Yazarlar ve sapıkları

Yakın zamanda takıntılı bir hayranının Stephen King’e detaylı tehdit mektupları yollamasıyla yeniden gündeme gelen bu konu aslında yazarların korkulu rüyalarından. Genelde Hollywood yıldızlarına özgü bir problem olmasına karşın yazarlar da kendilerini ‘aşırı seven’ okuyucuları yüzünden ciddi tehlikeler atlatabiliyorlar. Evlerinin önlerinde kamp kuran, her imza ya da okuma gününe gelen, yazara ait eşyaların koleksiyonunu yapan hayranlardan bahsetmiyorum.
Bir şekilde yazarla kendileri arasında ‘özel bir bağ’ olduğunu düşünen okuyuculardan bahsediyorum.
Korku romanları yazan Stephen King bu tür okuyucuların sık sık hedefi olan yazarlardan. E-mail kullanmadığı bilinen ve ev adresi de dahil olmak üzere kendisiyle ilgili her tür bilgiyi gizli tutmak için büyük çaba harcayan King’in tehdit mektupları alması bu nedenle polisi hemen harekete geçirmiş. King, benzer bir olayı 2003 yılında da yaşamıştı. ‘Sadece konuşmak istediği’ iddiasıyla evinin çevresinde dolanmaya başlayan bir okuyucu, Bretislav Bures, yazara zor günler geçirtmişti. King, Bures’ten gitmesini rica ettiğinde adam şiddete yönelmiş, olay King’in eve koşup silahını almasıyla sonuçlanmıştı. Bures, ilk mahkeme sonucunda ihtar almasına rağmen mahkeme emrine uymayarak defalarca King’in evine gelmiş ve sonuçta hapse atılmıştı.
Elbette King, fanatik okuyucularından çeken tek yazar değil. Yazarına göre ‘fanatik okuyucu’nun türü de değişiyor. Örneğin Daniela Steel’in kendisiyle aşk yaşadığına inanan erkek okuyuculardan çekmişliği var; söz konusu Patricia Cornwell olduğundaysa ‘potansiyel katiller’ sorun yaratabiliyorlar -polisiye yazarlarının başlıca fanatiklerini bu grup oluşturuyor. Yazarı öldürmekle ilgili tasarılarından ya da yazara başka birini öldürmekle ilgili tasarılarından bahsedebiliyorlar. Cornwell, Vanitiy Fair’e verdiği bir söyleşide “Cinayet işleyip paçayı sıyırabileceğini” söylemesinin ardından kendisine gelen ve işledikleri cinayetlerle övünen mektuplarla ilgili sorun yaşamaya başlamış. Yazar hangisinin gerçek hangisinin uydurma olduğunu anlama işini polise bıraktığını belirtiyor. Geçen yıllarda Rowling’le ilgili yaşanan olay belki de en gariplerinden. Harry Potter’ın yazarın hiç durmadan telefon açan, mektuplar yollayan ve sonunda Edinburgh’daki ev adresine ulaşıp evinin çevresinde dolaşmaya başlayan Melisa Cho adlı bir Amerikalı tutuklanıp İngiltere’den sınır dışı edilmişti.

Ödüller göçmenlere

Afgan ve Gineli yazarlar Fransa’nın en saygın edebiyat ödülleri olan Goncourt ve Renaudot ödüllerini kazandılar. Geçen yıllarda Fransız edebiyatı Time dergisinin dahi gündemine oturan ‘Fransız yazar-Fransızca yazan yazar’ tartışmasına sahne olmuştu. Ama ilerleyen yıllarda Fransa dışındaki ülkelerde doğan ancak Fransızca yazan yazarların başarıları bu tartışmanın gereksizliğini ortaya koydu. Bu yıl yine bunun çarpıcı bir örneğiyle karşı karşıyayız. 2008 Goncourt ödülü dördüncü romanı Syngué ile Afganistan doğumlu Atiq Rahimi’nin oldu. Renaudot ödülünüyse Le Roi de Kahel romanıyla Gine doğumlu Tierno Monénembo kazandı.
Rahimi, 1984’te politik sığınmacı olarak Paris’e yerleşmişti. İlk romanından uyarlanan Earth and Ashes filmiyse 2004’te Cannes film festivalinde ödüle layık bulunmuştu.
Gineli romancı Tierno Monénembo ise 1969’da Touré’nin diktatörlüğünden Senegal’e kaçmış (yürüyerek) ve 73’te Fransa’ya sığınmıştı. Romanlarının çoğu sürgünle ilgili olan Monénembo’nun eserinin Renaudot ödülünü kazanması kimi eleştirmenler tarafından ‘şaşırtıcı bir gelişme’ olarak nitelendi.
Ne yazık ki çoğu İngiliz ve Amerikan ödülünün aksine Fransa’daki ödüller herhangi bir parasal ödülle gelmiyor. Renaudot’un hiçbir parasal değeri yokken Goncourt ödülünü kazanan yazar 10 Avro alıyor (yanlış okumuyorsunuz on avro) ama her iki ödülün de yazarların kitaplarının satışlarını ciddi ölçüde etkilemesi bekleniyor. Buna karşın geçtiğimiz hafta The Boat yapıtıyla Dylan Thomas ödülünü kazanarak dünya listelerine giren ikinci genç Vietnamlı yazar olmayı başaran -birincisi Catfish&Mandala’yla Andrew Pham’dı- Nam Le 60 bin sterlinlik bir ödülün de sahibi oldu.