Gülağaç'tan Bir Görünüm |
İçanadolu Bölgesi'nin orta kısmında, Aksaray İline bağlı bir ilçe olan Gülağaç, doğuda Nevşehir, güneydoğuda Niğde, güneyde Güzelyurt, doğu ve kuzeyde de Merkez ilçe ile çevrilidir.
Deniz seviyesinden 1.170 m. yükseklikteki ilçenin yüzölçümü 346 km2, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 26.874'tür.
İlçenin yakınındaki Kızılkaya Köyü çevresinde yapılan araştırmalar Hititlerin bu bölgeye yerleştiğini göstermektedir. Bunun yanı sıra Mamusan Barajı nedeniyle 1991 yılında Aşıklı Höyük'te yapılan kurtarma kazıları yörenin MÖ.8000 yılında yerleşime sahne olduğunu göstermiştir.
Aşıklı Höyük ilk kez E.Gordon tarafından 1963 yılında bulunmuş, 1964'te I.Todd tarafından burada geniş kapsamlı bir yüzey araştırması yapılmıştır.
Aşıklı Höyük Genel Görünümü |
Melendiz suyu üzerinde kurulan Mamasun Baraj Gölü'nden ötürü bu yerleşim alanı sular altında kalacağından 1989 yılında İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr.Üfuk Esin başkanlığında 1991 yılında kazılara başlanmıştır. Kazılar sonunda Neolitik Çağa ait üç tabaka ortaya çıkarılmış, buradaki konutların taş temelsiz kerpiçten, dörtgen plânlı 2 veya 3 odalı oldukları görülmüştür.
Bu evlere girişler tavandan olup, duvarlar sıvalıdır. Ve her odada ocaklara rastlanmıştır. Ayrıca burada yassı baltalar, sapan taşları, biley taşları, çeşitli tür ve renkte taş boncuk gibi buluntuların yanısıra diğer sürtme taş aletler, havanlar, havan elleri, ezgi taşları, alt ve üst öğütme taşları ve az sayıda olmakla birlikte maltızlar ele geçmiştir. Çok sayıda bulunan hayvan kemiklerinden de burada yaşayanların geçimlerini avcılıkla sağladıklarını göstermiştir.
Aşıklı Höyük'teki Kerpiç Yapılanma |
Bütün bu kalıntı ve buluntular MÖ.10.000-9.000 yıllarında Aşıklı Höyüğün Orta Anadolu'da Neolitik Çağın önemli bir merkezi olduğunu göstermiştir.
Eskiden merkez ilçeye bağlı iken, 1990 yılında 12 köy bir araya getirilerek Ağaçlı adı Gülağaç olarak değiştirilmiş ve ilçe konumuna getirilmiştir.Gülağaç belediyesi 1957'de kurulmuştur.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.aksaray.gov.tr adresinden alınmıştır.