Gümüşhacıköy Genel Bilgi

Gümüşhacıköy'den Bir Görünüm

Karadeniz Bölgesi'nde, Amasya İli'ne bağlı Gümüşhacıköy, doğuda Merzifon, güneyinde Hamamözü, batıda Çorum-Osmancık, kuzeyde de Samsun-Vezirköprü ile çevrilidir. Amasya'nın kuzeybatısındaki dağlık kesimde yer alan ilçenin kuzeydoğusunu Tavşandağı (Tavşanlı), güneybatısını Eğerli Dağı, batısını da İnegöl Dağı çevirmektedir. Orta ve doğu kesimleri ovalık olan ilçeyi dağlardan inen Gümüşsuyu Çayı ile Hamamözü Çayı sulamaktadır.

Yüzölçümü 716 km2’dir. 35.225 kişilik nüfusa sahip olan ilçe merkezinde 14.170 kişi bulunmaktadır.

Gümüşhacıköy ekonomi yönünden Amasya'nın en gelişmiş ilçelerindendir. Tarımın bütün kollarının yanı sıra en çok şeker pancarı, buğday, arpa, baklagiller, tütün, ayçiçeği ve kendir yetiştirilmektedir. Ayrıca elma ve çeşitli sebzeler de yetiştirilmektedir. yaylalarda koyun, ovalık kesimlerde de sığır beslendiği gibi tavukçuluk ve arıcılık da yapılmaktadır.

Yörgüç Paşa Camisi

Yörede ilk yerleşen kavimler Kimmerlerdir. Daha sonra XI. yüzyılda, Artukluların eline geçmiş, XIV.yüzyılda Sadreddin Artık el-Türkmani el Kimari tarafından imar edilmiştir. Bu yüzden de Artukova veya Artıkâbad gibi isimlerle de tanınmıştır. Sadreddin Artık'ın torunu Hacı Ahmet Çelebi'den ötürü de ismi bir ara Hacı Nazır Köyü olarak değiştirilmiştir. İlçe merkezi Gümüşhacıköy’ün 5 km. güneyinde bulunan ilk yerleşim merkezi Gümüş beldesi iken 1883 yılında şimdiki Gümüşhacıköy merkezine taşınmıştır. Yörede gümüş madenleri bulunmaktadır. Gümüş madeninin has arpalık olarak Köprülü Mehmet paşa'ya verilmesinden dolayı da burası Has Arpalık olarak da tanınmıştır. XIX.yüzyıl sonlarında Sivas vilayetinin Amasya sancağına bağlı bir kaza merkezi idi. O dönemde Mecitözü'nün de Hacıköy adını taşımasından, buranın ismi Gümüşhacıköy olarak değiştirilmiştir.

Haliliye Medresesi

Gümüşhacıköy'de günümüze gelebilen tarihi eserler; Köprülü Mehmet Paşa Camisi, Yörgüç Paşa Camisi, Haliliye Medresesi, Büyük Hamam'dır. Ayrıca Köprülü Mehmet paşa'nın yaptırmış olduğu Arasta (1669), Çorumluoğlu el Hac Halil Ağa'nın yaptırdığı Çorumluoğlu Cami (Arap Cami) (1821), Kurtoğlu El Hac Halil Ağa'nın yaptırdığı Saray Camisi (1811), El Hac İsmail Efendi'nin Cumara Camisi (1706), Hacı Mustafa Tevfik Efendi'nin Müftü Camisi (1900), Çay Mahallesi Hamamı (Millet Hamamı) (1820), Hacı Tahir Bey'in yaptırmış olduğu Maarif Hamamı (1906)'dır.

Kenthaber Kültür Kurulu