Bir ömürlük dava

Kemal Sunal'ın 'Davacı' filmi Amasya'da gerçek oldu. Kentte açılan bir tapu davası, aradan bir asra yakın zaman geçmesine rağmen sonuçlanmadı.

Mahkemenin 83 yıldır karara bağlayamadığı dava, Guinnes Rekorlar Kitabı'na girmeye aday. 5 kişiyle başlayıp 118 kişiye çıkan davalı sayısı artmaya devam ediyor. İlk davayı açanlar hayatını kaybetti, onların oğulları ise senelerce süren davayı takip etmekten yoruldu. Halen dördüncü kuşak, mahkeme kapılarında ne zaman çıkacağı belli olmayan kararı bekliyor. Taraflar, davaya kaç hâkimin baktığını, kaç duruşma yapıldığını, kaç avukat değiştiğini hatırlamıyor. Hukukçular ise geciken adaletin adalet olamayacağına vurgu yapıyor.

Osmanlı ve Cumhuriyet döneminden tapusu bulunan Eyüp Yeşilırmak'ın oğulları babalarından kalan 23 parsel üzerindeki bin 200 dönüm arazinin gasp edildiğini ileri sürerek 1925 yılında dava açtı. İddialara göre, Kurtuluş Savaşı yıllarında Kafkasya'dan gelen Işık, Uyar, Küçükdemir, Işıklı, Demiray ve Eldemir aileleri, köyün yerlisi Eyüp Yeşilırmak ile sınır komşusu oldu. Zaman içinde 6 aile, devlet tarafından kendilerine verilen arazi dışında Yeşilırmak'a ait araziyi de ekip biçmeye başladı. Yeşilırmak bir süre sonra vefat edince oğulları Şükrü, İlyas, Muammer Yeşilırmak, Huriye İşgem (Yeşilırmak) ve Hikmet Demirci (Yeşilırmak), 1925'te Amasya Tapulama Hâkimliği'ne komşu oldukları 6 aile hakkında dava açtı. Mahkemenin arazi tespitleri, tarafların dinlenmesi ve delillerin toplanması derken aradan yıllar geçti. Kadastro çalışmalarının yapıldığı 1965 yılında tarlaların Eyüp Yeşilırmak'a ait olduğu tespit edildi. Bunun üzerine Yeşilırmak'ın çocukları tarlaları kendi üzerlerine tapulattırdı. Ancak tapu davasının görüldüğü Amasya Adliyesi'nin mahkeme kaleminde yangın çıktı. Yangında sadece Eyüp Yeşilırmak'a ait davanın dosyaları yandı. 1977 yılında Kadastro mahkemesi, davanın Yeşilırmak ailesi yönünden reddine karar verdi. Dosya temyize gitti ve Yargıtay, yerel mahkemenin kararını bozdu. Yargıtay'ın kararıyla beraber davada tekrar başa dönüldü. Aradan geçen 83 yıla rağmen bir arpa boyu yol alınamadı. Bu sırada mahkemelik tarlaların tam ortasından Amasya-Çorum yolu geçti. Devlet, istimlak bedelini bankaya yatırmasına karşın dava nedeniyle para hak sahibine verilemedi.

Dava açıldığında henüz dünyada olmayan Eyüp Yeşilırmak'ın torunları Ali (61) ve Harun Yeşilırmak (65) davanın artık tamamlanmasını istiyor. Davacı ailenin avukatı Kamil Barkır ve Ersoy Erdoğmuş, meslek hayatlarında böyle bir davaya ilk defa rastladıklarını anlatıyor. Davanın Cumhuriyet'le yaşıt olduğuna dikkat çeken avukat Erdoğmuş, bu tür davalar için uzman hâkimlere ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Avukat Barkır yargılamanın bu kadar uzun sürmesinin yargı erkine duyulan güveni zedelediğini ifade ediyor. Davalı Uyar ve Işık ailelerinin avukatı Adnan Hasip Yalçın da bu tür davaların ihtisas hâkimleri tarafından görülmesi gerektiğini vurguluyor. Davanın bu haliyle bitmesinin mümkün olmadığını savunan davalı Halit Uyar'ın oğlu Dursun Uyar ise çözümün her iki tarafın anlaşmasında olduğunu söylüyor.

Davacı filmi

Kemal Sunal'ın oynadığı 1986 yapımı Davacı'da, bir köyde yaşayan iki komşunun arasındaki dava konu edilir. Bahçeye giren koyun yüzünden başlayan dava, 7 yılda bitmez. Yavaş işleyen yargı sistemini eleştiren filmin ilk gösterimi Ocak 1987'de yapılmıştı.