Mağusa (2)

2-KALE VE SURLAR

Magosa Kalesi ve surları gördüğüm benzer yapılar içinde beni en fazla etkileyen ve düşündüren kalelerden birisi olmuştur. Doğrusu surların sapasağlam ayakta olması, heybeti, ölçüleri ve estetiğiyle hayran kalmamak olanaksızdı.

Ölçülere bakar mısınız? 9 metre yükseklik üç katlı bir apartman yüksekliği, 18 metre genişlik, o dönem hiçbir kentte bu genişlikte bir yol bile yok. Hatta bugün bile kent sokaklarının çoğunluğu bundan daha dar. Ve üç kilometre uzunluk.

Yetmedi bu surların etrafına 45 metre genişliğinde kanal açılarak içi suyla doldurulmuş. Bu ne korku? Bu ne güvenlik kaygısı? Yoksa tarih boyunca insanın insana acımazlığının anıtımı mıdır kaleler ve surlar, diye dalıp gidiyor insan.

Kale ve surlar. (Fotoğraf gittigidiyor.com’dan alıntı)

Duvarlarda, burçlar, kapılar, rampalar, mangallar, cephanelik, depo ve ahırlar bulunmaktadır.

Surlardaki kuleler şöyle anılmaktadır: - Arsenal (Canbulat) - Mare (Deniz Kapısı Burcu) - Castella (Othello Kulesi) - Signonia (Halkalı mazgal) - Diamete (Karpaz Tabya) - Mozzo (Şehit Tabya) - Martinengo (Tophane) - Pulacazaro - Moratto - Diocare - Ravelin (Kara Kapısı, Akkule) - Santa Napa (Altın Burcu) - Andurizzi (Su Burcu) - Campo Santa (Halkalı Tabya) Ayrıca bir iç kale olarak Othello binası ve orjinal iki giriş kapısı olarak Kara Kapısı (Ravelin) ve Deniz Kapısı (Porta del Mare) yer almaktadır. Mağusa’nın Osmanlılar tarafından fethi sırasında harap olan surlar, fetih sonrası Osmanlılarca onarılmıştır.

Othello Kalesi. (Fotoğraf tourism.trnc.net sitesinden alıntı.)

Otello Kalesi ile ilgili kaynaklarda hep birbirine yakın benzer bilgiler olup bunlardan birisini aşağıya alıyorum.

“Kale, 14. yy. Lüzinyanlar tarafından inşa edilmiştir. Mağusa kentinin ana girişlerinden biri olarak kullanılmaktadır. Etrafı derin bir hendekle çevrilidir. Kale girişi üzerinde asılı olan St.Mark aslanı kabartmasının altında kaleyi yeniden biçimlendiren kaptan Nicolo Foscari’nin adı ve 1492 tarihi görülmektedir. Kale’nin yapısında kuleler ve topçu bataryalarıyla biten koridorlar bulunmaktadır. Ayrıca bir yemekhane ve Lüzinyanlardan kalma bir yatakhane vardır. Kale avlusunda bir kısmı Osmanlılara, bir kısmı İspanyollara ait toplar, demir gülleler ve taş gülleler de bulunmaktadır. Kalenin bugünkü adı, İngiliz döneminde kullanılmaya başlanmıştır. Sheakespeare'in ünlü trajedyasının bir bölümü Kıbrıs'ta bir liman kentinde geçmektedir. Oyunun kahramanı Othello, Faslı (Moor) biri olarak tanıtılır” deniliyor.

Magosa surlarının iç yüzü

Yani ateşli silah kullanmayan askeri saldırılara karşı Lüsinyenlerin yapmış olduğu surlar çok yüksek olmasına karşın ince ve top atışlarına dayanıklı değildi. Bu yüzden Venedikliler, özellikle Osmanlı toplarına dayanabilmesi için surları genişleterek sağlamlaştırdılar. Ve 45 metre genişliğinde hendek açarak içini su ile doldurdular. Fakat kullandıkları taş ve malzemeyi Salamis antik kenti ve diğer lüzinyen yapılarından sağladıkları için bunlara büyük zarar vermişlerdir.

Surlara çıkış.

Yüksekliği yer yer dokuz metreye ulaşan surlara yukarıdaki resimde görüldüğü gibi dik bir merdivenle çıkılıyor. Fakat yukarı çıkınca da, batıya baktığınızda tüm kale içini, doğuya baktığınız zaman da deniz ve Magosa Limanını görüyorsunuz.

Surların üstünden kale içi.

Surların üstünden şehre bakıldığında, özellikle sağda Lala Mustafa Paşa Camii ile Latin St. George Kilisesi (solda) tarih, sanat ve estetik özellikleri ve görkemiyle hemen dikkati çekiyor.