Çanakkale Conkbayırı'nda yol genişletme çalışmaları sırasında şehit kemikleri ortaya çıktı.

Çanakkale Kara Savaşları'nın yaşandığı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nda daha önce Anzak Yolu'nda yaşanan kriz, bu kez Conkbayırı Yolu'nda ortaya çıktı. Bir ay önce asfaltlanan yoldaki kot farkını kapatmak ve genişlik kazandırmak amacıyla iş makineleri kullanılarak yapılan çalışmalar sırasında şehitlerin kemikleri ortaya çıkarken, bu durum tepkilere yolaçtı. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Park Müdürlüğü'nce Karayolları ekipleri'ne yaptırılan genişletme çalışmalarının bir çivi dahi çakılırken izin alınması gereken Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun bilgisi dışında yapıldığı bildirildi.

Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nda tek yönlü olarak hizmet veren Kabatepe Mevkisi'ndeki eski Jandarma İskelesi ile Conkbayırı arasında kalan 4 kilometrelik yol, bir ay önce ihaleyi kazanan özel bir şirket tarafından asfaltlandı. Ancak, yarımadanın diğer yollarında olduğu gibi eski asfalt kazınmadan üzerine dökülen yeni asfalt her iki tarafta da yarım metreye yaklaşan kot farkını ortaya çıkardı. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Park Müdürlüğü, olası bir trafik kazasını önlemek amacıyla Karayolları ekiplerine kot farkını kapatmak için yolun sağına ve soluna çıkma asfalt malzemesiyle dolgu yaptırıp yola genişlik kazandırdı. Fakat genişletme çalışması için yolun her iki tarafı iş makineleriyle kazıldı. Ortaya şehit kemiklerinin çıkması başta Avustralya Çanakkale Konsolosu Peter Rennert olmak üzere tarihçileri ve ziyaretçileri kızdırdı. Konsolos Rennert, durumu Vali Orhan Kırlı'ya bildirdi. Vali Kırlı, bunun üzerine bölgeye giderek bir inceleme yaptı. Olayın, Konsolos Rennert tarafından Avustralya hükümeti yetkililerine bildirildiği ve daha önce Anzak yolunda olduğu gibi Avustralya’nın Türk Dışişleri Bakanlığı’na nota verebileceği ileri sürüldü.

KEMİKLER MİLLİ PARKTA

Yaklaşık 20 gündür süren yol genişletme çalışmaları sırasında ortaya çıkan çok sayıda şehit kemiği Gelibolu Yarımadası Milli Park Müdürlüğü'nde muhafaza altına alındı. İki torba dolusu kemiğin tutanak altına alındığı ve belirlenecek bir şehitliğe gömüleceği belirtildi. Bu arada yol çalışması nedeniyle iş makinelerinin kazdığı yerlerde yapılan detaylı aramalarda halen şehit kemiklerine rastlandığı görüldü.

KURUL ÜYELERİ BÖLGEDE İNCELEME YAPTI

Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Tarih Danışma Kurulu Üyeleri Selim Meriç, Gürsel Akıngüç ve Cemalettin Yıldız iş makineleriyle yapılan çalışmalar sırasında kemiklerin ortaya çıktığı bölgede incelemede bulundu. İş makineleriyle yapılan çalışmalara tepkilerini dile getiren üyeler, Avustralya’nın Lone Pine anıtının ön tarafında da şehit kemiklerine rastladı. Gazetecilere kemikleri göstererek tepkisini dile getiren alan kılavuzu ve Tarih Danışma Kurulu üyesi Cemalettin Yıldız, “Şu an Çanakkale Savaş alanları Arıburnu bölgesinde Kanlısırt ve Şehitler Tepesi arasında bulunuyoruz. Burada 19 Mayıs 1915 gecesi büyük bir destan yazılmıştı. İstanbul Üniversitesi'nden gelen tıbbiyeliler ile bir gecede binlerce zayiat verildi. Bu şehitlerimize kabir ve mezar yapamadık. Siperler onların kabri olmuştur. Fakat, daha sonra torunları olarak bizler onları ziyarete geleceklere yol açarken siperlerde onların kemiklerini rahatsız ettik. Burada savaşın izlerine yapılan bu tahribatı protesto ediyorum. Bu şehitlerimize yapılan ayıptır” dedi.

İŞ MAKİNELERİNİ BEKLEMİYORLARDI

Alan Kılavuzları Derneği Başkanı Selim Meriç ise Kırmızı Tepe Mevkisi'nde yine yol genişletme çalışması nedeniyle iş makinesinin zarar verdiği bir servi ağacını göstererek, şunları söyledi:
“Buraya atılan bıçak sadece bu ağaca ve Kırmızı Tepe’nin kenarına atılan bir bıçak değildir. Aynı zamanda Çanakkale’nin tarihine atılan bıçaktır. Burada çarpışan kahramanlar bir destan yazmışsa bu fedakarlığın ötesinde, düşmanlarına ‘Hep buradayız. Burada kalacağız. Kim gelirse gelsin, bekliyor olacağız’ diyorlardı. Mustafa Kemal’in askerlerini, gençlerini ve çocuklarını bekliyorlardı ama, maalesef bu iş makinelerini kesinlikle beklemiyorlardı.”

KURUL ÇALIŞMADAN HABERSİZ

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Başkanı, Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Ülkü Altınoluk da yarımadada yapılan yol çalışması için izin alınmadığını doğruladı. Altınoluk, çalışma yapılabilmesi için kendilerine Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan proje gelmesi gerektiğine dikkati çekerek, “Ancak, bize gelen bir şey yok. Yapılan çalışmalardan haberdar değiliz” dedi.

ANZAK YOLUNDA DA AYNI KRİZ YAŞANMIŞTI

Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nda Çanakkale Kara Savaşları’nın 90'ıncı yıldönümü törenleri öncesinde 2004 yılı sonunda Kabatepe Tanıtım Merkezi’nden başlayıp Büyük Anafarta Köyü’ne kadar uzanan ve ‘Anzak Yolu’ olarak bilinen 6.5 kilometrelik Anafartalar Sahil Yolu’nun yapımı da Avustralya ile krize neden olmuştu. Çalışmalar sırasında Anzak Koyu çevresinin doğal görünümün tahrip edildiğini ve Anzak askerlerin ait kemiklerin ortaya çıktığını ileri süren Avustralya hükümeti Türkiye’ye nota vererek çalışmaların durdurulmasını istemişti. 90'ıncı yıldönüm törelerinin ardından devam etmesi gereken çalışmalar, Avustralyalılar'ın proje üzerinde yapılmasını istedikleri değişiklik talebi nedeniyle halen tamamlanamadı. Avustralyalılar atalarına saygısından yola kazma dahi vurdurmazken, Eski Jandarma İskelesi ile Conkbayırı arasındaki yola Milli Park Müdürlüğü’nün talimatıyla Karayolları'nın iş makineleri sokularak şehitlerin aziz hatıraları hiçe sayıldı ve bölge talan edildi. Tek yönlü yolda adeta bir duble yol çalışması yapılıyormuşçasına yolun sağ ve sol tarafları kazılarak yer yer üçer metre genişletildi.