Boyabat Genel Bilgi

Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz bölümünde Sinop iline bağlı bir ilçe olan Boyabat, doğusunda Durağan, batısında Kastamonu ilinin Hanönü, Taşköprü ilçeleri, kuzeyinde Ayancık, Sinop Merkez, Gerze ve Erfelek ilçeleri, güneyinde ise Saraydüzü ve Çorum ilinin Kargı ilçeleriyle çevrilidir. İlçe toprakları dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. İlçenin kuzeyi Küre (İsfendiyar) Dağlarının uzantıları ile engebelenmiştir. Çok sarp olan bu dağların 1.300 m. yüksekliğindeki Dranas Geçiti üzerinden ilçeye ulaşım sağlanmaktadır. Ayrıca kuzeydoğu-güneybatı doğrultusundaki Ilgaz Dağları da ilçenin batı ve güneyini engebelendirir. Ilgaz Dağları üzerindeki Karaoluk Tepe (1.313 m.) ile Kuzuluk Tepe (1.125 m.) en yüksek doruklardır.

İlçedeki en önemli düzlük Gökırmak vadisi boyunca, kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan, Arın, Gazidere, Asarcık isimli küçük ovaların birleşmesi ile meydana gelen Boyabat Ovasıdır.

İlçe topraklarında çok sayıda yayla bulunmaktadır. Bunların belli başlıları Mehmetli, Aluç, Mağruf, Gündüzlü, Kumlu, Darıözü, Doğaçam, Yaylacık, Uzunöz, Sakızlı, Bayat, Yassıalan, Gökalan ve Buzluk yaylalarıdır. İlçenin orta kesimindeki çöküntü alanından akan Gökırmak ilçenin başlıca su kaynağıdır. Gökırmak aynı zamanda Kızılırmak’ın önemli bir koludur. İlçenin yüzölçümü 1.450 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımına göre; toplam nüfusu 45.897’dir.

Boyabat Ovasının çevresi zengin orman örtüsü ile kaplı olup, Kızılçam,Sarıçam, Karaçam,Kayın,Göknar,Ardıç,Meşe ve Gürgen ağaçları bulunmaktadır.

İlçede genellikle Karasal iklim hüküm sürmektedir.Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk geçer. Yağmur en çok ilkbaharda yağar.Ortalama yağış miktarı 400-500 mm. civarındadır.

İlçe ekonomisi tarım, hayvancılık, ormancılık ve küçük sanayie dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, pirinç, buğday, mısır, şeker pancarı, patates, soğandır. Ayrıca sebze ve meyve olmak üzere en çok elma ve armut yetiştirilmektedir. Bunların yanı sıra şeftali, kayısı, kiraz, ceviz, badem, dut, lahana, pırasa ve ıspanak yetiştirilir. Hayvancılıkta isesığır, koyun, tiftik keçisi yanında tavukçuluk ve arıcılık yapılmaktadır. Aynı zamanda ilçe av hayvanları bölgesidir. İlçede küçük sanayi kuruluşu olarak; tuğla ve kiremit, çeltik, ahşap parke, un fabrikası, çivi ve tel, tekstil, cam karo fabrikası bulunmaktadır. El sanatları gelişmiş olup, halı ve kilim dokumacılığının yanı sıra deri ve ayakkabı imalatı yapılmaktadır.

Boyabat, Demirciköy’de yapılan kazılar İlk Tunç Çağında yörede yerleşimin başladığını göstermiştir. MÖ.1400-1300 yıllarında Kaşkalar buraya egemen olmuş, onları MÖ.1330-1100 yıllarında Hititler, MÖ.1100-700 yıllarında Paflagonya Krallığı izlemiştir. Lydialılar 546’da buraya hakim olmuş, Perslerin Anadolu’yu işgali sırasında MÖ.377’de Persler, MÖ.183’te Pontus Rum İmparatorluğu’nun egemenliği altında kalmıştır. Romalılar MÖ. 64- MS.355 arasında yörede yerleşmiş, Roma’nın ikiye ayrılmasından sonra da MS.395-1126 yıllarında da Bizanslıların hakimiyetinde kalmıştır. Roma döneminde bu kentin ismi imparatordan ötürü Germanipolis olarak anılmıştır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Danişmendli Gümüş Tekin, yöre ile birlikte Boyabat’ı da Bizanslılardan almıştır. 1204’te Anadolu Selçuklularının, 1259’da Pervaneoğullarının, 1292’de Candaroğullarının yönetiminde kalmıştır. Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon ele geçirdiği 1461 yılında, Sinop ile birlikte Boyabat’ı da Osmanlı topraklarına katmıştır.

Osmanlı döneminde Kastamonu Sancağına bağlı bir kadılıktı.Bağdat seferi dönüşünde IV. Murat Kurusaray köyünün Kışla Mahallesinde kışı geçirmiştir. Tanzimat devrinde Boyabat, kadılıktan nahiyeye dönüştürülmüş, 1868 yılında da Kaza yapılmıştır.Cumhuriyet’in ilanından sonra Sinop’a bağlı ilçe konumunu sürdürmüştür.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Salar Köyü Kaya Mezarı ve Dodurga Köyü yakınlarında insan kabartmalı Kaya, Arım Kaya Tüneli ve Kaya Mezarı, Boyabat Kalesi (MÖ.VI.yüzyıl), Boyabat Saat Kulesi, Ak Mescit, Cumaköy Camisi, Yazıköy Camisi ve Sivil Mimari Örneklerinden Eski Boyabat evleri bulunmaktadır. Kalebağı, Topalçam ve Bürnük olmak üzere çeşitli Mesire yerleri ilçenin doğal güzellikleri arasındadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.boyabat.ilcesi.com, www.sinop.gov.tr ve www.sinope.gen.tr adreslerinden alınmıştır.