Goethe'nin annesi Türk çıktı
İstanbul'da yaşanan Ramazan atmosferini tüm İslam ülkeleriyle paylaşmak amacıyla, Katar'dan yayın yapan ünlü haber kanalı El Cezire için belgesel filmler yapan Yedirenk Film Yapım, El Cezire ekranlarında yayınlanmak üzere iddialı bir belgesele imza attı. Almanya'daki Türk izlerini ve günümüzdeki Türk-Alman ilişkilerini görüntülemek amacıyla kolları sıvayan Yedirenk ekibi, Almanya'da Türklerden kalan ve geçmişi yüzyıllar öncesine uzanan çarpıcı izlere ulaştı. Yedirenk Film Yapım Yönetim Kurulu Başkanı İsrafil Kuralay, hazırlıkları devam eden “Almanya'da Türk İzleri” belgeselinde yer alan, ünlü Alman Oryantalist Şairi Johann Wolfgang von Goethe'nin Selçuklu Türklerine uzanan köklerini anlattı.
GOETHE'NİN TÜRK AKRABALARI
“Muhammed'in Nağmesi”-Mohamets Gesang- adlı şiirinde Hz. Peygamber'i öven, yazdığı mektuplarda Müslümanlarla birlikte namaz kıldığını açıklayan, ünlü eseri Doğu-Batı Divanı'nda Müslüman olduğuna dair iddiaları reddetmeyeceğini yazan Goethe'nin inancına dair bugüne kadar birçok tartışma yapıldı. Bu tartışmalardan herhangi bir sonuç çıkmadı ancak ünlü Alman şairin dini ve etnik kökenleriyle ilgili iddiaların sonu gelmedi. Bu iddialardan en önemlisi, Goethe'nin kökleri Selçuklulara uzanan bir Türk olduğuydu. Goethe'nin İslam'la ilgili yazdıkları ve Napolyon savaşları sırasında Rus ordusunda savaşan Türklerle kurduğu yakın ilişkiler nedeniyle perçinlenen şüpheler pek çok tarihçinin dikkatini Goethe'nin köklerine çekti.
El Cezire televizyonu için hazırlanan “Almanya'da Türk İzleri” belgeselinin danışmanı, Türk ve Alman İlişkileri Uzmanı / Tarihçi Latif Çelik, Goethe'nin halen Almanya'da yaşayan ve kökenlerinin Selçuklu Türklerine uzandığını söyleyen Soldan ailesinin izini sürdü.
Goethe'nin kökenleriyle ilgili araştırmalarıyla tanınan Alman Profesör Michael Heller'in, ünlü şairin soyundan gelen Soldan ailesiyle birlikte yaptığı soy araştırmalarını ekrana getiren belgeselde bugün Almanya'nın saygın ilaç şirketlerinden birine sahip olan Soldanlar'ın hikâyesi anlatılıyor.
SULTANLAR 'SOLDAN' OLDU
Prof. Michael Heller, belgeselde yayınlanacak röportajında Soldanlar ve Goethe'nin kökleri için şöyle diyor: “Goethe üzerine yaptığım araştırmalar beni Nürnberg yakınlarında ilaç alanında çalışan Soldan Holding'in sahibi, Dr. C. Soldan'a götürdü. Daha söze yeni başlamıştık ki Soldan, “Ben Almanya'nın en eski Türklerindenim dedi. Henüz Goethe ve Soldan ailesi arasındaki bağlantıdan habersiz olan ben, 'Osmanlı döneminden gelen Türklerdensiniz o halde” dedim. Soldan 'Hayır. Selçuklu döneminde gelenlerdeniz” deyince büsbütün kafam karıştı. Ancak bu kafa karışıklığı Almanya'nın en ünlü şairi Goethe'nin kökenleriyle ilgili kafa karışıklığının giderilmesiyle sonuçlanacaktı. Elinde tuttuğu belgeleri gösteren Bay Soldan'ın, ailesinin şeceresiyle ilgili yaptığı araştırmalar Selçuklu ordusuyla Haçlılar arasında 1279 yılında yapılan son savaşa kadar gidiyor.
O tarihte Antep ve Halep arasındaki bölgede Selçuklu ve Haçlı orduları arasında yapılan savaşta çok sayıda Selçuklu askeri esir düşer. Bu askerlerden biri de Selçuklu ordularının komutanlarından biri olan Mehmet Sadık Selim'dir. Haçlılar tarafından Kudüs, Kıbrıs, Cenova yoluyla Baden Wrüttenberg'e Heilbronn ve Stutgart'a götürülen Mehmet Sadık, şansının da yardımıyla Almanya'da yerleşerek kök salmayı başarır. Yalnızca iki kadınla evlenmesine izin verilen Mehmet Sadık Selim'in 17 oğlu 2 kızı olur. Çocukları asker siyaset ve din konularında ilerleyip zamanla toplumda saygın insanlar olurlar. Özellikle Soldan ailesinin ilk 6. ve 7. neslinin mezarları Heilbronn ilinin Brackenheim kasabasında “Soldanların Kilisesi” adıyla anılan mezarlıkta bulunuyor.
Sultan isminin bozulmasıyla oluşturulan Soldan, ailenin Türk kökenlerinden gelen bir miras. Dolayısıyla Soldan Kilisesi aslında Sultan Kilisesi anlamına geliyor. Goethe'nin kökleri Selçukluya uzanan bir Türk olduğunun en önemli kanıtı ise, Soldanların Kilisesi'nde gömülü olan akrabaları. Anne tarafından bir Soldan olan Goethe'nin kökeni, İslam'a olan ilgisini de önemli ölçüde açıklıyor. Artık Soldan ailesinin bütün fertleri Goethe adlı ünlü Alman oryantalistle akraba olduklarını biliyorlar.”
Arap ülkelerinden Balkanlar'a kültür köprüsü
El Cezire için hazırladığı belgesellerle İslam ülkeleri arasında köprü görevi kurduklarını belirten Yedirenk Film Yapım Yönetim Kurulu Başkanı İsrafil Kuralay, El Cezire kanalıyla Balkanlar'daki İslam toplumunun ve Osmanlı eserlerini 300 milyonluk Arap coğrafyasına taşıdıklarını söyledi. El Cezire yayını süren İstanbul'da Ramazan programlarının yanı sıra yine Ramazan boyunca ekrana gelecek Balkanlar'da Ramazan” programları için şunları söyledi: “Arap toplumu genel olarak Türkiye üzerinden Balkanlara uzanan İslam coğrafyası hakkında bilgi sahibi değil. Hatta Balkanlar'da İslam toplumu olduğundan bile habersiz. Biz bu belgeseller sayesinde İslam coğrafyaları arasında önemli bir köprü kurmuş oluyoruz.
SULTANLAR KLİSESİ
Çekimleri süren Almanya'daki Türk İzleri belgeseli hakkında bilgi veren Kuralay, Almanya'da Türklerden kalan mezarlarla ilgili bilgi verdi: “1683'de Viyana bozgunundan sonra 15 bin Türk esir düşüyor. Bunların bir kısmı Haçlılar tarafından Avusturya, Almanya, Polonya içlerine kadar götürülüyor. Belgeselde esirlerin izlerini takip ettik. Bugün Berlin'de esir düşenlerin torunlarından olan bir tarih profesörü var. Göetz Ali isminde. Karl Ali, Karl Osman gibi isimler kullanan aileler var. Bunlardan kalan mezarlar var. Bu mezarlardan biri de Goethe'nin de akrabaları olan Soldanlar. Kendilerine ait bir kiliseleri ve mezarlıkları olan Soldanlar, Türk atalarının mezarlarını muhafaza ediyor.
