Manyas Genel Bilgi

Kuş Cenneti Milli Parkı

Marmara Bölgesi'nde, Balıkesir iline bağlı bir ilçe olan Manyas, doğusunda; Bandırma, Susurluk, batısında; Gönen, Balya kuzeyinde; Manyas Gölü, güneyinde; Balya ve Balıkesir ile çevrilmiştir.Manyas’ın güney ve güneybatı kısımları, dağlık araziyle çevrilidir. Önemli dağları Keltepe, Süreyya ve Ketenlik’tir. Bölgenin en yüksek noktası Keltepe (Gel Çal) (881 m)’dir. Bölgenin güneyini kaplayan Sülara dağı ise 600 m’yi geçmeyen yayvan ve adeta yüksek bir ova niteliği arzeden dağlık arazidir. Manyas bölgesi genellikle düz bir alan üzerinde kuruludur. İlçe merkenin kuzey tarafına doğru, bölgeyi Manyas gölü kıyıları kaplar.Ovanın sınırı doğuda Kızıksa kasabası ile Salur kasabasına kadardır. Manyas Ovası, 110 m2’yi bulan geniş ve çukur bir ovadır. Denizden yüksekliği 60 m’yi bulur. Ovayı bol alüvyon getirerek verimli hale koyan Kocaçay ve Manyas Gölüdür. En verimli ova bölgeleri ise Kocagöl, Kızıksa, Salur, Hamamlı, Deydin ve Bölceağaç köylerinin meskun bulunduğu göl kıyısı bölgeleridir. Bu ovalar, güney tarafından alüvyonların gölün bu günkü seviyesine göre birikmesinden meydana gelmiştir.

Bandırma ve Erdek körfezinin güney kıyılarından 15 km. içerisinde bulunan Manyas Gölü'nün yüzölçümü yaklaşık 192km2 dir. Gölün doğu-batı doğrultusundaki genişliği 11 km. dir. En derin yeri kuzeyde olup, genişliği 5 km yi geçmemektedir. Manyas gölüne güneyden Kocaçay dökülür. Göl sularını Karadere vasıtasıyla Susurluk ırmağına boşaltır. Kışın taşarak çevresine geniş bataklıklar oluşturan Manyas Gölünün çevresindeki vadilerin ağızları kesimlerinde yeni alüvyonların birikmesine neden olmaktadır. Genellikle eski körfezde toplanan bu alüvyonlar, göl alannın küçülmesinde etkilidir. Göl düzeyi ile çevresindeki alçak yaylalar arasında 100-120 m.lik bir yükselti farkı vardır.

Balıkesir'e 86 km.uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 586 km2, 2000 Yılı genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 25.148'dir.

İlçenin ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca bitkisel ürünleri şekerpancarı, buğday, ayçiçeği, mısır, arpa ve baklagillerdir. Az miktarda üzüm, elma ve susam yetiştirilir. İlçede koyun besiciliği ve tavukçuluk oldukça gelişmiştir. Koyun olarak dağlıç ve merinos türü yetiştirilmektedir. Ayrıca Manyas Gölü'nde avlanan kerevit ve sazanlar yurt dışına ihraç edilir.

Manyas Gölü

Kuş cenneti Milli Parkı bitki ve hayvan topluluğu açısından Kuş Gölünün en yoğun yeridir. Burada yetişen başlıca ağaçlar; söğüt ve ılgın dır. Bu ağaçlar gölün güney ve doğu kıyılarında yer alır. Saz, kamış, kafa otu ve kandıra gölün bütün kıyılarında bulunur. Çevrede sulak çayırlarda yüzlerce çeşit çiçekli otlar mevcuttur. Hayvan topluluğu açısından tatlı su ıstakozu, yeşil kurbağa, sıçrayıcı kurbağa ve ağaç kurbağası sürekli mevcuttur. Gölde 20 türden fazla balık yaşamaktadır. Başlıcaları sazan, yayın, turna, kefaldir. 1987 yılından bu yana her yıl Uluslararası Bandırma Kuşcenneti Kültür ve Turizm Festivali düzenlenmektedir.

1959 yılında Milli Park statüsüne alınan Manyas Kuşcenneti Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlanmış ve bundan sonra gerçekleştirilen etkili koruma ile daha da gelişmiştir. Manyas Kuş Cenneti Milli Parkı 1981 yılında doğal sit alanı ilan edilmiştir.

Eski adı Aphmitis Limne olan Manyas Gölü kıyılarında yer alan Kuş Cenneti Milli Parkı gölün kuzeydoğusunda yer almaktadır. Avrupa konseyince A sınıfı diploma ile ödüllendirilen Milli Park, bu özelliği ile en çok ziyaretçi çeken milli parklardan biridir. Kuşcenneti’nin "Milli Park" olarak ayrılmasının tek nedeni, barındırdığı kuş topluluklarıdır. Kuş gölü 1 Nisan 1938 tarihinde Prof. Dr. Curt Kosewing ve eşi tarafından bulunmuştur ve buraya "Kuş Cenneti" adı verilmiştir.

M.Ö. 547-335 yıllarında Daskileon satraplığı tarafından özel bir saha olarak ayrılan Kuş Cenneti ile ilgili o yıllarda yapılan envanter çalışmaları Ege Üniversitesi’nin kazılarında ortaya çıkmaktadır.

Antik çağda Mysia bölgesinde Poimanenon kenti bulunmaktadır. Bu kentin kimler tarafından kurulduğu bilinmemektedir.Poimanenon antik kenti, Manyas Gölü ile Susurluk arasındaki Eski Manyas (yeni adı Soğuksu) köyünün 4 km. ilerisindeki bir tepe üzerinde kurulmuştur.

Poimaneon da kazı yapılmadığından, antik kaynaklarda da ismine rastlanmadığından tarihi ile ilgili bilgilerimiz yetersizdir.Bununla beraber M.S.II.yüzyılda kent sikke basmış, Bizans İmparatorluğu'nun Komnenoslar döneminde de güçlü bir kalesi olduğu bilinmektedir. Bugün Soğuksu Köyü’nün içerisinde birkaç önemsiz mimari parça dışında günümüze kentle ilgili kalıntı gelememiştir. Yöre, Roma, Bizans, Selçuklu ve Karasi Beyliği yönetiminde kalmıştır. Haçlılar 1204 yılında bu yöreye gelmişlerdir. Manyas XIV.yüzyılda Osmanlı topraklarına katılmıştır. XIX.yüzyıl sonlarında Hüdavendigâr (Bursa) vilayetinin Karasi (Balıkesir) sancağının Bandırma kazasına bağlı bir nahiye merkezi idi. Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanlılar tarafından işgal edilmiş 14 Eylül 1922'de Yunan işgalinden kurtulmuştur. Ancak bu işgal sırasında Manyas, tamamen yakılıp yıkılmıştır. Manysa 1936'da ilçe olmuştur.

Manyas'ın Maltepe Mahallesi'nde bulunan Poimanenon kentine ait olduğu sanılan yapı kalıntıları ile Soğuksu Köyü yakınındaki kiliseler ile Manyas evleri günümüze gelen belli başlı tarihi eserleridir.

Kuş Cenneti Milli Parkı ve Manyas Gölü ilçenin doğal güzellikleri arasındadır.

Kenthaber Kültür Kurulu