1907 tarihinde Ermeni komitaları tarafında Batum'da şehit edilen, ardından gemiyle İstanbul'a götürülürken fırtına nedeniyle Sinop'ta defnedilmek zorunda kalınan Van Valisi Ali Paşa'nın kabrinin Vanlılar tarafından naklinin istenmesine Sinopluların büyük bir bölümü karşı çıktı.

Bazı sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar olaya kesin tavır koyarak Ali Paşa'nın Sinop'ta kalması gerektiğini savunurken, bazı dernekler ise Ali Paşa'nın kabrinin Van'a taşınmasının oldukça normal olduğunu dile getiriyor. Fakat Sinop'ta genel görüş Ermeni mezaliminin en büyük ve en somut örneklerinden biri olan Van Valisi Ali Paşa'nın kabrinin Sinop'ta kalması yönünde.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Van'ı ziyaretinde bazı sivil toplum kuruluşları, Sinop'ta bulunan Van Valisi Ali Paşa'nın kabrinin Van'a taşınması isteklerini kendisine iletmesiyle gündeme gelen kabrin taşınması konusu, Sinop'ta büyük bir çoğunluk tarafından olumsuz karşılandı. Bazı sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve vatandaşlar, 100 yıl önce Ermeni isyanının bastırması ardından Ermeni komitacılarından Alev Başyan tarafından Batum iskelesinde şehit edilen Van Valisi Ali Paşa'nın kabrinde buluştu. Ali Paşa'nın Seyyid İbrahim Bilal Türrbesi ve Camisi önündeki kabrinde dua okuyan Sinoplular, burada büyük devlet adamının Van'a götürülüp götürülmemesini tartıştı.

Doğuda Ermeni katliamını gözler önüne serecek birçok kabir olduğunu belirten Sinop Kültür ve Turizm Müdürü Hikmet Tosun, Karadeniz bölgesinde de böyle bir mezarın bulunmasının büyük bir anlam ifade ettiğini söyledi. Tosun, "Mezarın burada bulunması büyük anlam ifade etmektedir. 100 yıldır bu mezar Sinop ile bütünleşmiştir. Burası sit alanı olduğu için 3863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Kanunu'na tabidir. Bu kanuna göre mezarın taşınmasında bir sakınca yoktur. Vanlıları çok iyi anlıyoruz, ancak Sinop halkı bu olayı buruk karşılar" dedi.

Ermeni Hınçak komitaları tarafından şehit edilen ve bir asırdır Sinop'ta bulunan Van Valisi Ali Paşa'nın kabrinin Van'a taşınmasının hoş olmayacağını belirten Sinop Hemşehrilik ve Dostluk Derneği Başkanı Avukat İsmail Hakkı Gülenç, olayı öncelikle Ali Paşa'nın yakınlarının değerlendirmesi gerektiğini söyledi. Gülenç, "Ali Paşa'nın Sinoplular açısından büyük manevi değeri var. Biz kabrin taşınmasına taraftar değiliz" diye konuştu.

Sinop Gençlik Kültür Turizm ve Değişim Derneği Başkanı Ahmet Gökmen de dernek olarak kabrin nakline karşı çıktıklarını, ancak Van'da Ali Paşa için bir anıt yapılmasının daha uygun olacağını belirtti. Ahmet Gökmen, "Van Valisi Ali Paşa'nın Sinop'umuzda kalmasını istiyoruz. Peygamberimizin torunu olan Seyyid İbrahim Bilal Hazretleri'nin hemen yanı başında yatması ve ona komşu olması çok daha güzel. Biz Vanlıların orada güzel bir anıt yapıp hayır dualarını da buraya göndermelerinin daha uygun olacağı kanaatindeyiz. Kabir değişikliğinde bir fayda görmüyoruz ama Vanlıları Ali Paşa'yı ziyaret için Sinop'a bekliyoruz" şeklinde konuştu.

Sinop Şehit ve Gazi Aileleri Derneği Başkanı Faruk Baş ise ayrı bir görüş dile getirerek, kabrin Van'a taşınmasında bir sakınca olmayacağını savundu. Baş, "Son Osmanlı Meclisi'nin üyelerinden, aynı zamanda Osmanlı'nın Dahiliye ve Nafıa Bakanı olan Van İlbayı Ali Paşa, 100 yıl önce şehit edilmiş. Bu süre zarfında adına türküler yakılan Ali Paşa'ya Van halkının sevgisi ve özlemi hiç bitmemiştir. Biz her ne kadar biz 100 yıldır Ali Paşa'ya sahip çıkmaya çalışıyorsak da, Vanlılarında bu kabri Van'da bir anıt mezara dönüştürmelerine hakları olduğunu düşünüyorum. Bu bakımdan mezarın usulüne uygun şekilde taşındığı takdirde mezarın nakledebileceğini düşünüyorum" açıklamasında bulundu.

Bu arada, kabir önünde toplanan vatandaşlar da Van Valisi Ali Paşa'nın kabrinin taşınması konusuna tepkilerini dile getirdiler. Vatandaşlar uzun süre konuyu tartışarak, kabrin Sinop'ta kalmasını Van'da da Ali Paşa için bir anıt mezar yapılmasını istedi.

iha

Yayın Tarihi : 24 Eylül 2007 Pazartesi 11:29:54