Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, petrol fiyatlarının düşüş trendinde olduğunu, doların da makul bir seviyede olması ile doğalgazda indirimi gerçekleştireceklerini söyledi.
Güler, "Dolar makul bir bantta olursa bu indirimi gayet tabii ki düşünüyoruz. Bunun da ay sonunda hesabı netleşmiş olacak. Halkımızın, dar gelirlilerin sıkıntıları olduğunu da biliyoruz. Onun için sözümüzde de inşallah duracağız" dedi.
Bakan Güler, Eskişehir'de katıldığı toplu temel atma ve açılış töreninin ardından Ankara'ya dönüşünde gazetecilerin sorularını cevaplandırdı. Doğalgaz kriziyle ilgili olarak bugün Moskova'da yapılacak toplantıdan bir umudu olup olmadığının sorulması üzerine Güler, "Toplantıya biraz daha iyimser bakıyorum. Dolayısıyla çok daha büyük bir sıkıntı olduğu için herhalde bu çekilen sıkıntılar her iki ülke tarafından da karşılıksız kalmayacaktır diye düşünüyoruz. Bizim şu anda olağanüstü bir durumumuz yok. Ama krizin bir an evvel geçmesi de sadece bizim için değil herkes için önemli. Çünkü krizler hiçbir zaman normal bir rejim değil, bunun mutlaka normale dönmesi lazım" dedi. Türkiye'nin doğalgaz depo kapasitesinin sorulması üzerine Bakan Güler, önemli olanın gazın depodan günlük çıkış miktarı (sent out kapasitesi) olduğunu söyledi. Kapasitenin stratejik olarak önemli olduğunu ve açıklamanın doğru olmayacağını da ifade eden Güler, Silivri Doğalgaz Deposu, LNG ve Egegaz terminalinin toplam kapasitesinin yaklaşık 60 milyon metreküp olduğunu kaydetti.
"DOĞAL YERALTI DEPOLARI ARANIYOR"
Tuz Gölü Doğalgaz Deposu ile ilgili de yatırım sürecinin devam ettiğini bildiren Güler, Dünya Bankası'nın sürecini uyguladıklarını söyledi. Güler, ayrıca daha önce doğalgaz bulunmuş ve gazı alınmış Trakya bölgesindeki 8 küçük kuyunun depo olarak kullanılmasına yönelik etüt çalışması yaptıklarını bildirdi.
MTA'nın da yeraltı mağaralarının doğalgaz deposu olarak kullanılması konusunda çalışmaları olduğunu bildiren Güler, "Etütler devam ediyor. Bu çalışmalarımızın yanında depo olarak kabul edilmese de LNG terminalleri devamlı hareket halindeki kaynaklarımız. Bunları devamlı canlı tutuyoruz" dedi. Güler, Silivri'deki deponun sent out kapasitesinin önce günlük 12 milyon metreküp olduğunu şu anda 17-18 milyon metreküp olduğunu belirterek, "25'e çıkartacağız, peşinden 40'a çıkartacağız. Çok önemli bir şey bu" diye konuştu.
Bakan Güler, 3-4 sene önce doğalgazdaki küçük bir azalmanın büyük sorunlar oluşturduğunu, bugün ise 40 milyon metreküp gaz gelmemesine rağmen bunu yönetebildiklerini söyledi. Güler, "40 milyon metreküp eksik geliyor ve tüketimin en fazla olduğu bölgede bu gazın yokluğu. Ama biz buna rağmen yönetiyoruz, bu çok önemli. Ve gelen miktar 2002 yılında göreve başladığım günlerde Türkiye'nin tüm tüketimiydi. Günlük şu anda o kadar gaz gelmediği halde Türkiye'de ne bir elektrik kesintisi var ne bir gaz kesintisi var. Ne halk üşüyor ne elektrikte bir kesinti var" ifadelerini kullandı.
"ÖNLEMLERİMİZİ ÖNCEDEN ALMIŞTIK"
Geçmişte Türkiye'nin dışarıdan aldığı gazın yarısının elektriğe gittiğini, şimdi yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları ile gaza bağımlılığın azalacağını belirten Güler, "Kompresör istasyonları yaptık, boru hatlarını güçlendirdik, kapasiteleri artırdık, çıkışı artırdık. Geçmiş dönemde size sorun yaşatmamamızın en büyük nedeni bu. Değirmenci değirmen durunca uyanırmış. Şu anda biz böyle bir şeyi çok şükür hissetmediğimiz için mutluyuz. Ama bazı yerlerde değirmenci uyandı bazı ülkelerde. Bu önemli bir nokta" dedi. Güler, İran'dan 15-18 milyon metreküp doğalgaz gelmeye devam ettiğini söyledi.
Rusya'dan vermediği gaz için tazminat talebi olup olmayacağının sorulması üzerine Güler, "Bu konuları daha görüşmedik, incelemedik. Ayrıca bizim Rusya ile gayet dengeli, güzel ilişkilerimiz var. BOTAŞ yönetimi bu ilişkilerin ışığı altında değerlendirir. Yani bu noktayı daha arkadaşlarımızla görüşmedik" dedi. Güler, Moskova'daki toplantıda bu konunun görüşülüp görüşülmeyeceğinin sorulması üzerine de, "Sanmıyorum. Bu gibi şeylerde komşular arasında, işletmecilikte istekler, arzular, değişiklikler olabilir. Bir görelim" yanıtını verdi.
"NABUCCO 3 YILDA BİTEBİLİR"
Nabucco Projesi'nin ne zaman bitmesinin öngörüldüğünün sorulması üzerine Güler, 'hükümetler arası anlaşma' ve 'ev sahibi ülke' anlaşması taslaklarını ilgili ortaklara ilettiklerini ve tarafların taslakları değerlendirdiklerini söyledi.
Güler, "Bunların imzalanmasını bekliyoruz. Tabii bizim süratli bir şekilde gerçekleştirdiğimiz projeler var. BTC, Şahdeniz gibi. Eğer bu şekilde bir metodu uygulayabilirsek, sorunuzun cevabı daha kısa bir süre olabilir. Öbür türlü olursa, yani Dünya Bankası'nın, Avrupa Yatırım Bankası'nın, değişik kredi kuruluşlarını değerlendirmeleriyle beraber giderse bu biraz daha uzar. Ama normal olarak bu projelerin süresi, eğer sıkı tutulursa 3 senede biter. Ama biz bunu kendi sistemimizle, çok daha kısa bitirebiliriz. Hatta parça parça ihale edilir, öyle gidebilir. Ama burada boru hattından ziyade, gazın hangi ülkeden temin edileceği, miktarı ve şartları söz konusu. Burada da bildiğiniz gibi farklı görüşler, öneriler var. Ülkelerarası ilişkiler var. İran'ın, Azerbaycan'ın, Türkmenistan'ın hatta muhtemelen Irak'ın durumları var. Bunlar önemli şeyler" değerlendirmesini yaptı. 27 Ocak'ta Nabucco Projesi ile ilgili Macaristan'da yapılacak toplantıdan ne beklediğinin sorulması üzerine ise Güler, "Budapeşte'de ellerini çabuk tutmalarını istiyoruz" dedi.
Bir gazetecinin, "Türkiye olarak ağırlığımızı hissettirecek miyiz?' sorusu üzerine Güler, "Tabii, boru hattının üçte ikisi bizde, gaz kaynaklarına en yakın biziz ve üstelik de en büyük tüketicilerden bir tanesi biziz. Gayet tabii ki bu üç faktörü göz önünde tutacaklar" dedi.
Türkiye'nin Nabucco'da gazı, piyasa fiyatından ve transit ücreti düşürülerek temin etmesi gerektiğini belirten Güler, "Yani Baumgarten'daki (Nabucco'nun bitiş noktası) bir fiyatla gazı alırsak bu bizim için uygun olmaz. Dolayısıyla transit ücretinin düşüldüğü bir fiyat olması lazım. Zaten o da artık kabullenilen bir durum" dedi. Güler, Nabucco'da 'topun artık karşı tarafta' olduğunu da söyledi.
DOĞALGAZ İNDİRİMİ
Doğalgaz indirimini 2009'un ilk çeyreğinde yapacaklarını açıkladıklarını belirten Bakan Güler, "Zaten biz ilk çeyreğinin içindeyiz. İki hesap var. Biri gazın fiyatı; o düşüş trendinde. İkincisi de doların değeri. Doların da artmaması lazım çok fazla. Yani makul bir bantta olursa bu indirimi gayet tabii ki düşünüyoruz. Bunun da ay sonunda hesabı netleşmiş olacak" şeklinde konuştu.
2007'de hiç zam yapmadıklarını da hatırlatan Güler, "Ay daha bitmedi ve biz aydan aya hesap yapıyoruz. Onu görmemiz lazım. Hesaplamalar bitince o sözümüzü tutmayı arzu ediyoruz. Hesap belli olmadan nasıl söyleyeyim. Petrolün düşüşü fazla olduğu için bu şeyi yapmamız gerektiğini biliyoruz. Gayet tabi ki halkımızın, dar gelirlilerin sıkıntıları olduğunu da biliyoruz. Onun için sözümüzde de inşallah duracağız" dedi.