İran karpuzu sınır tanımıyor

Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen, sınır ticareti anlaşması kapsamında İran'dan Türkiye'ye getirilen karpuzda gerekli inceleme yapılmadığı için sağlık açısından ciddi sorunlar oluşturabileceğini belirtti.

Seyhan Ziraat Odası Başkanı Girmen, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 1 Temmuz 2003 tarihinde yürürlüğe giren 4910 sayılı Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un sınır ticaretine yönelik bir takım geliştirici ve atak düzenlemeleri beraberinde getirdiğini söyledi.

Kanunla birlikte sınır ticaret merkezlerinin oluşturulduğunu ve sınır ticaretinin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'ne komşu ülkelere sınırı bulunan Artvin, Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Van, Hakkari, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Kilis, Gaziantep ve Hatay illerinde sınır ticareti faaliyetinde bulunmak üzere sınır ticareti imkanı verildiğini vurgulayan Girmen, özellikle 5-6 yıldır İran ile sınır ticareti kapsamında Türkiye'ye getirilen karpuzun sorun oluşturduğunu söyledi.

Bakanlığın bölge illerin ekonomisinin gelişmesi için yaptığı iyi niyetli adımın özellikle karpuz üreticisini vurduğunu ifade eden Girmen, "İran'dan alınarak sadece sınırda satılması gereken karpuzlar kış boyunca Türkiye'nin her tarafında
satılmaktadır. Özellikle karpuz diyarı olan Çukurova'da İran karpuzunun satılması üreticiye sıkıntı vermektedir. Son yıllarda İran karpuzu satışı iyice arttı. Adeta İran karpuzu Türkiye için üretiyor. Bu sınır ticareti artık sınırsız olmaya başladı. Mutlaka kanunda konulan kurallara uyularak, İran karpuzu sadece İran'a sınırı olan illerde satılmalıdır. Mutlaka yaptırım uygulanmalıdır" dedi.

İran karpuzunun kış aylarında Türkiye'de satılmasının üreticiye zarar vermeyeceğini belirten Girmen, ancak bu dönemde Türkiye'de satılan İran karpuzunun ithalat yoluyla mı yoksa sınır ticareti kapsamında mı gelip gelmediğinin bilinmediğini söyledi. İran karpuzunun sınır ticareti kapsamında Türkiye'ye getirilmesinin sağlık açısından da tehlike oluşturduğunu kaydeden Girmen, "Sınır ticaretiyle getirilen karpuzlar yeterince kontrol edilmiyor. Bu nedenle üzerlerinde kimyasal atıklar, ilaç kalıntısı ve gübrelerden dolayı kalıntı kalabiliyor. Bunlar da insan sağlığı açısından oldukça tehlikeli maddeler. Özellikle bu karpuzları hamile bayanlar tüketiyor. Onlar için kimyasal maddeler daha da zararlı. Türk tüketicisi sağlığını düşünüyorsa, ülkesinde üretilmeyen karpuzu yemesin" diye konuştu.

İran karpuzunun Çukurova'da karpuzun hasat zamanı olan Mayıs ayında bile satıldığını ve bu satışın tüketiciyi de zor durumda bıraktığını belirten Girmen, şunları söyledi:  "Türkiye'de karpuz hasadına 1 ay kala ithalat ya da sınır ticareti durdurulması lazım. Çünkü ithalat ya da sınır ticareti yoluyla Türkiye'ye getirilen karpuz, üreticinin fiyatını kırıyor. Yani ilk çıktığında yüksek fiyattan satılması gereken karpuz düşük fiyata gidiyor. Aynı zamanda Çukurova karpuzu ile İran karpuzu aynı dönemde satıldığı zaman birbirine karışıyor. Bu nedenle lezzeti ve aroması çok güzel olan Çukurova karpuzunun adı lekelenmiş oluyor. Bu nedenle bakanlık dünyada her ülkenin yaptığını yaparak, kendi ürününü korumaya alarak ithalatı durdurmalıdır."

Bu arada, yaklaşık 1 aydır İran karpuzu manav ve seyyar satıcılar tarafından satılıyor. 10 yıllık manav Zeki Karaca, her gün 100-150 kilogram karpuz sattığını belirterek, "Karpuz tutkunları var, onlar arayıp buluyor beni. Birde canı çekenler, hamile olup aşerenler karpuz alıyor" dedi.