Kiraz Genel Bilgi

Ege Bölgesi’nde, İzmir İline bağlı bir ilçe olan Kiraz, kuzey ve doğusunda Manisa, güneyinde Aydın ve Beydağ, batısında da Ödemiş ile çevrilidir. İzmir’in doğu ucunda yer alan ilçe toprakları engebeli bir arazi yapısına sahiptir. İlçenin kuzey kesimini Bozdağlar, doğusunu Çavuş dağı, güney kesimini de Aydın Dağlarının doğu uzantıları engebelendirir. Bunlardan Bozdağlar Kırklar Tepesi’nde 2.159 m.ye ulaşmaktadır. Kiraz bu dağların ortasında bir vadi içerisinde yer almaktadır. Ancak ilçe merkezinin bulunduğu alan düzlüktür.

İlçe topraklarını Bozdağlar’dan doğan ve ilçe içerisinden geçen Küçük Menderes Nehri sulamaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 310 m.dir. İl merkezine 140 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 585 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 44.910’dur.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve küçük sanayiye dayalıdır. İlçede yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında; arpa, buğday, çavdar, tütün, pamuk, patates, soğan, mısır, incir, zeytin ve üzüm gelmektedir. Ayrıca sebze ve başta kiraz olmak üzere meyve de yetiştirilen ilçenin dağlık kesimlerinde hayvancılık yapılmakta olup, büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği ön plandadır. İlçede sanayi gelişmemiş ancak, oluklu duvar kaplama levhaları, mutfak eşyası, parke ve metal fabrikası bulunmaktadır.

Antik Çağda yörede ilk yerleşim MÖ.VIII.yüzyılda İonialılar tarafından başlamıştır. İonlar burada kurdukları yerleşime Kışlık Barınak anlamına gelen Klaos ismini vermişlerdir. Antik Çağ İonia Bölgesinin önem kazandığı yörede Lydialılar, Persler, Makedonyalılar, Pergamon Krallığı, Romalılar ve Bizanslılar hakim olmuşlardır.

Malazgirt Savaşından sonra Türkmen boyları buraya yerleşmiş, Çakabey bir süre yöreye egemen olmuştur. Aydınoğulları 1310 yılında yöreyi ele geçirmiş, 1334’te Haçlılar buraya kısa bir süre ele geçirmişler, Yıldırım Beyazıt zamanında Osmanlı topraklarına katılmışsa da Ankara Savaşı’nda (1402) Timur’a yenilmiştir. Timur tarafından Dikili yöresi yeniden Aydınoğullarına verilmiş, daha sonra da kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı döneminde Keles veya Kelez ismini almıştır. I.Dünya Savaşı sonrasında Yunan işgaline uğrayan yöre 1 Eylül 1922’de bu işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyet döneminde Ödemiş’e bağlı bir bucak merkezi olan Keles, 1948’de ismi Kiraz olarak değiştirilmiş ve İzmir’e bağlı ilçe konumuna getirilmiştir. Aynı yıl Belediyesi kurulmuştur.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Hisar Kalesi, Yağlar Kalesi, Kayacık Hisar Kalesi, Aydınoğlu Camisi, Suludere Camisi, Suludere Hamamı bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.kirazilcesi.8k.com adresinden alınmıştır.