Kadı Sıraceddin Urmevi
Kadı Sıraceddin Urmevi (1198-?)
Anadolu Selçukluları’nın ünlü alim ve kadılarından olan Sıracüddin’in Künyesi Ebu’s-Sena’dır. 1198 yılında Azerbeycan’ın Urmiye şehrinde dünyaya gelmiştir.
İlk tahsilini memleketinde yapan Sıracüddin Ebü’s-Sena, uzun yıllar Musul ve Şam’da kalıp tahsilini ilerlettikten sonra Konya’ya gelir. Mevlana Celaleddin, Şeyh Sadreddin Konevi başta olmak üzere, zamanın büyük alimlerinin sohbetlerinde bulunur.
Kelam, mantık usul ve Şafii fıkhında üstattır. Parlak bir ilim hayatı vardır. Pek çok talebe yetiştirir ve sayısız eser verir. İlmi kudretinden dolayı taht şehri olan Konya kadılığına, sonra Anadolu Selçuklu Devleti Kad’l-kudatlığına getirilir.
Karatay Medresesi’nin bani Celaleddin Karatay’ın vakıflarının vakfiyesini 1279 yılında Kadı’l-kudat olarak o tasdik eden Anadolu Selçuklu Devleti’nin Hakim olduğu pek çok vilayette yapılan vakıfların vakfiyeleri, yine onun tasdikini taşır.
Konya’nın Karamanoğulları tarafından kuşatılması sırasında vermiş olduğu fetva ile, şehrin müdafaasında büyük hizmeti geçer. Halk onun vermiş olduğu fetva sayesinde yek vücud olarak Konya’yı savunur.
Eserlerinden bazıları şunlardır. Et-tahsilü Muhtasar-ı Mahsül, Şerh’ül-Veciz’ülil-Gazali, Muhtasar-ı Şerh-is,Süne Lil-Begavi, Beyan-ül Hak Metaliü’l-Envar İsimli tefsiri meşhurdur.
Hz. Mevlana’nın vefatında cenaze namazını kıldırmak üzere Şeyh Sadreddin-i Konevi’nin öne geçtiği sırada, üzüntüsünden bayılması üzerine, Mevlana’nın cenaze namazını bu zatın kıldırdığı rivayet edilir. Konya Musalla Kabristanında gömülüdür.
