Ağrı Dağı
Türkiye’nin doğu ucunda Türkiye-İran ve Ermenistan sınırlarının kesiştiği noktada bulunan sönmüş bir volkanik kütle olan Ağrı Dağı’nın kuzey ve doğu etekleri denizden 1.000 m. yüksekliğindeki geniş bir alüvyon ovasının ortasında yükselmektedir. Dağın çapı ortalama 40 km.dir.
Ağrı Dağı’nın birbirlerinden 11 km. uzaklıkta iki doruğu bulunmaktadır. Bunlar Büyük Ağrı ve Küçük Ağrı olarak isimlendirilmiştir. Büyük Ağrı Türkiye’nin en yüksek dağı olup, deniz seviyesinden 5.165 m. yüksekliğindedir. Küçük Ağrı ise koni biçimindedir ve deniz seviyesinden 3.925 m. yüksekliktedir. Bunların her ikisi de volkanik patlamalar sonucunda oluşmuştur. Kraterleri bulunmamakla beraber zirvesinde ve kenarlarında koniler ve çatlaklar görülmektedir.
Dağın 4.000 m.den sonraki yükseklikleri sürekli karla kaplıdır. Büyük Ağrı’nın kuzey yanında, doruğa yakın yerde gerçek bir buzul tabakası bulunmaktadır. Bu buzul tabakası 10 km.lik bir alanı kaplamaktadır.
Ağrı Dağı’nın 1.500-3.500 m. arasındaki yükseklikleri ardıçlarla kaplı olup, burada geniş otlaklar bulunmaktadır. Bununla beraber Büyük Ağrı’nın büyük bir bölümü ağaçsızdır. Buna karşılık Küçük Ağrı’da az da olsa kayın ormanları ile karşılaşılır.
Ağrı Dağı’nın Nuh efsanesine göre, Nuh’un gemisinin tufandan sonra burada karaya oturduğuna inanılmıştır. Ağrı dağı’nın kutsal kitaplarda ismi Ararat, Kuh-i Nuh, Cebel el Haris olarak geçmektedir. Gezgin Marco Polo bu dağdan hiçbir zaman çıkılamayacak bir dağ olarak Seyahatnamesi’nde söz etmiştir.
Ağrı Dağı’nda il kez 1829’da Alman Dağcısı Johann Jacob Von Parrot tırmanmıştır. Onun ardından 1834 ve 1843’te Antonomof başkanlığında Rus dağcıları, 1845’te Wagner ile Abich ve 1856’da da Monteith ile Stuart isimli Batılı dağcılar tırmanmıştır. Türk dağcıları ise ilk defa Cumhuriyet döneminde Ağrı’ya tırmanmayı başarmışlardır. Türkiye dağcılık Federasyonu eski başkanlarından Dr.Bozkurt Ergör 21 Şubat 1970’te Ağrı’ya tırmanmıştır. Sonraki dönemlerde de Türk dağcıları Ağrı Dağı’nda kış tırmanışlarını gerçekleştirmişlerdir. Bununla beraber, dağın coğrafi konumundan ötürü hızla değişen hava koşulları ve sert fırtınalar kış aylarında solo tırmanışı yapamamışlardır.
Kenthaber Kültür Kurulu
