Güneysu Genel Bilgi

Karadeniz Bölgesi’nde, Rize iline bağlı bir ilçe olan Güneysu, doğusunda Çayeli, kuzeyinde Rize Merkez, batısında Rize Merkez ve İkizdere, güneyinde yine İkizdere ile çevrilidir. Rize’nin güneydoğusunda, Karos Dağı’nın güneyinde, Kıble Dağı ve Ayane Tepelerinin eteğinde engebeli bir arazide kurulmuştur. İlçenin güneyi Kaçkar Dağları ile çevrilidir.

İlçe topraklarını Ballıdere, İslahiye, Kıbledağı ve Gürgen Dereleri ile bu akarsuların birleşerek oluşturduğu Potamya Çayı sulamaktadır.İl merkezine 14 km. uzaklıktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 152 m. olan ilçenin yüzölçümü 106 km2dir. 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 17.320’dir.

Tipik Karadeniz İklimi hüküm sürmekte olan ilçe her mevsim yağışlıdır. Bitki örtüsü ormanlarla kaplı olup, yüksek alanlarda iğne yapraklı ağaçlar, kızılağaç, gürgen, meşe, kestane, ladin, köknar ağaçlarından oluşan ormanlar bulunmaktadır. Alçak alanlarda ise teraslar halinde çay plantasyonları ve yeşil otlar vardır.

İlçe ekonomisi tarım ve tarıma dayalı sanayi oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra hayvancılık da yapılmaktadır. Tarımsal ürünlerin başında çay gelmektedir. Sebze ve meyvecilik aile içi tüketimine yöneliktir. Hayvancılık daha çok kırsal alanlarda olup, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ön plandadır. Bunun yanında yüksek kesimlerde kıl keçisi ağırlıklı küçükbaş hayvancılık ta yapılmaktadır. Arıcılık da ilçe halkının geçim kaynaklarındandır.

İlçede sanayi kuruluşu olarak 2 tane Çaykur’a, 35 tane özel sektöre ait olan çeşitli üretim kapasitesine sahip 37 fabrika olup, ilçede yetişen çayın işlenmesinin yanı sıra komşu ilçelerden de alınan yaş çayı işlemektedirler.

İlçenin İlkçağ tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bununla birlikte Miletoslu denizciler tarafından (MÖ.650-550) liman ve Pazar yeri olarak kurulduğu sanılmaktadır. MÖ.606 yılında bölgeye kısa bir süre de olsa Medler hakim olmuştur. MÖ.547 yılından sonra Anadolu’nun büyük bir bölümü ile birlikte Rize ve çevresi Perslerin yönetimi altına girmiştir. MÖ.334’te Büyük İskender Pers egemenliğine son vermiştir. MÖ.301-MS.117 arasında Perslerin Pont Satraplığının devamı olan Pontus Devleti buraya egemen olmuştur. MÖ.63’te Roma İmparatoru Pompeius’un Pontus Kralı Mithridates’i yenmesinden sonra bölge Roma İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir. Romanın ikiye ayrılmasından sonra Rize ve yöresi Bizans topraklarının içerisinde kalmıştır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Rize ve çevresi Selçukluların kontrolüne girmişse de daha sonra Trabzon Rum Devleti buraya yeniden hakim olmuştur. Fatih Sultan Mehmet’in 1461’de Trabzon’u ele geçirmesi ile birlikte Osmanlı topraklarına katmıştır.

Osmanlı döneminde Batum Sancağının Hopa kazasına bağlı bir nahiye merkezi idi. 15 Şubat 1916 tarihinde Rus işgaline uğrayan yöre, 11 Mart 1918 tarihinde işgalden kurtulmuştur. Eski adı Potamya olan Güneysu, Rize iline bağlı eski bir bucak merkezi iken, 1987 yılında İlçe konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Kıbledağ Camisi (1862), Kiremit Köyü Aşağı Mahalle Camisi (XIX.yüzyıl) bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.rize.gov.tr adresinden alınmıştır.