Mudanya Havadan Bir Görünüm |
Marmara Bölgesi'nde, Bursa İli'ne bağlı bir ilçe olan Mudanya, doğusunda Gemlik, batısında Karacabey ilçeleri, güneyinde Bursa, kuzeyinde Gemlik Körfezi ile çevrilidir. Gemlik Körfezi’nin güney yüzünü kaplayan ve Bursa Ovası’nı denizden ayıran Mudanya Dağları, doğu-batı yönünde uzanır. Gemlik Körfezi'ne bakan Mudanya'yı Mudanya Dağları engebelendirir. Gemlik ve Bandırma Körfezleri arasında kıyıya paralel olarak uzanan bu dağlar Mudanya'nın güneybatısında 600 m. ye kadar yükselir. Belli başlı akarsuyu Nilüfer Çayı’dır.
Bursa’ya 32 km uzaklıkta olup, yüzölçümü 346 km2'dir. Toplam nüfusu 51.219 kişidir.
Mudanya; Geyve-İznik-Bandırma-Erdek fay hattı üzerinde ve birinci derece deprem alanı içerisinde yer alır. 250-300 yıl önce yapılmış evler, deprem sıklığı yüzünden sağlam ve kayalık bölgelere kurulmuştur.
Mudanya Kordon Boyu |
İlçenin ekonomisi tarım, ticaret, sanayiye dayalıdır. Başlıca bitkisel ürünleri zeytin, buğday, soğan, şeftali, ayçiçeği ve üzümdür. Özellikle trilye türü denilen sofralık zeytini ünlüdür. Marmara Denizi ve Gemlik Körfezi'nde balıkçılık yapılır. Sanayi kuruluşları olarak ilçede, kablo fabrikası, akaryakıt depoları olmak üzere küçük sanayi kuruluşları bulunmaktadır. Turizm yönünden de orman içi dinlenme yerleri ve kıyıları ile önem kazanmaya başlamıştır. İlçe toprakları içerisinde çimento hammaddesini oluşturan yataklar bulunmaktadır.
İlçenin tarihi M.Ö.VII. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Yörede yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda yaklaşık olarak bu yüzyılda İonlu kolonistlerden 12 İon devletinden biri olan Kolofon’lular tarafından Myrleia adıyla kurulduğunu ortaya koymuştur. Myrleia çeşitli tarihlerde işgale uğramış, daha sonraları Makedonya Kralı V.Philip tarafından yıkılmış ve yerine Apameia adı ile yeni bir kent kurulmuştur. Yöredeki eski Bithynia kenti Myrleia'ya Haçlı seferleri sırasında Latinlerce Montanie ismi verilmişti. Bu kentin bugünkü Mudanya'da olduğu sanılmaktadır.
Şükrü Çavuş Anıtı |
Roma ve Bizans dönemlerinden sonra 1321 yılında Orhan Bey tarafından fethedilerek Osmanlı topraklarına katılmıştır. XIX.yüzyıl sonlarında Hüdavendigâr (Bursa) vilayetinin Bursa sancağına bağlı bir kaza idi.
Mudanya Kurtuluş Savaşı sırasında İngilizlerin Temmuz 1920'de denizden ve havadan yaptıkları bombardımanlar sonunda ele geçirilmiş, ardından Yunan yönetimine bırakılmıştı. Kurtuluş savaşı sırasında bir dönüm noktası olan Mudanya Mütarekesi 11 Ekim 1922'de burada imzalanmıştır.
Mudanya’da 3 Ekim 1922’de toplanan konferansta Türkiye’yi Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa, Büyük Britanya’yı General Harrington, Fransa’yı General Charpy, İtalya’yı da General Mombelli temsil etmiştir. Görüşmeler sonunda, Mudanya Ateşkes Antlaşması 11 Ekim 1922’de imzalanmıştır. Yunanlılar, Mudanya’daki Konferansa katılmamış, hazırlanan antlaşma metnini kabullenerek üç gün sonra imza etmiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Türkiye -Yunanistan arasında silahlı çatışmaya son verilmiştir. Trakya, Meriç sınır olmak üzere Türkiye’ye bırakılmıştır. Yunanlılar on beş gün içinde Trakya’yı boşaltacaklardır. Yunanlılardan boşalan yerlere İtilaf Devletleri birlikleri girecek, onlar da en geç bir ay içerisinde, Trakya’yı Türklere devredeceklerdir. Türklerin Trakya’da en çok 8000 jandarma kuvveti olacaktır. Türkler, Ateşkes Antlaşmasında öngörülen sınırlar içinde İtilaf Devletleri askeri birliklerinin bulundukları yerlere girmemeyi taahhüt etmektedir. Ateşkes Antlaşması imza edildiği tarihten üç gün sonra yürürlüğe girecektir.
Mütareke Evi Müzesi |
Bu tarihi antlaşmayı İsmet Paşa (İsmet İnönü) anılarında şöyle dile getirmiştir: "Ben heyeti ikamet ettiğimiz binada kabul ettim. Generallere masada yer gösterdim. Harrington’u sağıma aldım. Fransa temsilcisini karşıma, İtalyan generalini de soluma oturttum. Fakat ben generallere yer gösterirken onlar biraz şaşırmış gibi oldular. Meğer başkanlığı, müzakereyi idare etmeyi onlar kendileri için düşünmekte imişler."
Kurtuluş savaşı'nın bitiminde, 12 Eylül 1922'de işgal sona ermiştir. Bundan sonra Bursa iline bağlı bir ilçe konumuna getirilmiştir.
Kültür Bakanlığı, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 1987 yılında Mudanya’nın, kentsel sit alanı olarak tespit etmiştir. Koruma Amaçlı İmar Plânını onaylanmış ve kent içinde 32 adet anıtsal yapı ve 239 adet sivil mimarlık örneği yapı tescil edilmiştir. XVIII.yüzyıl Türk sivil mimarisi örneklerinden biri olan Tahir Paşa Köşkü son yıllarda onarılmıştır.
Tahir Paşa Konağı |
Mudanya'da günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Tekke-i Cedid Camisi (Koca Ali Efendi Camisi-Hacı Mehmet Ağa Mescidi), Halil Ağa Camisi (Eski Cami)
Hasan Bey Camisi (Hasan Mısrî Bey Camisi), Tekke-i Atik Camisi (Haci Ali Zagili Magribi Camisi-Eski Cami), İbrahim Çelebi Camisi, Ahmet Ağa Camisi, Fatih Camisi (H.Stephanos Kilisesi), Tahir Ağa Hamamı, Zeytinbağı Bucağı Hamamı, Mudanya Kilisesi, H.Apostoloi Kilisesi, Kilise, H.Taxiarchoi Kilisesi (H.Archangeldi Kilisesi), Trigleia Manastırı Kilisesi (Panagia Pantopasilissa Kilisesi), Mudanya Mütareke Evi Müzesi, Mudanya Tahir Paşa Konağı Sivil Mimari Örnekleri bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu