Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, tarihi Hoşap Kalesi'nin röntgeninin çekildiğini ve kazı çalışmalarının başlatıldığını açıkladı.

Gürpınar ilçesi Güzelsu köyünde 1643 yılında Mahmudi aşiretinden Sarı Süleyman Bey tarafından yaptırıldığı tahmin edilen Hoşap Kalesi'nde geçen yıl başlatılan kazı çalışmaları, bu yıl da devam ediyor.

YYÜ Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top başkanlığında sürdürülen kazı çalışmalarına 20 öğrenci, 10 işçi katılıyor. 10 yıllık bir proje kapsamında yürütülen çalışmalar bittikten sonra Hoşap Kalesi'nin turizme kazandırılacağı bildirildi.

Hoşap Kalesi'nin 2005 yılından itibaren ziyarete kapalı olduğunu ifade eden Mehmet Top, bunun sebeplerinden birinin duvarlardaki bozulmaların gelen ziyaretçiler üzerinde oluşturacağı tehdit olduğunu söyledi.

Mehmet Top, kalenin saf demirden yapılmış orijinal kapı kanatlarının olması ve ziyaret dışında kilitli kalması nedeniyle iç mekanın defineciler ve diğer kişilerden korunduğunu kaydederek, "Bu orijinal demir kapı sayesinde kale kilitlenebiliyor. Kapı kilitlendiği için iç kaleye herhangi bir müdahale söz konusu olmamaktadır. Evliya Çelebi'nin bin 655 yılında Hoşap Kalesi'ne yaptığı ziyarette kapı ile ilgili, 'Nahçıvan demirinden dökme demir' diye yazması dikkat çekmektedir. Kapının bin 640'lı yıllarda yapıldığı tahmin edilmektedir. Kapının yapımında tamamen demir malzeme kullanılmış olup 5 santim kalınlığındadır ve üzerinde işlemeler vardır. Yani kaledeki iç mimariyi koruyan en büyük etken demir kapıların kapalı olmasıdır. Bu kapılar kesinlikle orijinaldir ve bu kaleyi ilginç kılan özelliklerden biridir" dedi.

Kazı çalışmalarını kazma kürek ve el arabasıyla birlikte teknolojik cihazların kullanımı ile de sürdürdüklerini açıklayan Mehmet Top, "arkeojeofizik" yöntemi ile toprak altını görüntüleyerek adeta kalenin röntgeninin çekildiğini dile getirdi. Mehmet Top, toprak dokunun altında nelerin olup olmadığını araştırdıklarını ve bu kapsamda başlattıkları çalışmalarla zemin ile toprak arasında hangi mekanların olduğunun belirleneceğini vurgulayarak kaledeki kazıların üst düzey teknik yöntemler ile yapıldığını belirtti.

Bu yıl kazı çalışmalarını 15 Temmuz 2008 tarihinde başlattıklarını ve 45 gün devam ettireceklerini belirten Top, ekibin genişlemesi ve zamanın uzun olması nedeniyle çalışmaların hızla ilerlediğini ifade etti. Top, "Özellikle geçen yıl ilk olarak tanımladığımız zindan ile sur duvarları arasındaki toprağın kaldırılma çalışmaları ile ortaya çıkan ve fırın diye nitelediğimiz alanda kazı çalışmaları devam ederken yeni mekanlara ulaştık. Bir de harem dediğimiz yerde kazı çalışmaları devam ediyor. Buradaki çalışmalardan amacımız yeni mekanlara ulaşmak ve mevcut mekanların içini temizlemektir. Kazı çalışmalarında fırının güneybatı kesiminde bir oda ortaya çıkarıldı. Bu belki kazımızın en ilginç bulguları arasında yer alıyordu. Fırının doğu tarafında da çalışmalarımız devam ediyor" şeklinde konuştu.

Mahmudi aşireti beylerinden Sarı Süleyman tarafından 1643 yılında yapıldığı tahmin edilen Hoşap Kalesi'nde çok sayıda eski hamam, medrese, çeşme, su sarnıcı, zindan ve oda bulunduğu belirtiliyor.

İHA

Yayın Tarihi : 25 Temmuz 2008 Cuma 12:23:24