Orhaneli Genel Bilgi

Orhaneli Genel Görünüm

Bursa İli'ne bağlı bir ilçe olan Orhaneli'nin doğusunda Keles, güneydoğusunda Harmancık, güneyinde Büyükorhan, batısında Mustafakemalpaşa ilçeleri, kuzeyinde de Bursa'nın merkez ilçesi bulunmaktadır. Bursa'nın güney kesimindeki engebeli düzlükler üzerinde yer alan ilçe topraklarındaki Çataldağ'ın Çobandede Tepesi'nde yükseklik 1.314 m.ye ulaşır. İlçenin bu dağlık kesimleri kayın, kızılçam, karaçam, meşe ve ardıç ormanları ile kaplıdır. İlçe topraklarını Kirmasti Suyunun başlangıcı olan Emel çayı ile Adırnaz (Orhaneli) çayları sulamaktadır. Bursa'ya 65 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 764 km2 olup, toplam nüfusu 7.572'dir.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve ormancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünler, buğday, patates, mercimek, bakla, arpa, mısır, fasulye, şekerpancarı, ayçiçeği, yetiştiriciliğiyle meyvecilik şeftali, üzüm, zeytindir. Hayvancılık ilçeye büyük bir gelir sağlamaktadır. Burada doğal tohumlama istasyonları kurulmuş olup, merinos koyunu yetiştirilmektedir. İlçe topraklarında aspest, dolomit, krom ve linyit içeren maden yatakları bulunmaktadır.

Orhaneli'nin ilk yerleşiminin başlangıcı kesinlik kazanamamıştır. MS.II.yüzyılda Romalılar döneminde önemli bir merkez konumunda idi. İmparator Hadrianus zamanında kent yeni baştan av yeri olarak kurulmuştur. Bazı kaynaklarda buradaki mabetten söz edilmişse de onunla ve diğer yapılarla ilgili kalıntılar günümüze gelememiştir. Bugün Orhaneli Çal Tepe ile Kusumlar Köyü’ne giden yol arasında, kare planlı, Roma dönemi duvar işçiliği özelliklerini gösteren bir yapı kalıntıları bulunmaktadır. Bunun güneybatı yakınında küçük bir nekropolü vardır. Ayrıca Orhaneli Çayı yakınındaki Gölyazı Köyü'nün bulunduğu yerde Apollonia kentinin bulunduğu sanılmaktadır. Miletoslu göçmenler tarafından MÖ.VIII.-VII.yüzyıllarda kurulduğu sanılan bu kentle ilgili sur duvarlarının bazı bölümleri dışında herhangi bir kalıntı günümüze ulaşamamıştır.

Orhaneli'den Bir Görünüm

Bizans döneminde ve Orta Çağ boyunca orhaneli piskoposluk merkezi olmuştur. Osmanlılar tarafından 1325 yılında ele geçirilmiştir. XIX.yüzyıl sonlarında Hüdavendigâr (Bursa) sancağının bir kazası olarak yönetilmiştir. Kurtuluş Savaşı öncesi Yunan işgaline uğramış, 9 Eylül 1922'de işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyet döneminde de İlçe konumunu sürdürmüştür.

Bizans döneminde Hadrianoi ve Atranos, daha sonra Edrenos, Adarnas isimleri ile tanınan ilçe, bir süre Beyce olarak anılmış, Cumhuriyetin ilanından sonra Orhaneli ismi verilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Erenler Köyü Camisi, Harmancık Merkez Camisi (Hacı Osman Alan Mescidi), Hacı Mehmet Camisi, Murat Çelebi Camisi (Cuma Camisi), Kurtçu Mehmet Efendi Türbesi, Fatma Ana Sultan Mezarı, Sivil Mimari Örnekleri bulunmaktadır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu
 
Fotoğraflar, www.orhaneli.gov.tr adresinden alınmıştır.