Talas Genel Bilgi

İç Anadolu Bölgesi’nde, Kayseri İli’ne bağlı bir ilçe olan Talas, güneyinde Tomarza, kuzeyinde ve doğusunda Melikgazi, batısında yine Melikgazi ilçesi ile çevrilidir. İlçe toprakları dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Kayseri’nin güneydoğusunda yer alan Talas, Ali Dağı’nın (2.000 m.) kuzeybatısında tepelik bir alanda kurulmuştur. Ali Dağı, Erciyes Dağı’nın lavları sonucu oluşmuş volkanik bir dağdır. İlçenin güneydoğusu dalgalı düzlüklerden oluşmaktadır. Bu dalgalı arazinin yükseltileri yer yer 1.100-1.300 m. arasında değişmektedir. İlçede akarsu ve göl bulunmamaktadır. Sadece kisin yağan karların, sıcaklığın arttığı dönemlerde ve yağmur suları ile oluşan kısa dönemli geçici akarsuları vardır. Yazın bu akarsu yatakları kuru dereler olarak göze çarpmaktadır. Zincidere göleti bunun en tipik örneğini oluşturmaktadır.

Kayseri’ye 7 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 329 km2 olup, 2000 Yılı sayım sonuçlarına göre, toplam nüfusu 55.509’dur.

Bitki örtüsü olarak çayır,mera ve otlaklarla kaplıdır. İlçenin Cebir, Çömlekçi ve Kepez Köylerinde Yaylalar bulunmaktadır.

İlçede Karasal İklim hüküm sürmekte olup, yazlar çok sıcak ve kurak, kışlar da çok soğuk ve yağışlı geçer.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. İlçede akarsuyun olmayışı merkez ve köylerde tamamen kuru tarımın yapılmasına sebep olmaktadır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, arpa, çavdar, patates, soğan, nohut, mercimek, korunga, fiğ, Yonca, elma ve kayısıdır. Hayvancılıkta ise büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılmaktadır.

İlçenin tarihinin çok eskiye dayandığı bilinmekle birlikte, bu konu ile ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Kayseri’nin diğer ilçelerinde olduğu gibi burasının da MÖ.2000-1750 tarihlerinde Hititlerin egemenliği altında kaldığı sanılmaktadır. Daha sonra Asurlular, Medler, Persler, Mekedonya Krallığı, Kapadokya Krallığı (MÖ.280-MS.17), Romalılar ve Bizanslılar yöreye hakim olmuşlardır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Selçukluların eline geçen yöre, 1127 yılında Danişmentliler’den Emir (Melik) Gazi’nin eline geçmiştir. Anadolu Selçuklularından (1077-1307) Kılıçarslan II. 1176 yılında Danişmentliler’den (1071-1168) geri almıştır. Kayseri ve yöresi Alaaddin Keykubat zamanında önem kazanmıştır. 1244 yılında İlhanlı hücumlarına maruz kalan yöre, Moğol (1243)-İlhanlı (1312-1388) valilerince idare edilmiş, bunlardan Emir Eratna’nın Kayseri’de büyük bir beylik kurması üzerine 1343 yılında beyliğin merkezi olmuştur.

Daha sonra Kadı Burhanettin’in (1388-1446) yönetimine giren yöreye Karahanlılar (1446-1467) hakim olmuştur. Osmanlılar 1398 yılında burayı ele geçirmiş ancak Yıldırım Beyazıt’ın Ankara Savaşı’nda (1402) yenilmesinden sonra Karamanoğulları ve Dulkadiroğulları yöreye hakim olmuştur. Yavuz Sultan Selim’in 1515’te, İran seferi dönüşünde Osmanlı topraklarına katılmıştır.

I.Dünya Savaşı öncesinde Ermeniler de yörede yaşamış,Doğu Anadolu’daki Ermeni baskınlarının sona erdirilmesinden sonra Talas’taki Rum ve Ermeniler buradan göç etmek zorunda kalmışlardır. Giderlerken de yaşadıkları ev ve mahalleleri yakıp yıkmışlardır. Bu yüzden de Osmanlı döneminde zengin bir ticaret merkezi olan Talas harap bir duruma gelmiştir.

Kurtuluş Savaşı sırasında 30 Ağustos l922 deki Büyük Taarruz sonunda esir alınan Yunan Ordusu Başkomutanı Trikopis ve kurmay heyeti Talas’ta misafir edilmiş, daha sonra da Yunanistan’a iade edilmiştir.

Cumhuriyetin ilanından sonra Talaslı Türkler Ermeni ve Rumların harap ettikleri mahallelere yerleşmiş, eski evleri onarmışlardır. Bundan sonra da Talas’taki harap olan yerler temizlenmiş ve yeniden yöre ticaret ve tarım merkezi haline getirilmiştir. Kayseri il merkezinin bir nahiyesi olan Talas 1987 yılında ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçeden günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Rum Kilisesi, Kuru Köprü, Harman Cami, Ali Saib Paşa Camisi, Han Camisi, Yeni Cami, Esma Hanım Türbesi, Cırgalan Hanı, Hanlar Hanı, Ali Saib Paşa Çeşmesi, Esma Hanım Çeşmesi, Hacı Ahmet Çeşmesi, Meydan Çeşmesi, Salih Ağa Çeşmesi, Harman Camisi Çeşmesi, Ali Saib Paşa Hamamı ve Türk ve Ermeni sivil mimari örnekleri bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.kayseri.gov.tr adresinden alınmıştır.