Derinkuyu Genel Bilgi

İç Anadolu Bölgesi’nde, Nevşehir iline bağlı bir ilçe olan Derinkuyu, doğusunda Kayseri Yeşilhisar, Ürgüp, batısında Acıgöl; güneyinde Niğde; kuzeyinde Kaymaklı ile çevrilidir. İlçe, Erciyes Dağı, Hasan Dağı ve Melendiz Dağları arasındaki volkanik Misli Ovasının içerisinde yer almaktadır. İlçede engebeli arazi çok az olup, volkanik bir yapıya sahip olan Ertaş Dağı (1.988 m.) başlıca yükseltisidir. Bunun yanı sıra Söğdeli tepesi (489 m.), Til tepesi (731 m.), Kale Tepe, Boynuz Kaletepe, Devedüşüren Tepe, Büvelik Tepesi ve Kabaktepe yüksekliği fazla olmayan tepelerdir. Misli Ovası ilçenin en önemli ovasıdır. Bunun yanı sıra Ertaş Yaylası, Çekmi Yaylası, Kızılören yaylası, Bölükviran Yaylası ilçenin diğer düzlükleridir.

İlçe toprakları volkanik tüflerden meydana gelmiştir. Arazinin volkanın türlerden meydana gelmesi dolayısıyla arazi rüzgar erozyonu ile çok çabuk aşınmaktadır. İlçede akarsu ve göl bulunmamaktadır. Deniz seviyesinden 1.300 m. yüksekliktedir. İl merkezine 30 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 450 km2, 2000 Yılı genel Nüfus sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 24.962’dir.

İlçenin Ertaş Dağı’nda meşe ağaçları ve çalılıklardan oluşan ormanlık alanı vardır. Ayrıca ilçede çok sayıda yabani iğde ağacı dağınık halde bulunmaktadır. Geri, kalan bitki örtüsü ise bozkır (step) özelliğine sahiptir.

İlçede karasal iklim hüküm sürmekte olup, yazları kurak ve sıcak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. Yağışlar ilkbahar ve sonbahar aylarında görülmektedir.

İlçe ekonomisi tarım, hayvancılık, ticaret ve turizme dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında, buğday, patates, kabak, üzüm, meyve ve sebzedir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliğinin yanında kümes hayvancılığı da yapılmaktadır. İlçe topraklarında perlit yatakları bulunmaktadır. İlçenin Kapadokya turizmi yönünden önemli bir yeri vardır.

Eski adı Melegobia olan Derinkuyu adını yörede su kaynağının olmayışından ötürü, açılan çok sayıdaki su kuyusundan alan Derinkuyu İlkçağlardan itibaren önemli bir geçiş noktasında olmuştur. Günümüzde de İç Anadolu ve Akdeniz ticaretinin bir geçiş noktasını oluşturmaktadır.

Yörede, MÖ 2000-1750 tarihleri arasında Asur Ticaret Kolonileri Çağı yaşanmıştır. Bunundan sonra Hititler ( MÖ.1750-1200), Geç Hititler (MÖ.1200-700), Persler (MÖ 585-332), Makedonyalılar, Kapadokya Krallığı, Roma ve Bizanslılar egemen olmuşlardır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra buraya Türkmen boyları akınlar düzenlemiş ve bu boylardan bazıları da yöreye yerleşmişlerdir. Kapadokya Bölgesi Danişmendlilerden sonra 1175’ten itibaren tamamen Selçukluların eline geçmiştir. Selçuklu Devleti’nin 1308’de yıkılmasından sonra İlhanlılar, Eretnaoğulları, Kadı Burhanettin ve Karamanoğullarının hakimiyetine giren yöre, Yavuz Sultan Selim tarafından 1515’ de Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı döneminde Melegübi (Derinkuyu), Niğde kazasına bağlı ve Karmelek nahiyesinden sonra nüfus ve coğrafî olarak en küçük nahiyedir. Derinkuyu 1920’de bucak iken 1930’da Belediye teşkilatı kurulmuş, 1960’da da Nevşehir’e bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçedeki günümüze gelebilen eserler arasında; Derinkuyu Yeraltı Şehri ve Sivil Mimari Örneklerinden evler bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.derinkuyu.ilcesi.com adresinden alınmıştır.