Dikili Genel Bilgi

Ege Bölgesi’nde, İzmir İline bağlı bir ilçe olan Dikili, kuzey ve doğusunda Bergama, kuzeybatısında Balıkesir, güney ve batısı da Ege Denizi ile çevrilidir.

İzmir’in kuzey kesiminde yer alan Dikili, Dikili Körfezini çevreleyen ve güneydeki Çandarlı Körfezine kadar uzanan engebeli bir alanda kurulmuştur. Kuzey kesimini Marda Dağlarının batı uzantıları engebelendirmekte olup, güney kesimi oldukça düzlük bir alandır.

İlçe topraklarının büyük bir bölümü Ege Bölgesi’nin en önemli akarsularından olan Bakırçay’ın havzası içerisindedir. Ancak Bakırçay ilçe topraklarının dışında Ege Denizi’ne dökülmektedir. İlçe topraklarını Marda Çayı sulamaktadır. İl merkezine 105 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 541 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 30.115’tir.

Dikili Akdeniz İklim kuşağına girmesine karşın ılıman özellikleri nedeniyle yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.

İlçenin ekonomisi tarım, balıkçılık ve turizme dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında buğday, bakla, pamuk, tütün, ayçiçeği, patates, zeytin ve patates gelmektedir. Ayrıca turfanda sebzecilik yapılır. Balıkçılık da ilçe halkının geçim kaynaklarından birisidir. Kıyı kesimlerinde turizm ve turizme yönelik tesis yapımı yoğunlaşmıştır. İlçe topraklarında perlit yatakları ve Bademli, Nebiler Kaplıcaları bulunmaktadır.

Dikili yöresinde yapılan kazılarda MÖ.5000-4000 yıllarına kadar uzanan bir yerleşim ile karşılaşılmıştır. Özellikle Ağıltepe ve Kaletepe’de yapılan kazılar Akaların bu bölgede yaşadığı ve Aternaus ismini verdikleri bir kent kurdukları anlaşılmıştır. Ayrıca yörede Aterneus, Pytani, Astria, Teutronia, Kanai, Karane antik kentlerinin Eolialılar tarafından kurulmuştur.

İonia Bölgesi’nin diğer kentlerinde olduğu gibi Dikili yöresinde de Lydialılar, Persler, Makedonyalılar, Pergamon Krallığı, Romalılar ve Bizanslılar hakim olmuşlardır. Malazgirt Savaşından sonra Türkmen boyları buraya yerleşmiş, Çakabey bir süre yöreye egemen olmuştur. Aydınoğulları 1310 yılında yöreyi ele geçirmiş, 1334’te Haçlılar buraya kısa bir süre ele geçirmişler, Yıldırım Beyazıt zamanında Osmanlı topraklarına katılmışsa da Ankara Savaşı’nda (1402) Timur’a yenilmiştir. Timur tarafından Dikili yöresi yeniden Aydınoğullarına verilmiş, 1426’da kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı döneminde küçük bir kıyı yerleşimi olup,bir köy niteliğinde ve aynı zamanda gümrük kapısı niteliğindeki Dikili, XIX.yüzyılda Aydın Vilayeti, İzmir sancağına bağlı Bergama kazasının bir nahiyesi idi.

I.Dünya Savaşı’ndan sonra 13 Haziran 1919-14 Eylül 1922 tarihleri arasında Yunan işgali altına kalmıştır. Cumhuriyetin kuruluşundan kısa bir süre sonra 1928’de İzmir’e bağlı ilçe konumuna getirilmiştir. 1929’da belediye teşkilatı kurulmuştur.

İlçe Nebiler Kaplıcası, Bademli Ilıcaları ve Kaynarca Çamuru bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.nvi.gov.tr ve www.turkiye-online.com adreslerinden alınmıştır.