29
Nisan
2025
Salı
SASON - BATMAN

Sason'da folklor

İlçedeki folklor genel olarak çevre il ve ilçelerle benzerlik göstermesine rağmen bölgenin doğal yapısından kaynaklanan farklılıklar folklorik yaşama yansımıştır.

Türküleri genellikle hareketli ve oynaktır.

Oyunlar türküler eşliğinde oynandığı gibi; Tef, Dilsiz kaval, Bağlama eşliğinde de oynanır.

Son yıllarda ilçe merkezi ve yakın yerleşim birimlerinde düğünler artık ekipler eşliğinde yapılmaktadır.



Yöre oyunları yaşam biçimi ile iç içe, adeta yaşam oyunlarla anlatılmış. Oyunlarda ya dayanışma vardır, ya da doğal şartlarla mücadele anlatılır. Veya düşmana saldırıyı geri çekilmeyi carılardırır.



En çok oynan oyunların başında:



Delilo : Oğlan tarafının kız evine gidişi carılardırılır.



Halay (Gövent): Dayanışma, şahlanma motifleri ile süslenen oyun, düşmana karşı alınan tavrı açıkça ortaya koyar.



Serhoşte (Çepik): Yöredeki kan davalarından esinlenerek oynan bu oyun, bazen sinerek, bazen takip, bazen de karşılıklı el vuruşarak güç deneme ve barışı carılardıran sevinme, kurtulmanın sevincini carılardırır.



Ağır Hava (Gırani): Kalabalık oyuncularla türküler söylenerek, ağır ağır giderek hareketlenen bu oyunla; hedefe emin adımlarla yönelişi sevinçte ve kaderde birliği simgeleyen çok güzel bir oyundur.



Üç Ayak (Sepe): Adından da anlaşılacağı gibi ayak hareketlerinin ön plana çıktığı bu oyunda; hamle yapmayı, geri çekilmeyi carılardıran hareketli türkülerin eşliğinde yapılarak oynanır.



Tek Ayak (Teşige): Erkekler tarafından oynanan gücü, kuvveti simgeleyen bu oyunda dayanıklılık ve denge ön plandadır. Çünkü el ele tutuşulup, ayağın biri kenetlenen kolların üstüne atılarak oynanan zor bir oyundur.



Papure (Hücum): Kadınlı erkekli türküler söylenerek oynanan çok hareketli bir oyundur. Hareketleri, koşuşturmalarıyla düşmana saldırıyı, baskı tazyik ve hareketleri, öbür oyunlarda da olduğu gibi kadınlı erkekli dışa karşı iç çekişmelerin unutulup, kaderde ve kıvançta birliğin simgelendiği bir oyundur.



Yukarıda oyun türlerini açıklarken hep birlik beraberlik motiflerinin ön plana çıktığını gördük. Örf ve adetlerine bağlı küçük bir yer olan ilçede yardımlaşma, zarar ziyanı birlikte giderme v.b. güzel adetlerin yanında ataerkil toplumsal yaşamın en belirgin şekli burada görülür.



Evlilikler genellikle görücü usulüyle olur. Kızların eşlerini seçmeye hakları pek yoktur. Aile reislerinin verdiği kararlar geçerlidir. Başlık paralarının çok alındığı ilçede evlilikleri başlık paraları belirler.



Evlilik yaşının 13-15 oluşu da yukarıda sayılan sebeplerin sonucudur. Bunun doğurduğu bir başka olumsuz sonuç da çok kadınla evliliktir. Hali vakti yerinde olanlar 2-3 defa evlenir. Buna çok sayıda çocuğu da eklersek bazı kırsal kesimlerde evlerde yer sofrası kurulduğunda düğün evin andırı

sason kaymakamlığı
Yayın Tarihi : 8 Ocak 2008 Salı 13:42:42


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?