İç Anadolu Bölgesi’nde, Yozgat İline bağlı bir ilçe olan Çekerek, doğusunda Kadışehri ve Saraykent, güneyinde Sorgun, batısında Aydıncık, kuzeyinde Tokat’a bağlı Zile ve Çorum Ortaköy ilçesi ile çevrilidir. Yeşilırmak Havzası içerisinde yer alan Çekerek’in büyük bir bölümü Bozok Platosu üzerinde olup, dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. İlçenin doğu-batı doğrultusundaki Deveci Dağları ile Buzluk Dağı başlıca yükseltileridir. Bunlardan Deveci Dağı’nın üzerinde 1.500-2000 m.ye ulaşan doruklar bulunmaktadır.Bunun dışında doğusunda Fakı Dağı, batısında Alan Dağı, güneyinde de Gebzel Dağı bulunmaktadır. Son derece dik ve kayalık olan bu dağlarda çok sayıda mağara bulunmaktadır. İlçenin doğusu ve güneyi düzlük alanlar olup, burada Kümbet Ovası, Kadışehri Ovası ve Koyunculu Ovası yer almaktadır.
İlçe topraklarını Yeşilırmak’ın kollarından Çekerek Irmağı ile ona karışan küçük akarsular sulamaktadır. Bu küçük akarsuların başında Karadere, Göndelen, Akmağdani ve Görmügöz dereleri gelmektedir. Ayrıca Sabıközü de çekerek deki küçük suları toplayarak Çekerek Irmağı’na dökülmektedir.
Deniz seviyesinden yüksekliği 925 m.dir. İl merkezine 92 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 858 km2 olup, 2000 Yılı genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 40.689’dur.
İlçede İç Anadolu’nun tipik karasal iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş iklimi görülür. Yazları sıcak ve kurak, kışları; soğuk ve yağışlı geçen bu iklimde kışın nem oranı oldukça fazladır. Bitki örtüsü genellikle bozkırlardır. Dağlık alanlarda; çam, meşe ve ardıç ağaçlarından oluşan seyrek ormanlar bulunmaktadır.
İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Tarıma elverişli arazisinin azlığından tarım kısıtlı miktarda yapılmaktadır. Yetiştirilen tarımsal bitkilerin başında; arpa, buğday, nohut, mercimek, soğan, şeker pancarı, ayçiçeği, patates gelmektedir. Sulanabilir arazide sebze üretimi yapılmakta ancak pazara yönelik değildir. Hayvancılıkta koyun ve keçi besiciliği ön plandadır.
İlçenin tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Yörede arkeolojik ve yüzey araştırması yapılmadığından kesin bir bilgi yoktur. Ancak Aydıncık’ın Kazankaya Köyü’nde Hititlere ait bir mezarlık bulunmuştur. Buna dayanılarak yörede bir Hitit yerleşimi olduğu sanılmaktadır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında Tokat’ın Zile ilçesine bağlı Hacıköy isminde küçük bir yerleşim idi. 1928’de bucak olarak Yozgat’a bağlanmış, 1944’te de ilçe konumuna getirilmiştir.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.yozgat.gov.tr adresinden alınmıştır.