Sarayköy Genel Bilgi

Sarayköy Genel Görünüm

Ege Bölgesi’nde, Denizli İli’ne bağlı bir ilçe olan Sarayköy, doğuda Merkez ilçe, güneyde Babadağ ilçesi, batı ve kuzeybatıda Aydın İli, kuzeyde de Buldan ilçesi ile çevrilidir. İlin batısında yer alan ilçe topraklarının büyük bölümü Büyük Menderes Ovası’nın doğu kesimindedir. İlçenin güney ve güneybatısını Akdağ’ın kuzeybatı uzantıları engebelendirir.İlçe topraklarından çıkan suları Büyük Menderes Irmağı toplar. Güneydoğudan gelen Çürüksu ile güneyden gelen Babadağ Deresi ilçe sınırları içerisinde Büyük Menderes Irmağına katılır. Yüzölçümü 470 km2 olan ilçenin toplam nüfusu 36.495’tir.

İlçe ekonomisi tarım ve dokumacılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca ürünler buğday, pamuk, arpa, soğan, üzüm ve şeftalidir. Ayrıca az miktarda da mısır, patates, incir ve elma yetiştirilir. Dokumacılık ve dokuma ürünleri ilçenin en önemli ekonomik kaynağıdır. Tüccarlar için fason dokunan ham bezler daha sonra işlenerek ve desen baskıları yapılarak çarşaf ve nevresim halinde satışa sunulmaktadır. Köprübaşı Köyü’ndeki iki tekstil fabrikası bu yöntemle ürettiği tekstil ürünlerini yurtdışına ihraç etmektedir. Sarayköy’de bulunan meşrubat fabrikasında gazoz ve kola gibi içecekler üretilmektedir. İlçe topraklarında jips ve kükürt içeren maden yatakları ile sıcak madensuyu kaynakları bulunmaktadır.

Attaudda Antik Kenti Kalıntıları

İlçenin geçmiş tarihi ile ilgili bilgiler yeterli değildir. Bununla birlikte Denizli ve çevresiyle aynı tarihte yerleşime sahne olduğu sanılmaktadır. Batı Anadolu arkeoloji haritasına göre Sarayköy’ün 15 km. batısında Attaudda adlı bir antik kentin varlığı görülmektedir.

H.Kiepert haritasında Eski Pazar höyüğünü “Karoure Harabeleri” diye işaretledikten sonra Attoudda’nın yerini de 12 km. daha güney-batıda, Babadağ ilçesine 10 km. uzaklıktaki Hisar Köyünde olarak belirtiyor. Pauly Wıssowa, “Sarayköyün güney-batısındaki Hasköy’de Attoudda bulunuyor” demektedir. Köylüler 1970’li yıllarda küçük ölçüde bir köy müzesini kurmuşlardır. Hisarköy; Sarayköy-Babadağ karayolunun 16.km.sindedir. Bu köyde mimari kalıntıların yanı sıra M.Ö.II.yy.da basılmış sikkeler, steller, Aphrodite’nin heykel gövdesi ve lahit kapakları bulunmaktadır.

Sarayköy'den Bir Görünüm

XIV.yüzyılın sonlarına doğru Türkmen Aşiret Reisi Sari Bey tarafından, kendi adı ile kurulduğu sanılan Sarayköy, daha sonraları çeşitli değişikliklere uğrayarak günümüzde Sarayköy’e dönüşmüştür. 1763 yılına kadar köy olan Sarayköy, bu tarihte Aydın iline bağlı bucak olmuştur. 1867 yılında Denizli livasının kazaya çevrilmesi üzerine, Denizli’ye bağlı bir nahiye olmuş, 26 Şubat 1882 yılında Denizli’nin sancak olması üzerine de Denizli Sancağı’na bağlı bir kaza olmuştur. 1919’da Yunanlılar’ın İzmir’i işgal ederek, Aydın, Nazilli ve Sarayköy’e doğru ilerlemeleri karsısında Sarayköylüler karşı harekete geçmişlerdir. Gönüllüler Menderes Köprüsü’nü ve çevresini koruyarak, düşmanın ilerlemesini ve Denizli’ye girmesini engellemiştir. Bunun anısı olarak yapılan bir efe heykeli Sarayköy’ün sembolü olmuştur. Her yıl 24 Mayıs gününde bu anlamlı ve coşkulu olay tüm ilçede "Sarayköy’ün Milli Mücadeleye Katılım Günü" olarak şenliklerle kutlanmaktadır.

Sarayköy’de günümüze gelebilen başlıca tarihi yapı olarak, Akköprü, Babacık(Kabaağaç) Kaplıcası, Tekke Köy Kaplıcası ve Kızıldere Ilıcası bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu