriyor. Bunda diyetin etkisi büyüktür. İngiltere, İrlanda ve Kuzey Avrupa ülkeleri hayvani yağ ve besinlere dayanan daha değişik bir diyet uyguladıkları için özellikle İngiltere ve İrlanda’da prostat kanseri çok yüksektir. ABD’de ülke genelinde diyet kötü olmasına rağmen 50 yaş üzerinde tüm erkeklerin PSA testinden geçirilmesi nedeniyle kanser erken teşhis ediliyor ve müdahale edilebiliyor. Bu durum da ölümleri azalttı.

Yumurtalık kanseri artık tedavi edilebilen bir hastalık oldu. Dünyada 15 ila 35 yaş arası her 100 bin kişiden 3 kişi yumurtalık kanserine yakalanıyor. Erken teşhis ve modern tedavi imkanları bu kanser türünü öldürücü olmaktan çıkardı. Prostat kanseri eğer erken teşhis edilirse kesin olarak tedavi edilebilir ancak erken teşhis çok önemlidir. Bu nedenle tekrar ediyorum, 50 yaş üzerine her erkek yılda 1 kez PSA testinden geçmelidir. Bu son derece önemlidir. Kanserde kalıtım çok önemli bir faktördür. Eğer ailede prostat kanseri vakası varsa aralıklı PSA kontrolü 40 yaşında başlamalıdır. Dünyada prostat kanserinin sadece yüzde 10’u kalıtımsaldır. Geriye kalan yüzde 90’ı ise yaşam koşulları ve diyetle ilgilidir.

Prof. J.Edson Pontes

Detroit Karmanos Kanser Merkezi ve Wayne Devlet Üniversitesi Üroloji Bölümü Başkanı. New York Devlet Üniversitesi, Cleveland Üroloji ve Onkoloji Kliniği, Weisberg Kanser Tedavi Merkezi, Detroit Grace Hastanesi ve Brezilya Ceara Devlet Üniversitesi Üroloji kürsüsü Hocası. ABD nin önde gelen 10 Üroloji uzmanı arasında gösterildi. Pontes, ABD nin en çok ödül alan üroloji uzmanıdır. Prostat kanseri konusunda 300’den fazla yayını, mesane ve Prostat kanseri konusunda 10 kitabı bulunuyor. Hastaları arasında dünyanın önde gelen siyasi liderleri, belediye başkanları, politikacılar, sanatçılar ve iş adamları bulunuyor. Pontes, Türkiye’de de ünlüler arasında oldukça tanınmış bir doktor.