Koyulhisar Genel Bilgi

Karadeniz Bölgesi’nde, Sivas İline bağlı bir ilçe olan Koyulhisar, batısında Tokat’ın Reşadiye, kuzeyinde Ordu ilinin Mesudiye, kuzeydoğusunda Giresun’un Bulancak, batısında Suşehri, güneyinde Zara ve Hafik ilçeleri ile çevrilidir. Sivas’ın en küçük ilçesi olan Koyulhisar yüksek ve engebeli bir alanda, İç Anadolu’nun kuzey doğusunda batıdan doğuya doğru uzanan Kelkit Vadisini, kuzeyden güneye doğru dikine kesen bir vadi üzerinde yer almaktadır. İlçenin kuzeyini Giresun Dağlarının, güneyini de Köse Dağı’nın uzantıları engebelendirir. İlçedeki belli başlı düzlükler, Çoruh-Kelkit Vadi Oluğu olarak bilinen tektonik bir çöküntü alanıdır. Ayrıca dağların yüksek kesimlerinde düzlükler vardır.

İlçe topraklarını sulayan Kelkit Çayı’nın vadisi yöreyi doğu-batı doğrultusunda derin bir şekilde yarmıştır. Sivas’a 180 km. uzaklıktaki ilçenin deniz seviyesinden yüksekliği 850 m.dir. Yüzölçümü 968 km2, toplam nüfusu 21.368’dir.

Yeryüzü şekilleri bakımından tipik Karadeniz Bölgesi özellikleri gösteren ilçede İklim olarak Karadeniz ve kara iklimi arasında geçiş bölgesi özelliğini taşımaktadır.

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında buğday ve arpa gelmektedir. Az miktarda da patates, soğan, baklagiller, elma, armut, zerdali yetiştirilir. Özellikle Koyulhisar armudu ilçenin en tanınmış ürünüdür. Hayvancılıkta ise koyun, sığır ve kıl keçisi yetiştirilir.Arıcılık da yapılır ve balı ile de ün yapmıştır. İlçe topraklarında kurşun ve kireçtaşı içeren maden yatakları vardır.

İlçenin eski tarihi ile ilgili yeterli ve kesin bilgi bulunmamaktadır. Koloneia, Kule-Hisar, Kuyulu-Hisar gibi isimlerin yanı sıra batılı kaynaklarda da Kaili-Hisar, Kuili-Hisar şeklinde geçmektedir.

Tarihi kaynaklarda ismi, Pontus Rum İmparatorluğu’na bağlı Koloneia kentinden ötürü geçmektedir. Yöre Bizans ve Pontuslar arasında sürekli çekişmeye neden olmuştur. XI.yüzyıl sonlarında Danişmendlilerin eline geçmiş, sonraki yıllarda da Anadolu Selçukluları, Eretna Beyliği, Kadı Burhaneddin Devleti ve Akkoyunlular yöreye hakim olmuşlardır. Akkoyunlulardan Uzun Hasan bugünkü Yukarı Kale Köyü’nün doğusunda bir kale yaptırmıştır. Fatih Sultan Mehmet Şaraptar Hamza Bey’i bu kaleyi ele geçirmek üzere göndermiş ve sonra da Trabzon’u almak üzere yoluna devam etmiştir.

Koyulhisar, 1461 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. XIX.yüzyıl sonlarında Sivas vilayetinin Karahisar-ı Şarki Sancağına bağlı bir kaza konumunda idi. Cumhuriyetin ilanından sonra Şebinkarahisar’ın ilçe olması üzerine Koyulhisar da Sivas’a bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Fatih Camisi, Eski Cami , Koyulhisar Hamamı bulunmaktadır. Ayrıca Aşağı Kale kalıntılarının bulunduğu tepenin yakınındaki ırmağın güney kısmında IV. Murat tarafından yaptırılan Kervansaray,1939 depreminde yıkılmıştır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.koyulhisar.gov.tr ve www.koyulhisar.com adreslerinden alınmıştır.