Altınözü Genel Bilgi

Hatay'ın Altınözü İlçesi Kuseyr Yaylası'nın aşağı ve orta kesimini içine alan ve Hatay’ın güney bölümüne düşen 325 km. karelik bir alanı kapsamaktadır. Kuzeyi Antakya, batısı Yayladağı, güneyi ve doğusu Suriye ile çevrilidir. Sınır uzunluğu 50 km’dir. Altınözü İlçesi Hatay ilinin güneydoğusunda yer almış olup, güneyden kuzeye doğru uzanan bir plato durumundadır. Yayladağı İlçesinden başlayan bu durum Amik Ovasında son bulur. İlçenin güney batısında Yayladağı, doğusunda Suriye Dağları ile Asi Nehri, batı ve kuzey batısında Habibi Neccar Dağı, kuzeyi ise Amik Ovası ile çevrilidir. Kozkalesi’nden çıkan Kuseyr Çayı, Altınözü’nden geçerek Antakya merkez köylerinden Bohşin (Madenboyu) Köyü yakınında Asi Nehri ile birleşmektedir.

Altınözü adının Osmanlılar zamanında verildiği, o dönemde Fatikli Mahalle’sinde düzenlenen tapu kayıtlarından Altınözü isminin geçmesinden anlaşılmaktadır. Altınözü, Araplar tarafından alınmasından sonra kale tipi şato anlamına gelen Kasi diye anılmış ve zamanla bu kelime bozularak, halk arasında Kuseyr denilmeye başlanmıştır.  İslâmiyetin yayılmasından sonra Altınözü’ ne hakim olan Kozkalesi, Hz. Ömer devrinde 638 yılında Araplar tarafından fethedilmiştir. Daha sonra Haçlıların eline geçmiş ve bu durum 150 yıl devam etmiştir. Ancak Memluk Sultanı Baybars daha sonraları Kuseyr (Altınözü) bölgesini ele geçirmiş ve bu bölgede 1515 yılına kadar hakimiyetini sürdürmüştür.

Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim Mısır seferi (1515) sırasında Kuseyr bölgesini Osmanlı’lara bağlamıştır. Bölgede altın madenleri olduğu için de kente Altınözü adı verilmiştir.

II. Abdulhamit’in toprak reformu sırasında Altınözü Halep Vilayetine bağlanmıştır. 1. Dünya savaşı sonrasında Altınözü’ndeki milisler, Türkiye ile Fransa arasında imzalanan 1921 Ankara anlaşmasına kadar Fransızları 3 yıl süreyle Altınözü’ne sokmamıştır. Ancak Ankara antlaşmasından sonra Altınözü’ne giren Fransızlar, Hatay’ın Anavatana katılışına kadar ( 23 Temmuz 1939) milislerle uğraşmıştır. Hatay’ın Anavatana katılışı ile bu durum son bulmuştur. Hatay il ilan edildikten sonra Altınözü de ilçe olarak 1945 yılında Hatay’a bağlanarak 9 ilçeden biri olmuştur.

Altınözü'nde günümüze ulaşan eserler arasında Koz Kalesi,Koz Kale Köyü yakınında olup, Kürşat Kalesi olarak da tanınmaktadır. Çevreye göre yüksek bir kayalık üzerindeki kale, kalınduvarlarla güçlendirilmiştir.Büyük bir bölümü harap olmakla beraber, güney tarafında 100 m. uzaklıkta iri blok taşlardan yapılmış burcu iyi durumdadır. helenistik dönemde yapılan bu kale Bizanslılar ve Haçlılar tarafından kullanılmış, 1268'de Baybars tarafından ele geçirilmiştir. Bunadan sonra da önemini yitirmiştir.

Altınözü Yunushan Köyü'nün 3 km. batısında bir dağın eteğinde olan 20 m. uzunluğunda 12 m. genişliğindeki Sırtlan Mağarası; ilçe merkezine 8 km. uzaklıkta Yunuhsan Köyü yakınındaki Gelinler Dağı'nda MÖ.III. ve I. yüzyıllar arasında Roma ve Bizans dönemlerinde bir yerleşim yeri bulunuyordu. Burada yaşayanlar, kayalara oyulmuş evlerde yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Ayrıca çevrede çok satıda katlı mezarlara da rastlanmıştır. Altınözü Tokaçlı Köyü'ndeki kalınrıların Melik-i Hileni'nin yazlık sarayı olduğu söylenmektedir. Burada yapılan kazılarda çok sayıda altın ve günlük kullanım eşyaları ile karşılaşılmıştır. Altınözü ile Koz Kalesi arasında rastlanılan kalıntıların ne olduğu anlaşılamamakla beraber, burada yapılan kaçak kazılarda altın gümüş ve tarihi esere rastlanmıştır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.altınözü.ilcesi.com adresinden alınmıştır.