İç Anadolu Bölgesi’nde, Yozgat İline bağlı bir ilçe olan Kadışehri, doğusunda Tokat’a bağlı Artova ve Sivas’a bağlı Yıldızeli ilçeleri, güneyinde Akdağmadeni ve Saraykent, batısında Çekerek, kuzeyinde de Tokat’ın Zile ilçesi ile çevrilidir. Dalgalı düzlüklerden oluşan ilçe topraklarını kuzeyinde Deveci Dağları, doğusunda Yılman Tepesi, batısında da Öndede Tepesi engebelendirir. İlçenin güneyi ise geniş düzlüklerden oluşmuştur.
İlçe topraklarını Yeşilırmak’ın kollarından olan Çekerek Irmağı ve ilçe merkezinden geçen Küçüköz Deresi sulamaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 925 m.dir. Yüzölçümü 578 km2 olan ilçenin 2000 Yılı genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 23.317’dir.
İlçe Karasal iklime sahip olmakla birlikte, yağış rejimi bakımından Karadeniz ardı ikliminin özelliğini taşımaktadır. Sıcak ve kurak olan yaz mevsimi yüksek yaylalarda serin geçmektedir. Kışları ise, soğuk ve yağışlıdır. Yıllık yağış miktarı 570 mm.dir. Yaygın bitki örtüsü bozkırlardır. Çoğu yerde çıplak olan dağlar, ilçe merkezinin çevresinde meşe ormanlarıyla kaplıdır.
İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında, şekerpancarı, fasulye, nohut, ayçiçeği, patates, buğday, mercimek, soğan ve lahana, elma, armut, kiraz, vişne, dut, şeftali, ceviz ve üzüm gelmektedir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılmakta olup, sığır, koyun ve kıl keçisi yetiştirilmektedir.
Kadışehri’nin İlkçağ tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Ancak, ilçenin yakınındaki höyükler yörenin Hitit dönemine kadar indiğini göstermektedir. Yörede yeterli arkeolojik kazı ve yüzey araştırması yapılmadığından bu konudaki bilgiler oldukça kısıtlıdır. Bununla birlikte Yozgat yöresinde Prehistorik Çağlardan başlayarak Hitit, Lydia, Pers, Makedonya, Kapadokia Krallığı, Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşim olduğu bilinmektedir. Bu bakımdan Kadışehri’nin olduğu yerinde aynı dönemlerde yerleşime açık olduğu sanılmaktadır.
Kadışehri’nde bir medrese kalıntısı bulunması Osmanlı döneminde de burasının bir yerleşim yeri olduğunu kanıtlamaktadır. Cumhuriyetin ilanından sonra Çekerek’e bağlı bir bucak olan Kadışehri 1990’da ilçe konumuna getirilmiştir.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.kadısehri.gov.tr adresinden alınmıştır.