Göynük'ün efsaneleri

Göynük'ün kuruluş Efsanesi

Rivayete göre Göynük'ün ilk kuruluşunda kurucu kimseler Göynük'ü şu andaki yerinden 4-5 km. batıya Alahisar Bağlan denilen mevkiye kurmak isterler. Kazma kürekleri ile akşama kadar çalışırlar ve dinlenmeye çekilirler. Sabah ise devam etmek için geldiklerinde kazdıkları yerlerin kapandığını, kazma küreklerinin bıraktıkları yerde olmadığını görürler. Yapılan aramalar sonunda kazma kürekler ilçenin şu anda olduğu yerde bulunur. Kazma kürekleri ile tekrar Alahisar mevkisinde çalışmaya başlarlar, o gece yine aynı olay cereyan eder. Bu durumla birkaç gün arka arkaya karşılaşınca bunda Allah (C.C.)'ın bir hikmeti olduğuna karar verip ilçenin şu anda olduğu yere yerleşmeye karar verirler.

Ağrı (Sızı) Taşı Efsanesi

Gazi Süleyman Paşa Göynük'e geldiğinde çok sevdiği atı hasta olur. Bunun üzerine bütün seyisleri toplar ve hiddetle atını iyileştirmelerini, aksi halde cezalandırılacaklarını söyler. Bir seyis ne yapacağını düşünürken atı alır, dalgın dalgın bir taşın etrafında bir mucize gerçekleşir ve at iyileşir.

O günden sonra hayvanı hastalananlar, o taşın etrafında hayvanlarını dolandırırlar ve taşın adı "ağrı taşı" olarak kalır.



Bıçakçı Ömer Dede Efsanesi

Akşemseddin ile aynı devirde yaşamıştır. Hacı Bayram Veli'nin müritlerindendir. Göynük'te oturur, bıçakçılık yaparak geçimini sağlardı. Miladi 1475 yılında vefat ettiği rivayet edilir.

Bir Cuma günü namazdan sonra Akşemseddin Hz. camii de zikir halkası kurar. Bıçakçı Dede halkaya katılmayarak bir köşede sohbete başlar. Bunun üzerine Akşemseddin, "halkımıza katılmaz ise Hacı Bayram Hz.'nin tacını ve hırkasını alırız" der. Bıçakçı Dede'de meydana bir ateş yaktırarak "keramet taçta ve hırkadaysa biz yanarız, bizdeyse onlar yanar" diyerek, ateşe girer. Taç ile hırka yanar, Bıçakçı Dede ateşten sapa sağlam çıkar

Tabak Dede Efsanesi

Hayatı ile ilgili bilgiler menkıbelere dayanır. Mesleği deri tabakçılığıdır. Halk kendisini Tabak Dede diye tanır. Anlatılanlara göre ermiş ve ermişlikte yüksek bir mertebeye ulaşmıştır. Bir hac mevsiminde Göynük ve civarından bir grup Müslüman hac ibadetini yerine getirmek için Hicaz'a giderler ve görevlerini yerine getirirken hacılardan biri kaybolur. Diğer hacılar döner,o kalır. Çaresizlik içinde kıvranırken Arap'in biri yanına gelip derdini sorar, o da anlatır. Arap merak etmemesini Göynük'ten bir zâtın her sabah namaz için Mekke'ye geldiğini, onunla dönebileceğini söyler. "Namazdan sonra sıkıca sarıl, ne derse desin sakın bırakma" der.

Adam söylenileni yapar. Tabak Dede bakar ki kurtuluş yok "gözlerini yum, ben aç demeden açma, bu olayı da kimseye söyleme" der. Birlikte Göynük yakınlarına gelirler. Gümele (şimdiki Mihalgazi) köyünden olan bu adam bir süre sonra deride kullanılan terete otu satarken Göynük'te Tabak Dede'yi tanır. Bunun üzerine Tabak Dede "vademiz dolmuştur, suyumuz ısıtılsın" der ve vefat eder.