Dicle Genel Bilgi

Güneydoüu Anadolu Bölgesi’nde, Diyarbakır İli’ne bağlı bir ilçe olan Dicle, kuzeyi Elazığ ilinin Palu ilçesi, doğusu Hani ilçesi, güneyi Diyarbakır ilinin Merkez ilçesi, batısı Ergani ve Maden ilçeleri ile çevrilidir. İlçe topraklarının büyük bir bölümü dağlık ve ormanlıktır. Diyarbakır’ın dağlık kuzey kesiminde yer alan ilçe toprakları Güneydoğu Torosların kolları ile engebelenir. Dağların yüksek kesimlerindeki yaylalar, önemli hayvancılık alanlarıdır. Ovalar, yörenin en önemli akarsuyu olan Dicle’nin kolları boyunca toplanmıştır. Ovalar dağlar arasına yerleşmiş küçük parçalar halindedir. Küçük ancak verimli olan bu ovalardan başlıcaları Kocalan, Dedeköy ve Çavlı Ovalarıdır.

Denizden yüksekliği 970 m.dir. Diyarbakır’a 92 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 975 km2 olup, toplam nüfusu 35.503’tür.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.İklim koşulları ve ekime elverişli alanların azlığı nedeniyle tarımsal üretim fazla gelişmemiştir. En çok tahıl ve meyve türleri yetiştirilmektedir. Hayvancılık ileri düzeydedir.

Dicle ve yöresinde yüzey araştırması ve arkeolojik çalışmalar yapılmadığından tarih öncesi bilgiler yetersizdir. Eski bir yerleşim olduğu, ilçe merkezinde 1960 yılında yapılan kazıda ele geçen bazı buluntulardan anlaşılmaktadır. Önceleri Piran adıyla bilinen Dicle, Osmanlı döneminde küçük bir köy iken, 1927’de bucak olarak Maden ilçesine bağlanmıştır. 1938’de Eğil Bucağı Piran’a taşınmış ve Piran merkezine Eğil ismi verilerek Eğil ilçesi oluşturulmuştur. 1951’de ise Piran’a Dicle ismi verilerek ilçe konumuna getirilmiştir.

Dicle yöresinde kaynaklarda ismi geçen Amid Kalesi günümüze gelemediği gibi, yeri de bilinmemektedir. Bundan başka ilçede rastlantı sonucu köylerde ele geçen sütun başlıkları, mezar taşları ve mimari korkuluk levhaları bulunmuştur. Bunlar Roma dönemine tarihlendirilmektedir. Ayrıca ilçe merkezinin bulunduğu tepelerde ve yamaçlarda mağaraların bulunması yerleşimin çok eski yıllara indiğinin kanıtlarıdır.

Kenthaber Kültür Kurulu