Kanserden korunmak mümkün mü?
Ege Üniversitesi (EÜ) İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selmin Şenol, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 2030'da kansere yakalanan insan sayısının 24 milyonu, ölen insan sayısının ise 17 milyonu bulacağını bildirdi.
EÜ İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu ve Meme Kanseri ile Savaşım Derneği (MEMEKANDER) tarafından ortaklaşa düzenlenen panelde kanserden korunmanın yolları tartışıldı.
Toplumun kanser hastalığı hakkında bilinçlenmesi gerektiğini vurgulayan panel yöneticisi EÜ İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Selmin Şenol, 2030 yılında insan ölümlerinin ilk nedeninin kanser hastalıklarından olacağını, kansere yakalanan insan sayısının 24 milyonu, ölen insan sayısının ise 17 milyonu bulacağını söyledi.
Kanserin önlenebilir bir hastalık olduğunun altını çizen panelist EÜ İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu Öğretim Elemanı Dr. Gülay Oyur Çelik ise, şunları söyledi:
"Kişiler vücutlarında meydana gelen değişiklikleri takip etmelidirler. Vücutta meydana gelen anormal şişlikler, boyun, meme ve kol altında beliren bezeler asla göz ardı edilmemelidir. Anormal dişeti ve burun kanamaları, kadınlarda düzensiz görülen adetler, iyileşmeyen yaralar ve sebepsiz kilo kaybı gibi belirtilerle karşılaşan kimseler derhal uzman bir hekime başvurmalı ve vakit kaybetmeden gerekli patalojik inceleler yapılmalıdır."
Kanser hastalığına pek çok faktörün yol açabileceğini belirten Dr. Çelik, genetik etkenlerin hastalığın görülmesinde önemli rol oynadığını bildirdi. Dr. Çelik, şunları söyledi: "Örneğin annesinde meme kanseri olan kişinin bu hastalığa yakalanma olasılığı yüzde 8.8'dir. Ancak hormonal, çevresel, fiziksel ve kimyasal etkenler de hastalığa yakalanma riskini arttırır."
"CEP TELEFONUYLA KONUŞURKEN KULAKLIK KULLANMAK GEREKİYOR"
Alınacak önlemlerle kansere yakalanmayı kolaylaştıran çevresel etkenlerin en aza indirilebileceğini belirten Dr. Çelik, bu önlemleri şöyle sıraladı: "Oje, saç şekillendirici, koku verici gibi kozmetik ürünleri satın alınırken kanserojen etkisi düşük olanlar tercih edilmelidir. Diş macununu ayda bir kez değiştirmek ve farklı diş macunları kullanmak gerekmektedir. Beyin tümörüne yakalanma riskini arttıran yapay bir radyasyon kaynağı olan cep telefonu ile konuşurken de radyasyonun etkilerinden korunmak için kulaklık kullanılmalıdır. Bilgisayar karşısında sürekli vakit geçirilmemeli kısa molalar verilmedir. Evlerde kullanılan buzdolabı, televizyon,çamaşır makinesi, elektrikli süpürge ve mikrodalga fırın gibi eşyalar da belirli oranda radyasyon yaymaktadır. Bu olumsuz etkiden korunmak için çamaşır ve bulaşık makinelerini mümkün olduğunca geceleri insanlar uyuyunca çalıştırmak, mikrodalga fırını çalıştırınca da mutfakta bulunmamak gerekir."
"SİGARA EN ÖNEMLİ KANSER NEDENİ"
Sigaranın kalp damar ve solunum sistemini ilgilendiren kanser türlerinin görülmesindeki en önemli etkenlerden biri olduğunu vurgulayan EÜ İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu Öğretim Elemanı Araştırma Görevlisi Züleyha Seki, "Sigara içmek inme, kanser türleri ve düşük kilolu doğumlara yol açmakta, akciğer kanserine yakalanma riskini 13 ila 20 kat, gırtlak kanserine yakalanma riskini ise 16 kat arttırmaktadır" şeklinde konuştu.
Kansere yakalanma riski ve beslenme arasındaki ilişkiye dikkat çeken Uzman Diyetisyen Fügen Bayrak "Besinlerin içinde kullanılan katkı maddelerine dikkat edilmelidir. Mesela yapay tatlandırıcıların uzun süre kullanımı ürüner sistem kanserlerine, tuzun fazla alınması ise yemek borusu ve mide kanserine yakalanma olasılığını arttırtmaktadır. Protein içeren et türünde gıdaların kızartılması ise sakıncalıdır. Bu tip besinler E ve C vitamini içeren sebzeler ile pişirilmelidir" dedi.
Meme Kanseri ile Savaşım Derneği Başkanı Yrd. Doç. Dr. Şenay Kaymakçı ise, derneğin yurt çapında kanser hastalığına ilişkin farkındalık yaratmaya yönelik etkinliklerde bulunduğunu ve her ay düzenlenen seminerlerin halka açık olduğunu ifade etti.
