Pazaryeri Genel Görünüm |
Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde, Bilecik İli'ne bağlı bir ilçe olan Pazaryeri, doğusunda Söğüt ve Bozüyük, batısında Bursa’nın İnegöl ilçesi, kuzeyinde Bilecik merkez ilçe, güneyinde Bozüyük ilçesi ile çevrilmiştir. İlin batı kesiminde yer alan ilçe topraklarının güney kesimini Domaniç Dağının doğu uzantıları engebelendirir. Yayla görünümde vadiler içinde küçük düzlükler bulunur. İlçe merkezinde, Kireçlik Tepesi 890 m., batısında Ahı Dağı 1110 m., kuzeyinde Esemen Sırtları (Dokuzöküz Dağları) , güneyinde Ahı Dağı’nın devamı Uzunçam, Karateke, Kertalan Sırtları 1000-1500 m. arasında değişen yüksekliklere sahiptir. Bu toprakların güney kesiminden kaynaklanan suları Kocadere'nin başlangıç kolları, orta, kuzey ve doğu kesiminden çıkan suları da Sorgun Çayı toplar. İlçenin dağlık kesimi ormanlarla kaplıdır.
Pazaryeri Göleti |
Denizden yüksekliği 810 m. olup, yüzölçümü 339 km2'dir. İlçenin toplam nüfusu 13.258 kişidir.
İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. yaygın olarak sığır besiciliği yapılan ilçede ipekböcekçiliği de yapılmaktadır. Ormancılık da ekonomisinde önemli yer tutmaktadır. Bölgede yetiştirilen tarımsal ürünler, buğday ve arpa, az miktarda da ayçiçeği, yulaf, baklagiller, elma, ayva ve üzümdür.
1232'de yılında Söğüt’e Kayı aşiretinin yerleşmesinden sonra Ertuğrul Gazi’ye yaylak olarak verilen Domaniç yaylasına giden en kısa yol Pazaryeri’nden geçmekte idi.Osman Bey Osmanlı Devletini kurduktan sonra İnegöl’e ve verimli ovalara ulaşmak ve fethetmek amacı ile batıya yöneldi. Ermeni Derbendi denilen bugünkü Pazaryeri’nin civarından geçen yolu kullanmıştır. Bu isimin, Osmanlılar tarafından Ahı dağına verilen "Ermenek" isminden geldiği sanılmaktadır. Adı geçen yol Söğüt-Bozhüyük’ten gelir "Karani Derbendi"nden geçip Pazaryeri’ne vardıktan sonra Ahi Beli/Büyük Derbent/Nazif Paşa köyü civarında Ahi dağını kuzeyden aşardı. Küçük Derbent/Bahçesultan köyünden geçerek Kurşunlu yolu ile İnegöl’e ulaşırdı. Ticari ve askeri bir yolun üzerinde yer alması nedeniyle Osmanlı döneminde uzun yıllar büyük önem taşımıştır.
Pazaryeri'nden Bir Görünüm |
Osman Bey buraları fethettikten sonra III.Oğlu olan Yahşi Pazarlu Bey’e yerleşmesi ve yönetmesi amacıyla Pazaryeri'ni ve havalisini vermiştir. bölgenin ismini, Yahşi Pazarlu Bey Pazarculuk olarak değiştirmiş, bu isim de zamanla Pazarcık'a dönüşmüştür.
XIX.yüzyılın sonlarında Hüdavendigâr (Bursa) vilayeti, Ertuğrul (Bilecik) sancağının Merkez kazasına bağlı bir nahiye olmuştur. Kurtuluş Savaşı sırasında birkaç kez Yunan işgaline uğrayan yöre, 5 Eylül 1922'de işgalden kurtulmuş, 1954'te de ilçe durumuna getirilmiştir.
Kenthaber Kültür Kurulu