Tavşanlı Genel Bilgi

Ege Bölgesi’nin İç Batı Anadolu bölümünde, Kütahya İli’ne bağlı bir ilçe olan Tavşanlı’nın kuzeyinde Domaniç, kuzeydoğusunda Bilecik, doğusunda Merkez, güneydoğusunda Aslanapa, güneyinde Emet, güneybatısında Simav ilçeleri, batısında da Bursa ve Balıkesir illeri bulunmaktadır. Kütahya’nın kuzey ve kuzeybatı kesiminde yer alan Tavşanlı, dalgalı düzlüklerden oluşan bir arazide kurulmuştur. İlçe topraklarını Kirmasti Suyu’nun başlangıç kollarından olan Adırnaz ve Emet çayları sulamaktadır. Buradan kaynaklanan Felent Çayı da ilçe dışında Porsuk Çayı’na katılır. Aynı zamanda Tavşanlı Ovası da denilen Adırnaz vadi tabanın genişlediği düzlük Tavşanlı Ovasını meydana getirir. Ortalama yüksekliği 800-850 m. olan Tavşanlı Ovası alüvyonlu topraklardan oluşmuştur.

İl merkezine 48 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.804 km2 olup, 2000 Yılı sayım sonuçlarına göre toplam nüfusu 1001.001’dir. İlçenin bitki örtüsü, karaçam ve kızılçam ormanları ile kaplıdır. Genelde bitki örtüsü step görünümündedir.

Tavşanlı İlçesinde İç Anadolu Bölgesinin kırsal iklimiyle Ege Bölgesinin ılıman ikliminin geçiş özelliklerine sahip bir iklim türü hüküm sürmektedir. Yazlar kurak ve sıcak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer, en çok yağış aldığı mevsim ilkbahardır. Yıllık ortalama maksimum yağış miktarı 611 mm.dir.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık, madencilik, ticaret ve sanayie dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, arpa, mısır, yulaf, fiğ, yonca, patates, şeker pancarı, elmadır. Az miktarda soğan, erik, armut, baklagiller yetiştirilir. Hayvancılıkta sığır, koyun, tiftik keçisi ve tavuk yetiştirilmektedir. Arıcılık da yapılmaktadır.

İlçedeki belli başlı sanayii kuruluşları, orman ürünleri işleyen fabrikalar ile un fabrikalarıdır. Ayrıca leblebicilik de geleneksel bir ticari uğraştır. İlçe topraklarında çimento hammaddesi, flüorid, magnezit ve linyit yatakları ile madensuyu kaynakları bulunmaktadır. Linyit yatakları Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumuna bağlı Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi tarafından işletilmektedir. Buradan çıkarılan linyitler sanayii tesislerinde enerji kaynağı olarak değerlendirilmekte, ayrıca Tunçbilek Termik Santralinin yakıtı olarak kullanılmaktadır. Bu linyitler konutların ısıtılmasında da kullanılmaktadır.

Tunçbilek yakınlarındaki linyit çıkarma çalışmaları sırasında ortaya çıkan buluntular yörenin kalkolitik çağda (MÖ.5500-3500) yerleşildiğini göstermiştir. Ayrıca Kayı Köyü yakınlarında İlk Tunç Çağına (MÖ.3500-2000) ait bir yerleşim yerini ortaya çıkarmıştır.

Tavşanlı Belediye Müzesinde bu döneme ait objeler sergilenmektedir. Ayrıca Tavşanlı’ya 5 km. uzaklıktaki Frig kaya mezarı yörenin Frigler zamanında da yerleşime açık olduğuna işaret etmektedir. Bunun yanı sıra Tavşanlı Höyüğü ve çevresindeki üç höyük, tarih öncesi çağlarına ait yerleşimin kanıtlarıdır. Frigler MÖ.1200-600 arasında yöreye hakim olmuş, buradaki Pers egemenliğini, Makedonyalılar kaldırmış, İskender’in ölümünden sonra da Bithynia ve Peragamon Krallıklarının yönetimine girmiştir. Pergamon Kralı III.Attalos’un vasiyeti uyarınca da Romalılar buraya hakim olmuşlardır. Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasıyla, Bizans topraklarında kalan kent, Türklerin Anadolu’ya girmesiyle önce Anadolu Selçuklularına daha sonra Germiyanoğullarına bağlanmıştır. 1378 yılında, Germiyanoğlu Süleyman Şah Kızı Devlet Hatun’un Yıldırım Beyazıt ile evlenmesi üzerine Osmanlılara çeyiz olarak verilmiştir. Yıldırım Beyazıt şehzadeliği sırasında Kütahya Valisi olmuş, bu dönemde Tavşanlı yöresinde sık sık sürek avına çıkmıştır. Yörede tavşanın çok olmasından ötürü "Tavşanlı" ismi buraya yakıştırılmıştır.

XIX.yüzyıl sonlarında Hüdavendigâr (Bursa) vilayeti Kütahya sancağının Merkez kazasına bağlı bir nahiye olarak yönetilmiştir. Kurtuluş Savaşı sırasında 16 Temmuz 1921’de Yunan işgali altında kalmıştır. Yunanlılar burada büyük bir katliam yapmış, bunun üzerine gönüllüler Salihli ve Emet cephesinde savaşa katılmıştır. 26 Ağustos 1922’deki Büyük Taaruzdan sonra 3 Eylül 1922’de işgalden kurtarılmıştır.

Tavşanlı Belediyesi Cumhuriyetin ilanından önce kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde Kütahya’ya bağlı ilçe konumunu sürdürmüştür.

Tavşanlı Ovasındaki höyükler ile İlçede Göbel Kaplıcaları ile Türk sivil mimarisi örneklerinden evler bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.tavşanlı.gov.tr ve www.tavşanlı.bld.gov.tr adresinden alınmıştır.